İşsiz kalanlar için kriz yeni başlıyor

BURSA'DAN / Ömer Faruk ÇİFTÇİ

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz'ın krizin neresinde olduğumuzla ilgili tünel ve ışık benzetmesi geçtiğimiz hafta ekonomi çevrelerince sıkça tartışıldı. Hatırlarsanız Yılmaz, "Tünelin içine girdik, zifiri karanlıktı, bir ışık gördük. Bu ışık öbür tarafa çıkış mı, yoksa üzerimize gelen bir araba mı? Benim tavsiyem, ihtiyatlı olmanız" demişti.

Hükümet kanadından ışığın iyileşmenin göstergesi olduğu yönünde açıklamalar gelse de bu görüşe katılmak pek kolay değil. Piyasalarda yaz aylarının da verdiği rahatlıkla canlanma var. Doğru ama zannedilmesin ki bu canlanma bir anda üretim patlaması ve istihdama dönecek. Böyle bir şey yok. En azından şimdilik görülmüyor. Canlanma var ve bu canlanma ile işletmeler mevcut kadrolarını çevirmeye çalışıyor. Eğer tekrardan bir daralma olursa inanın daha birçok insan işinden olacaktır.

Küresel krizin en belirgin etkisi kuşkusuz istihdam üzerinde oldu. Ülke genelinde işsizlik yüzde 16'lara gelirken Bursa'da yaklaşık 70 bin kayıtlı işçi işinden oldu. Bu işçilere ne oldu dersiniz? Neden sesleri çıkmıyor? İş mi buldular? Hayır. Kimsenin iş filan bulduğu yok. Aksine kayıtlı kayıtsız halen işinden olanlar var. Peki işsizlerin sesi neden çıkmıyor? Nedeni basit. İşlerinden olanlar kıdemine göre 10 aya kadar işsizlik maaşı alıyor. Bunun yanında bir de tazminatını alanlar var. Yani bu insanların hâlâ ellerinde geçimlerini zor da olsa temin edecek para var. Paranın bitiş süresi kademeli olarak ağustos ve eylül aylarını işaret ediyor.

Nasrettin Hoca fıkrasında olduğu gibi; Hoca eşeğini kaybetmiş ve arıyor, bu arada da neşeli bir türkü tutturmuş. Birisi kendini sormaktan alıkoyamaz:

-Hoca efendi, eşeğini kaybettiğini herkes bilirken, türkü söylemeni duymak eğlenceli görünüyor. Oysa kaybına feryat edip ağlaman beklenirdi!

-Son bir ümidim, aptal mahlûkun şu küçük tepenin arkasında olabileceğidir, arkadaş. Eğer değilse, bekle ve gör o zaman sen bendeki ağlamayı feryadı!

Hiçbir kriz ilelebet sürmeyecek eyvallah ama piyasalardaki küçük hareketlilik krizin hafiflediği anlamını taşımıyor. Kimse kendini kandırmasın.

Dipnot: Türkiye'nin ilk özel organize sanayi bölgesi Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi (NOSAB) kuruluşunun 8. yılını törenle kutladı. NOSAB Başkanı Yalçın Aras, gecede Bursa'da Ticaret ve Sanayi Odası'nın (TSO) ayrılmaları gerektiğini bunun örneklerinin Adana, Ankara, Balıkesir, Denizli, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, Kayseri ve Kocaeli'nde olduğunu söyledi. Bursa TSO üyelerini ve yönetimini bu fikri tartışmaya, paydaşların da görüşlerini almaya davet eden Aras'ın teklifi bakalım nasıl bir etki yaratacak?