Erdoğan, bugün Putin'le görüşecek

Dunya.com - AA

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bugün gerçekleştireceği Rusya ziyaretiyle, iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi, ticari ilişkilerde de eski günlere dönülmesi bekleniyor.

Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiler geçen yılın kasım ayında sınırı ihlal eden Rus jetinin düşürülmesinin ardından gerilmiş ve Rusya başta ekonomi ve dış ticaret olmak üzere birçok konuda Türkiye'ye yaptırım uygulama kararı almıştı.

Ülkeler arasındaki dış ticarette müteahhitlik, yaş meyve ve sebze, enerji ve turizm ön plana çıkan sektörler olurken, yaşanan gerginlikten en fazla etkilenen yine bu sektörler oldu.

Rusya ile ilişkilerin kötüleşmesi birçok sektörü olumsuz etkiledi. 2014 yılında 6 milyar dolar ihracat gerçekleştirilen Rusya pazarına 2015 yılında 4 milyar dolar, 2016 yılının ilk yarısında ise sadece 737 milyon dolarlık ihracat yapıldı. İthalat da ihracatın azalmasına paralel olarak önemli bir azalma kaydetti ve geçen yıl 19 milyar dolarken bu yılın ilk yarısında 7.7 milyar dolar oldu. 

Enerjide yola devam edilmesi bekleniyor

Rusya'dan başlayıp Karadeniz üzerinden Türkiye'ye aktarılması planlanan doğal gaz boru hattı projesi Türk Akımı Projesi görüşmeleri de uçak krizinden olumsuz etkilenmişti. Rus Enerji ve Finans Enstitüsü Ekonomi Bölümü Başkanı Marcel Salikhov da Türk Akımı Projesi'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, 9 Ağustos'ta gerçekleştireceği görüşmenin ana başlıklarından biri olacağını söyledi. Projenin, Türkiye ve Rusya arasındaki normalleşme sürecine önemli katkısının olacağına işaret eden Salikhov, ancak projenin geleceğiyle ilgili bazı önemli pürüzlerin ortaya çıkabileceğini kaydetti.

Öte yandan Akkuyu Nükleer Santrali çalışmalarındaki son durumun da bugün netlik kazanması bekleniyor. Santralin lisansının 2016 yılında, inşaat izninin 2018 yılında alınması planlanıyor.

Turizmde 2017 heyecanı 

Rusya iki ülke arasındaki vizesiz seyahat anlaşmasını iptal ederek, turizm acentalarının Türkiye'ye tur satışına sınırlama getirmişti. Rus turist sayısı 2015 yılında 3,65 milyon seviyesinde gerçekleşirken, bu yılın ilk 6 ayı sadece 183 bin oldu. Geçtiğimiz haftalarda Rusya Devlet Başkanı Dimirty Medvedev'in imzaladığı kararla birlikte Türkiye'ye tur satışları tekrar serbest bırakıldı, charter seferleri içinse olumlu ifadeler kullanıldı. Turizmciler iki liderin bu konuda anlaşmasının 2016 için olmasa da 2017 için umut yaratacağını belirtiyor.

Bunun yanında 1 Ocak'ta yürürlüğe giren yasayla, 53 şirket dışında Rusya'da Türk işçi çalıştırmak da yasaklanmıştı. Türk inşaat şirketleri için Rusya önemli bir pazar. 2015 yılı verilerine göre Rusya en çok iş alınan ikinci ülkeydi. Yaşanan kriz bu sektörü de vurdu. Rusya'da faaliyet gösteren yaklaşık 3 bin şirketin sayısının oldukça azaldığı, yerleşik ikametteki Türklerin de önemli bir kısmının geri döndüğü belirtiliyor. 

'500 binin üzerinde turist gelebilir'

TOBB Turizm Konseyi Başkanı Osman Ayık turizmin Rusya ile gerilen ilişkilerden en fazla etkilenen sektörler arasında yer aldığını söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Rusya ziyaretinin ardından sektör adına işlerin yoluna girmesini beklediklerini anlatan Ayık, "Bununla ilgili ön çalışmalar yapıldı. Rusya'dan bir heyet geçen hafta perşembe günü İstanbul'da, cuma günü de Antalya'da havalimanlarında incelemelerde bulundu. Bu temasların olumlu geçtiğini biliyoruz." dedi.

Rus jetinin düşürülmesinin ardından yaşanan süreçte Rusya'nın Türkiye'ye yönelik charter uçuşlarına izin vermediğini, Türk vatandaşlarına da yeniden vize uygulamaya başladığını anımsatan Ayık, ziyaretin bu sorunların ortadan kalkmasına katkı sağlamasını beklediğini ifade etti.

İki ülke arasında tarifeli seferlerin devam ettiğini kaydeden Ayık, "Charter uçuşların devreye girmesiyle uçuş trafiği daha da hızlanacaktır. İlişkilerin normalleşmesiyle önümüzdeki haftalarda 500 binin üzerinde Rus turisti getirebileceğimizi öngörüyoruz." diye konuştu.

Üretici anlaşmayı bekliyor

Domates ve narenciye üreticileri ikili ilişkilerin bozulması sonrası iç piyasaya mallarını zarar fiyata sattı. İç tüketimde ucuzlama sağlayan ve tüketiciyi sevindiren bu durum, üretici için büyük zararın oluşmasına yol açtı. Bugün çıkacak olası olumlu bir karar, ürünleri ihraç malı olarak kullanılan çiftçiyi sevindirecek.

Rusya'nın ambargo koyduğu ürünler;

- Domates, soğan, arpacık soğanı, karnabahar, brokoli, salatalık, portakal, mandalina ve diğer turunçgil meyveleri, elma, üzüm, armut, şeftali, kayısı, erik, çilek ve karanfil

- Buna ek olarak tavuk ve hindi eti ve tuz

- Daha sonra da bazı ürünlerin ithalatı geçici olarak durdurulmuştu. Onlardan bazıları; patlıcan, kabak, nar...

- Limon, kırmızı et, süt ürünleri ve balık ise yaptırım listesine girmeyen ürünlerden.