Hatalı Gümrük Tarife Kodları ithalatçıyı bezdirdi
MUSTAFA SEZEN / İGMD Yön. Kur. Üyesi - Gümrük Müşaviri
İthal malların gümrük tarifelerinde sıklıkla hata yapılmasından dolayı ithalatçılar gümrük idareleri ile ihtilafa düşmekteler. İthalatçıların cezai bir durumla karşı karşıya kalmamaları için ithal ettikleri malların gümrük tarifelerini bir uzmana hazırlatmalılar.
İtilaflarının büyük bir çoğunluğu 3. Dünya ülkelerinden ithalatta
Çoğunlukla 3. Dünya ülkelerinden ithal edilen mallarda hatalı gümrük tarifelerine rastlanırken, gelişmiş ülkeler ve AB’den gelen mallarda da zaman zaman benzer sorunlarla karşı karşıya kalınmakta. Gelişmiş ülkelerde ki ithal mallarda benzer sorunun olmasının temelinde; Ticaretin kolaylaştırılması çalışmaları ile hayata geçen Yetkilendirilmiş Yükümlü Sistemi gibi yapılarda, ihracat faturalarını gümrük konusunda ehil olmayan kişilerin düzenlemesi ve yine bu kişiler tarafından hatalı gümrük tarifelerinin verilmesi yatmakta. Hızlı kargo taşıyıcıları ve uluslararası lojistik firmaları da ihracatçı firmanın vermiş olduğu gümrük tarifesini dikkate alarak ihracat işlemlerini yapmaktalar. Bu mallar Türkiye’ye geldiğinde biz Gümrük Müşavirleri Tarife Kodlarını büyük bir hassasiyetle inceleyip, doğru kodları vermekteyiz. Buna rağmen zaman zaman ithalatçı firmaların ithal malın faturasındaki gümrük kodunun kullanılması ısrarıyla karşı karşıya kalmaktayız. Gümrük idareleri doğru Gümrük Tarife Kodu verilmeyen ürünler için hem para hem de mala el konulması gibi cezai işlemler uygulamakta. Para cezaları gümrüklenmiş değerin 4 katına kadar çıkabilmekte.
İhracatta hatalı gümrük tarifesine ceza yok ama….
Bazı ülkelerde ihracatta gümrük tarifesinin hatalı olmasından dolayı firmalara cezai işlem uygulanmamakta, cezai işlem ithalattaki hatalı gümrük tarifesine uygulanmakta. İhracatçıların bu işlemleri gümrük konusunda ehil olmayan kişilere yaptırılmalarının en büyük nedeni ihracatta hatalı gümrük tarifesi için ağır cezai bir yaptırım olmaması. Fakat bu hatalı işlem ülkelerin ihracat istatistikleri ile ilgili sağlıklı veriler elde edememelerine ve gümrük işlemlerinde başka sorunlarla neden olmakta. Bunun farkına varan ülkelerde Gümrük Müşavirlik Sistemi kuvvetlendiriliyor. Ülkemizde hem ihracat hem de ithalat verilerinin bu denli sağlıklı olmasının temelinde doğru gümrük tarife kodlarının verilmesi yatıyor. Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu, dış ticarete konu olan eşyaların istatistikî bilgilerinin toplanması, ithalat ve ihracat verilerinin doğru bir şekilde takip edilmesi ve değerlendirilmesi açısından da büyük öneme sahiptir.
Gümrük mevzuatı açısından gümrük tarifesinin önemi
Gümrük mevzuatının en önemli konu başlıkları arasında yer alan “Gümrük Tarifesi” ifadesinde iki temel kavram vardır. Bunlar gümrük ve tarifedir. Gümrük, belli bir malın gümrük sınırını geçişinde ödenen vergi ve harçlardır. Tarife ise, uluslararası ticarete konu olan bütün mallara uygulanan vergileri belirleyen listeleri kapsayan geniş kapsamlı bir tanımdır. Gümrük vergileri, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte yürürlükte olan gümrük tarifesine göre hesaplanır.
Ticarete konu olan eşyaların, gümrük vergi oranları, fona tabi olup olmadığı, ithalinin belli kurum ve kuruluşların iznine veya onayına tabi olup olmadığı, gözetim ve korunma önlemleri gibi dış ticaret politikası önlemlerine tabi olup olmadığı, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonuna (GTİP) göre tespit edilir.
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu ayrıca, dış ticarete konu olan eşyaların istatistikî bilgilerinin toplanması, ithalat ve ihracat verilerinin doğru bir şekilde takip edilmesi ve değerlendirilmesi açısından da büyük öneme sahiptir.