Enerjisi büyüyen Türkiye, riskini güvenceye alıyor

Yakup SAYAR

İSTANBUL - Türkiye, enerjideki dışa bağımlılığını azaltmaya yönelik birçok girişimde bulunmaya devam ediyor. Yenilenebilir enerji kaynakları bunların arasında öne çıkan yatırımlardan biri konumunda. Ülkemizde son yıllarda artan rüzgar enerjisine yönelik yatırımlarda sigorta oranının yüzde 100'ler de olması ise dikkat çekiyor. Dünyanın önde gelen reasürans aracılık şirketlerinden olan AON Benfield'in Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Ferhan Özay, rüzgar enerjisinin çok çekici bir yatırım olduğunu, söz konusu santrallere yönelik yatırımların daha inşaa aşamasında sigortalanmasının ülkemiz açısından sevindirici olduğunu belirtti.

EPDK verilerine göre Türkiye'nin nihai enerji tüketiminin 1970'lerde yaklaşık 17 milyon TEP ( ton eşdeğer petrol ) olan tüketimin 2009 sonunda 80 milyon TEP olduğunu ve yüksek bir ivmeyle artma eğiliminde olduğunun görüldüğünü belirten Özay,  "Elektrik üretiminde ise özellikle yenilenebilir kaynakların payı öne çıkmaktadır. 2010 senesi itibarıyla yeşil enerjinin payı toplam elektrik üretimi içinde yüzde 26.34 olmuştur, bunun çok büyük bir kısmı halen hidroelektrik ağırlıklıdır. Ancak potansiyele baktığımız zaman, işletmede ve inşa halinde olan 30.700. MW hidroelektrik kaynakların potansiyel olan toplam 45.000. MW'a çok yaklaştığı görülürken aşağı yukarı aynı potansiyele sahip rüzgar enerjisinde inşaat ve işletme toplamı hali hazırda yaklaşık sadece 3.490. MW dır – ki bu da söz konusu alanı yatırımcılar için  çekici kılmaktadır. Güneş ve jeotermal kaynaklarda ise benzeri imkanlar mevcuttur" diye konuştu.

Riskler çok ama sigorta oranı yüzde 100

Rüzgar enerji santrallerindeki riskleri bir kaç gruba ayırmanın mümkün olduğunun altını çizen Özay, istatistiklere bakıldığında en fazla sigortalı hasarın yüzde 27 payla tasarımdan kaynaklandığını, bunu yüzde  24 payla yıldırım ve yüzde 20 payla da fırtına sebeplerinin izlediğin görüldüğünü, operasyon öncesi montaj döneminde nakliye sırasındaki hasarların da bazen önemli boyutlara varabildiği söyledi. Söz konusu yatırımların genelde proje finansmanı ile yapıldığına dikkat çeken Özay, "Bu durumlarda finansman sağlayıcı tarafından diğer pek çok koşulun yanı sıra sigorta ile ilgili de yaptırımlar da sözleşmelerde yer almaktadır. Bu sebeple bu yatırımların tamamının sigortalı olduğunu söyleyebiliriz ki bu çok sevindirici bir durum" dedi.

Prim oranları toplam yatırım içinde çok küçük

Söz konusu yatırımlara yönelik prim oranlarının ne olduğunu ve nasıl hesaplandığı konusunda ise Özay şunları söyledi: "Bu tip yatırımlarda primi belirleyen faktörler arasında en önemlilerinden biri kullanılan teknoloji. Geçmişteki hasar örneklerinden yola çıkarak bazı tip türbinlerin çok daha az ( veya fazla ) hasar yapmalarından dolayı bir değerlendirme yapılıyor.  Prototip dediğimiz piyasaya yeni çıkmış fakat henüz "kendini ispatlamamış" olan türbinlere teminat bulmak bazı durumlarda çok zor olabiliyor. İnşaat ve montaj sigortaları açısından baktığımız zaman bu tip projeler toplam bedelleri üzerinden "binde"lerle ifade edilen oranlarla primlendiriliyorlar."

Ülkemizde söz konusu yatırımların toplam prim miktarının net olarak bilinmediğine dikkat çeken Özay, "Bu yatırımların toplam sigorta priminin yaklaşık ne miktarda olduğu hakkında elimizde resmi bir bilgi maalesef yok, üstelik primin bir kısmı montaj aşamasından ( ki bu bir kerelik ) bir kısmı da operasyon kısmından ( senelik olarak yenileniyor ) geliyor, bu da net ya da yaklaşık bir rakam söyleme imkanını azaltıyor" şeklinde konuştu.

AON Benfield olarak yatırımcılara destek oluyoruz

Söz konusu sigortaya ulaşmada herhangi bir zorluk olmadığını söyleyen Ferhan Özay, "Bu konuda tecrübesi ve geniş hizmet ağı olan aracı şirketler gerekli yardımı sağlıyor. AON Benfield olarak şirketimiz bu konuda dünya çapındaki tecrübesiyle yatırımcılara ve müteahhitlere destek oluyor. Sigorta şirketleri öncelikle yıllık olarak anlaşmalarını yaptıkları reasürans treteleri çerçevesinde iş kabulü yapabilirler. Ancak bazı şirketlerin enerji konusunda gerek işin nev'i gerekse de talep edilen sigorta bedelleri  açısından fazla bir trete imkanı olmayabilir. Bu durumda da uluslararası piyasalardan ihtiyari reasürans desteği sağlayabilirler"dedi.

AON yeni adresinde

AON  26 Eylül 2011 tarihinden itibaren Ümraniye'deki yeni ofisinde hizmet verecek. Konuyla ilgili AON'dan yapılan açıklamada,  "Yıllardır  istikrarlı büyüyen şirketimiz, bu büyümeyi sürdürebilmesi ve sizlere daha iyi hizmet verebilmek amacıyla yeni, daha geniş ve ferah bir çalışma ortamına taşınıyor. 3000 m2'lik yeni mekanımızın Türkiye'ye verdiğimiz önemi ve artan beklentilerimizi en iyi şekilde yansıtacağını düşünüyoruz. 26/09/2011 tarihinden itibaren Saray Mh. Dr. Adnan Büyükdeniz Cd. Akkom Ofis Park No:2 Kat:7-8-9 34768 Ümraniye adresindeki çalışmaya başladık" denildi.