Kale’den zaferin 100’üncü yılında geleceği inşa eden 2 yatırım

ÖZLEM ERMİŞ BEYHAN

ÇAN - Kale Grubu Çanakkale Zaferi’nin 100. yıldönümünde 100 milyon liralık yeni granit fabrikasının temelini attı. Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz’ın katılımıyla yapılan temel atma töreni ile, bundan 58 yıl önce İbrahim Bodur öncülüğünde üretime geçen ilk fabrikanın yerine, modern bir granit fabrikası inşa edilecek. Dünyanın en büyük püskürtmeli seramik kurutucusunun yer alacağı yeni fabrikanın yüzde 20 seviyesinde bir tasarruf sağlayacağı belirtildi. Yatırımın kasım ayında tamamlanması planlanıyor. 

Kaderleri aynı olan 3 lider temeli attı, usta hisse aldı 

Temeli atılan yeni fabrika, Kale Ailesi için çok farklı bir anlama sahip. Zeynep Bodur Okyay bu önemi şu sözlerle anlattı: “1950’lerin ortasında hayvan pazarı kurulan bu yere, kendini ülkemizin sanayileşmesine adamış 24 yaşındaki idealist bir genç, fabrika kurdu. Fabrikanın temelini rahmetli Adnan Menderes ve Fatin Rüştü Zorlu ile o dönem misafirleri olan Irak Başbakanı birlikte attı. Bugün, Kale Grubu’nun doğduğu ilk fabrikayı yeniden, yepyeni bir teknoloji ile hayata geçirmek için temel atıyoruz. Bunu bu ülkenin tekrar vatan toprağı haline geldiği, istiklalimizin yeşerdiği Çanakkale Zaferi’nin 100. yılında yapmak ayrı bir duygu ve heyecan veriyor bize. İstiklalimizin temelinin atıldığı yerde bu kez istikbalimiz için ekonomik zaferleri çoğaltmak üzere aynı duygularla bir aradayız.” 

Bundan 58 yıl önce bu fabrikada 15 cmx15 cm seramik üretip bir haftada pişirirken bugün 1 metreye 3 metre levha üretip yarım saatte pişirdiklerini anlatan Zeynep Bodur Okyay, “O gün bu fabrikanın çatısını yapan usta, bu işi hisse karşılığı yapmış. Bakınız o dönemde nasıl bir kalkınma seferberliği var! Girişimcisinde, ustasında, işçisinde, köylüsünde o zamanki sanayiye bakış ve inanç gerçekten takdire şayan. Şimdi bu ustanın -ki babamın yakın dostu olmuştur- oğlu bizde Kale Grubu şirketlerinin IT direktörü olarak çalışıyor. İşte Kale Grubu böyle bir temel, böyle bir aile ruhu üzerine inşa edildi. Biz de bunu sürdürme gayreti ve azmi içerisinde olacağız” dedi. 

Milli piyade tüfeğinde 6 yıldır çalışıyor ama... 

Kale Grubu yeni büyüme alanı olarak havacılık ve savunmayı benimsemiş durumda. İnsansız hava aracı, Türkiye’nin ilk milli piyade tüfeği, Turbojet motor gibi önemli işlerde imzası var. İzmir’de Pratt&Whitney ile kurduğu uçak motoru fabrikasında, F35 uçakları için motor parçaları üretiyor. Zeynep Bodur Okyay, “Türkiye’nin kilogram ihracat fiyatı 1.6 dolarken bu fabrikada üretilen parçaların ortalama ihracat fiyatı 177 dolar. Bu yıl, Ar-Ge’ye ayırdığımız pay, ciromuzun yüzde 2.2’sini bulacak” dedi. Kale’nin geçen yıl Ar-Ge ye cirosundan ayırdığı pay yüzde 1.8 seviyesindeydi. Ancak anlaşılan o ki savunma alanında işler biraz yavaş ilerliyor. Örneğin ilk milli piyade tüfeğinde grup henüz bir satış gerçekleşememiş. 6 yıldır bu proje üzerinde çalışan Kale’nin Ar-Ge için yaptığı harcama 16 milyon doları geçmiş ancak sürecin yavaşlığı görünen o ki bu alanda yeni yatırım şevkini kıracak seviyede. 

Sanayi kârlı hale gelmezse kimse yatırım yapmaz 

Kale Grubu önümüzdeki beş yılda 420 milyon liralık yatırım yapıp cirosunu 3 milyar liraya yükseltmeyi hedefl iyor. Türkiye’nin tüketerek değil ancak üreterek büyüyebileceğini vurgulayan Zeynep Bodur Okyay, “Uluslararası yatırımcı için Türkiye cazibesini sürdürüyor ancak yatırımcıya bugüne kadar verilen güvenin devam ettirilmesi, reformların sürmesi gerekiyor. Bugün Türkiye, hedefl ediği gelişmiş ülkeler sınıfına yükselmesi için ihtiyaç duyduğu büyük atılımı ancak Çanakkale ruhu ile başarabilir” ifadelerini kullandı. Bodur Okyay, Türkiye’nin sanayileşmesi için sanayinin karlı hale gelmesi gerektiğinin altını çizdi ve “Hizmetler sektöründen 5, sanayiden 1 kâr eder hale gelirseniz kimse sanayiye yatırım yapmaz. Sanayi Bakanımıza bunları anlattık, bizi dinledi. Değer zincirinin daha fazla bölümünde yer almak gerek. Turquality programını çok doğru buluyorum, pek çok sektöre genişletilip derinleştirilmesi gerek” saptaması yaptı.

