Her yıl 91 milyar euro ek tasarruf şart

İSTANBUL - Aviva'nın Avrupa çapındaki "Emeklilik Dönemi Tasarruf Açığı Araştırması"na göre, Türkiye'de 2011 ile 2051 yılları arasında emekli olacak nüfusun, emeklilik dönemi beklentilerini karşılayabilmek için her yıl 91 milyar euro ek tasarruf yapması gerekiyor.

Aviva'nın, Deloitte işbirliğiyle Avrupa'nın 13 ülkesinde gerçekleştirdiği "Emeklilik Dönemi Tasarruf Açığı" araştırması ve Türkiye ülke raporunun sonuçları, Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) Başkanlığını da üstlenen AvivaSA Üst Yöneticisi (CEO) Meral Eredenk tarafından düzenlenen basın toplantısı ile açıklandı.

Araştırma, Türkiye'de 2011 ile 2051 yılları arasında emekli olacak nüfusun, emeklilik dönemi beklentilerini karşılayabilmek için her yıl 91 milyar euro ek tasarruf yapması gerektiğini ortaya çıkarıyor. Bu da her bireyin yıllık 2 bin 400 euro ya da ayda 200 euro ek tasarruf yapması anlamına geliyor.

2010 yılı ortalama yıllık kişi başı emeklilik tasarruf açığına bakıldığında, emeklilik yaşına yakın bir bireyin yılda 3 bin 200 euro ek tasarruf yapması gerekirken, 20 yaş grubundaki bir bireyin 500 euro ek tasarruf yapmasının yeterli olacağı göze çarpıyor.

Araştırmaya göre, düşük istihdam oranı, emeklilik tasarrufu açığını olumsuz etkileyen başlıca faktörler arasında yer alıyor. Günümüzde çalışma çağındaki 10 kişi 1 emekliyi finanse etmek için çalışırken, bu oranın önümüzdeki 40 yıllık süre içerisinde 3 kişinin 1 kişiyi; hatta belirsiz ekonomik durum ve düşük istihdam oranları göz önüne alınırsa 2 kişinin 1 kişiyi finanse etmesine kadar düşecek görünüyor.

Türkiye'nin yanı sıra Fransa, Çek Cumhuriyeti, Almanya, Macaristan, İrlanda, İtalya, Litvanya, Polonya, Romanya, İspanya, İngiltere ve Rusya'nın da yer aldığı 13 Avrupa ülkesinde yapılan araştırma, emeklilik dönemi tasarruf açıklarının kıta genelinde toplam 1,9 trilyon euroya dayandığını gösterdi.

Emeklilik tasarruf açığı veren ülkeler arasında ilk sırayı 468,8 milyar euro ile Almanya alırken, Rusya 401,7 euroluk açıkla ikinci, İngiltere de 379 milyar euro ile üçüncü sırada yer alıyor.

Türkiye bu 13 ülke arasında, açık sıralamasında 91 milyar euro ile yedinci sırada bulunuyor.

Araştırma sonuçlarını değerlendiren Meral Eredenk, 2050 yılında Avrupa nüfusunun yüzde 50'sinin 15 yaş üzeri olmasının öngörüldüğünü, bu oranın Türkiye'de ise yine aynı dönemde yüzde 30 olacağını anlattı.

Yapılması gerekenler

Eredenk, Aviva'nın araştırma sonrası sorunun çözümü için ortaya koyduğu ve bir an önce aksiyon alınmasında yarar gördüğü önerileri ise şöyle sıraladı:

"Tasarruf ürünlerinin kalitesini ve güvenliğini belirlemek, karşılaştırma yapmayı ve ayrıca kullanılan tasarruf yönteminden emin olmayı kolaylaştırmak amacıyla 'Avrupa Emeklilik Kalite Standardı'nı oluşturmak. Her ülkenin şartlarına göre ve yıllık gayrisafi yurt içi hasılanın bir yüzdesi olarak belirlenecek 'Avrupa Emeklilik Tasarrufları Hedefi' belirlemek.

Tüm vatandaşlar için, devletin sağlayacağı emekliliğin, emeklilik planlarının yalnızca bir bölümü olduğunu kendilerine hatırlatacak düzenli emeklilik raporları yayınlamak. Emeklilik tasarrufları için mevcut teşvik edici düzenlemelerin verimli olup olmadığını, bu teşviklerin etkisini ve toplum tarafından yeterince bilinip bilinmediğini değerlendirmek."

Emekliliğin, toplumun her kesimini ilgilendiren bir konu olduğuna işaret eden Eredenk, bu araştırmanın, sorunu tanımlamak ve çözüm bulmak için herkesin ortak bir sorumluğu olduğunu hatırlattığını ve Türkiye gibi bir çok ülke, gelecekteki büyük tasarruf açığına şimdiden dikkat etmesi ve derhal önlemler almaya başlaması gerektiğini kaydetti.

Meral Eredenk, Türkiye'de insanların emekli olduktan sonra geçinebilmek için farklı alternatiflere yöneldiğini belirterek, "Bunlar, aile içi maddi destek, köyden gönderilen gıda yardımı ya da emeklilikten sonra yine çalışmak gibi yöntemler başta geliyor. Ancak tüm bu alternatiflere rağmen, ihtiyacın yalnızca yüzde 10'u karşılanabiliyor. Yani köyden gönderilen bulgurlar, mercimek yeterli değil. Bu nedenle insanların tasarruf yapmaları gerekiyor" diye konuştu.

Bu çalışma sonuçlarının Hazine ile de paylaşıldığına değinen Eredenk, Hazine'nin bu çalışmayla çok ilgilendiğini ancak hükümetten istedikleri vergi teşviklerinin Maliye Bakanlığı'nın konusu olduğunu, önümüzdeki günlerde Maliye Bakanlığı ile yeniden görüşeceklerini kaydetti.

Eredenk, "Bireysel Emeklilik Fonlarının 2020 yılında Türkiye'de 100 milyar lira olacağını planlıyoruz. 100 milyar lira fonla 20 yıl vadeli kağıt almak için hazır olan bir kurumsal yatırımcı olarak duruyoruz" dedi.