”Ermenistan'la ilişkiler iyileşitirilirken, Azerbaycan kaybedilmesin”
TEPAV, Ermenistan konusunda Azerbaycan bilgilendirilmeden atılacak adımların, ilişkileri kopma noktasına kadar getireceğini açıkladı
ANKARA - Türkiye Uluslararası Politika Araştırmaları Enstitüsü (TEPAV), Ermenistan konusunda Azerbaycan'a yeterince anlatılmadan atılacak adımların, bu ülkeyle ilişkileri kopma noktasına kadar gereceğini açıkladı.
TEPAV Direktörü Prof. Dr. Mustafa Aydın Ermenistan konusunda Azerbaycan'a yeterince anlatılmadan atılacak adımların, bu ülkeyle ilişkileri kopma noktasına kadar getireceğine dikkat çekerek, "Ermenistan'la ilişkiler yola sokulurken Azerbaycan kaybedilmesin" dedi.
TEPAV Direktörlerinden Prof. Aydın'ın hazırladığı "Azerbaycan, Türkiye-Ermenistan Anlaşmasının Neresinde?" başlıklı politika notu yayımlandı. Notta, Türkiye ile Ermenistan'ın diplomatik ilişki tesisi ve iki ülke ilişkilerini geliştirme konularında vardıkları anlaşmayı ve bundan sonra izleyecekleri takvimi iki protokolle dünya kamuoyuna duyurduğu hatırlatılarak, "Her iki ülkede de kamuoyularına mal olarak 'milli' meselelere dönüşen ilişkilerin garip yapısı, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nca açıklanan protokollerin uygulamaya sokulması yönteminde de kendisini gösteriyor" denildi.
Notta ayrıca şunlar belirtildi:
"Protokolleri hazırlayan hükümetlerin, üzerinde anlaştıkları metinlere gelecek tepkilerden fazlasıyla tedirgin oldukları açıkça görülüyor. O kadar ki, önceki gün parafe edilen metinlerin imzalanması için taraflara 6 haftalık kendi içlerinde istişare zamanı tanınıyor. Açıkça söylenmeyen, bu süre sonunda her iki hükümet de kendi kamuoyularının çoğunluğunu ikna edebilecek gibi görünüyorsa, protokollerin resmen imzalanacağı ve ardından da iki ülke parlamentolarından geçirileceği. Normalde iki ülke dışişleri bakanlıkları arasında imzalanıp, ardından da parlamentolardan fazlaca dikkat çekmeden hızla geçirilen Diplomatik İlişkilerin Tesisi'ne ilişkin protokoller, ilgili ülkeler Türkiye ile Ermenistan olunca, bu tür garip bir yöntemin izlenmesine neden olabiliyor."
Değerlendirmede, "Protokol metinleri ABD'de Barack Obama'nın Başkan olması ile Rusya'nın Gürcistan'a yönelik Ağustos 2008 operasyonundan sonra ortaya çıkan yeni Kafkaslar jeopolitiği nedeniyle sıkışan Türkiye ile Ermenistan'ın ortak bir noktaya geldiklerini gösteriyor" ifadelerine yer verilerek, Türkiye'nin ilişkilerin geliştirilmesi için uzun süredir dile getirdiği hususlardan iki ülke arasındaki sınırın tanınması, uluslararası alanda Türkiye karşıtı politikalardan vazgeçilmesi ve ortak tarih komisyonu kurulması karşılığında Ermenistan'la diplomatik ilişkilerin tesisi ile iki ülke arasındaki Alican sınır kapısının açılmasını kabul ettiği kaydedildi.
Azerbaycan ile ilişkiler
Açıklanan metinlerde hiç dile getirilmeyen hususun, daha birkaç ay öncesinde benzer bir sürecin başladığı haberleri kamuoyuna yansıdığında Türkiye'nin ciddi bir gerilim yaşadığı Azerbaycan'ın "bu ilişkinin neresine oturduğu" olduğuna dikkat çekilen TEPAV notuna şöyle devam edildi:
"Yıllardır aralıklarla devam eden görüşmeler, ABD'de 'soykırım' yasa tasarısını onaylama sözü veren Obama'nın iktidara gelmesi, Ağustos 2008'de Rusya'nın Gürcistan üzerindeki güç gösterisi ve ardından Türkiye'nin bölgeye yönelik hamleleriyle gelinen nokta buydu. Ta ki, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Bakü'ye gidip, 13 Mayısta Azerbaycan parlamentosunda yaptığı konuşmada Ermenistan'la sınır kapısının açılması ve ilişkilerin geliştirilmesini doğrudan Karabağ sorununun çözümüne bağlayana kadar... Böylece Türkiye kendini, bir taraftan hiç niyet etmediği bir denklemle çözümünde etkin olmadığı/olamayacağı bir soruna bağladı, diğer taraftan 'Sonlandırılmayacak idiyse neden Ermenistan'la mutabakat için bunca gayret sarf edildi?; ve bu arada da 'Azerbaycan neden küstürüldü?' sorularının cevapsızlığına mahkum etti.