Uzun konaklama için savaş müzesi kuracak

Çanakkale, 18 Mart’larda yerli yabancı pek çok ziyaretçinin akınına uğrar ancak bölge turizm açısından hak ettiği yere maalesef hala gelebilmiş değil. Bölgede ortalama konaklama süresinin 1 gece olduğunu anlatan Zeynep Bodur Okyay, bunu artırabilmek için Çanakkale’ye Londra’daki Imperial War Museum gibi bir savaş müzesi kurma hayali olduğunu anlattı. Şehirde ikinci 5 yıldızlı otel henüz yeni yapılmış, ilk AVM yatırımını ise Ali Sabancı yapıyormuş. Bodur Okyay, kentin büyürken diğer hızlı büyüyen şehirlerinki gibi sorunlar yaşamaması için bir şeyler yapılması gerektiğini düşünüyor. Hatta kendisi de harekete geçmiş ve yakın dostu olan Bilboa’nın şehir planlamacısı Alfanso Vegara’ya Çanakkale için ünlü ‘diamond’ yöntemi ile bir şehir planı yapmasını istemiş. Ancak henüz belediye meclisinden bu konuda bir onay çıkmış değil. Bodur, planlamaya belediye alanı dışından başlanabileceğini söyledi.

Bodur, tarım sektörüne giriyor

Zeynep Bodur Okyay, şimdilerde kendilerine heyecan veren yeni bir yatırım olduğunu anlattı: ceviz ve elma üretimi... Bölgedeki geniş arazilerinde tarım yapacaklarını anlatan Bodur, “Amerikan cevizi diye bir ceviz var, çok uzun süre geçmesi gerekmiyor hasat için. Memduh Hacıoğlu geçtiğimiz günlerde babamı ziyarete geldi, onun da etkisi ile bu işe girmeye karar verdik” dedi. Aslında Bodur ailesi için tarım çok da yeni bir sektör değil. Bodur Okyay şöyle anlattı: “Dedemin ilk işi tütün ticaretiymiş. Hatta Bodur sigarası bile varmış. Daha sonra Yenice markası ile kurutulmuş sebze işine girildi. Ancak Çin, bu alanda da üretimi zorlayınca biz o alandan çıktık.” Bölgede rüzgar enerjisine dair bir yatırım planları olup olmadığına dair sorumuza ise Bodur Okyay, “Orada geç kaldık. Çantacılar bölgedeki arazileri kapatmış” yanıtı verdi.

Metro için esnek seramik geliştirdi

Kale Grubu bugün 17 fabrikada 5 bin çalışanla global bir şirket olma yolunda. Zeynep Bodur Okyay, geleneksel sanayilerde de inovasyonla derinleşmenin önemine inanıyor. Kalesinterflex bu yolda yapılan inovatif bir ürün. Zeynep Bodur Okyay, dünyada örneklerinden çok daha esnek bir seramik geliştirdiklerini Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz’ın da katıldığı fabrika gezisinde bizzat gösterdi. Kalesinterflex’e güneş paneli de takılabiliyor. Okyay, bu inovatif ürünle güneş enerjisinde yeni işbirliği peşinde olduklarını anlattı.

Nuri Bilge Ceylan’ın önerisi belgesele ruh verdi

Temeli 58 yıl önce Çan’da atılan Kale Grubu, Çanakkale Zaferi’nin 100. yıldönümü ile ilgili interaktif bir dijital belgesel hazırladı. “Çanakkale’nin Evlatları/ Sons of Gallipoli” adlı belgesel, canakkaleninevlatlari.com ve sonsofgallipoli.com adreslerinde gösterime girdi. Uluslararası bir ekibin hazırladığı belgesel, 11 bölümlük bir film, 300 belgeden oluşan bir belge arşivi ve savaşın yaşandığı bölgeye dair 38 interaktif haritadan oluşuyor. Belgeselde, biri Türk biri Anzak iki anne; kendilerini, 100 yıl önce evlatlarını cepheye gönderen annelerin yerine koyuyor ve onların yaşadıklarını, savaşın ne ifade ettiğini anlamaya çalışıyor. Annelerden biri Çanakkaleli bir kadın, bir şehit torunu. Samimiyeti ile belgesele özel bir ruh veren bu Çanakkaleliyi kullanma fikrini, Zeynep Bodur Okyay’ın yakın akrabası olan Cannes ödüllü Nuri Bilge Ceylan vermiş. Zeynep Bodur Okyay, “Bizim de köyümüz olan Yenice’de çekti zaten pek çok filmini, oradaki insanları oynattı biliyorsunuz. Nuri Bilge Ceylan’a danıştık, hem cast hem gerçek kişi kullanmamızı söyledi. Biz de bunu uyguladık. Bu teyzemizi de o bölgede bulduk” dedi. 

İbrahim Bodur tasarımı 

Zeynep Bodur Okyay, önceki gün Çan’da basın mensupları ile yaptığı kahvaltılı sohbet toplantısında, İbrahim Bodur’un tasarladığı bir zeytinyağı şişesini gösterdi.

Bodur Okyay, “Babam tasarıma çok meraklıdır, bu şişenin taşınacağı kutuyu bile bizzat kendisi tasarladı” dedi.

Çanakkale barış kenti olsun 

Belgeselin 3.5 milyon euro yatırımla gerçekleştirildiği öğrenildi. Zeynep Bodur Okyay, “Hayalim Çanakkale’nin bir barış kenti olması, Camp David gibi barış anlaşmalarının burada yapılması” dedi.