Kriz sonrası ilk üst düzey toplantı

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ve Rusya Başbakan Yardımcısı Arkady Dvorkovich dün bir araya geldi.

Şimşek, Rusya ile ilişkilerin hızlı bir şekilde normale dönmesi ve ilişkileri 24 Kasım öncesinin de ötesine taşımak için buraya geldiklerini belirterek "Rusya sadece değerli bir komşumuz değil, bizim önemli ve stratejik bir ortağımız. Talihsiz olay nedeniyle ilişkilerde bir sekteye uğrama söz konusu oldu. İlişkililerimizi 24 Kasım öncesine değil bütün alanlarda daha da ötesine taşımayı ümit ediyoruz" ifadelerini kullandı. 

'Halklarımız arasındaki ilişki sekteye uğramadı'

Rusya ile Türkiye arasında charter uçak seferlerin başlaması için gerekli bütün ilave güvenlik önlemlerinin alındığını ve Rusya tarafına iletildiğini ifade eden Şimşek, "Bütün 24 Kasım'da yaşanan olaylara rağmen ben halklarımız arasındaki ilişkilerin sekteye uğradığını düşünmüyorum" diye konuştu. 

Başbakan Yardımcısı Şimşek, Rusya Başbakan Yardımcısı Arkadiy Dvorkoviç ile Moskova'da düzenlenen görüşmenin basına açık kısmında yaptığı açıklamada, "Bildiğim kadarıyla Sayın Cumhurbaşkanımız dün (önceki gün) itibarıyla ayın (Ağustos) 9'unda St. Petersburg şehrine geleceğini teyit ettiler diye büyükelçimiz bana bilgi verdi" dedi. 

Şimşek'ten teşekkür

Şimşek, "Son dönemde yaşadığımız talihsiz süreçte Rusya'nın ilkeli duruşu ve bize verdiği desteğinden ötürü teşekkür ederim" dedi. 

Rusya Başbakan Yardımcısı Dvorkoviç de iki ülke ilişkilerini kademeli bir şekilde geliştirmek istediklerini belirterek "Bugünkü görüşmemiz, Putin ve Erdoğan'ın telefon görüşmesi sonucu iki ülke liderinin görüşmesine içerik oluşturacak. Yapıcı görüşmelerle iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirmek niyetindeyiz" ifadelerini kullandı. 

Türk Akımı'nda karar yok

Dvorkoviç, Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) darbe girişimine ilişkin, "Ülkenizde meşru yollarla seçilmiş hükümete darbe girişimi karşısında Rusya'nın ilkesel tutumu sorunların anayasal çerçevede çözülmesi şeklindedir" dedi.

Şimşek-Dvorkoviç görüşmesine Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ve iki ülkenin heyetleri katıldı.

Rusya Enerji Bakan Yardımcısı Yury Sentyurin, Rus ve Türk delegasyonlarının bugün (dün) buluşarak Türk Akımı projesinin devamını görüştüklerini fakat henüz bir karar alınmadığını söyledi.

"İkili ilişkilerin tüm alanlarını konuştuk"

Rusya Başbakan yardımcısı Dvorkoviç, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ve Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ile görüşme sonrası yaptığı açıklamada, Türk meslektaşlarıyla, Başbakan Yardımcısı, Ekonomi Bakanı ve diğer bakanlıkların temsilcileri ile ikili ilişkilerin tüm alanlarını masaya yatırdıklarını söyledi.

Hem ticari hem yatırım alanları dahil olmak üzere Kasım ayında Türkiye'de yaşanan olayların, Rus pilotların öldürülmesi ve Rus uçağının vurulmasının ardından getirilen kısıtlamalar dahil tüm alanları görüştüklerini ifade eden Dvorkoviç şunları söyledi:

“İki ülke liderinin telefon görüşmesinin ardından ticari, ekonomik ve yatırım ilişkilerinin ve diğer tüm alanlardaki işbirliğinin adım adım düzelmesi için görüşmeler düzelmesine ilişkin talimat verildi.

Bugünkü görüşmede bu adımlar konuşuldu. Bugün (dün) charter seferlerinin yenilenme konusunu görüştük. Bu düzeyde görüşmeler düzenlenmişti, Türk yetkililere tavsiyeler gönderildi ve Türkiye bunları kabul etti. Bizim uzmanlarımız havalimanları, oteller ve turistlerin bulundukları diğer yerlerdeki güvenlik önlemlerini görmeleri ve bu önlemlerin yeterli olduğu konusunda emin olmaları için Türkiye'ye davet edildiler. Bunun temelinde hükümet charter seferlerinin yenilenmesi için karar alabilir. Bu seferlerin yenilenmesi tabi ki zaman alacak, hazırlık çalışmalarının yürütülmesi gerek. Hatırlatmam gerekirse tarifeli seferler yenilendi. Rus vatandaşlar Türkiye'ye yeniden tur satın alıp oraya hem Rus hem Türk havayollarının tarifeli seferleriyle gidebilirler.

Vizeler

Vize rejimine gelirsek, Dışişleri Bakanları, yetkili makamlar, kolluk kuvvetleri ve özel servisler arasında görüşmelerin yapılması konusunda anlaştık. Terör örgütlerine bağlı kişilerin Rusya'da bulunmamaları konusunda garanti sağlanması gerek. İlgili makamlar arasında bu konuda gerekli karşılıklı anlayış sağlandığı zaman bu vize kısıtlamalarının kaldırılması için çalışmalara başlanılacaktır. Türkiye'nin talebi üzerine görev seyahatleri, iş adamlarının seyahatleri ve diğer vatandaş kategorilerinin seyahatleri konusunun ayrıca değerlendirilmesinde anlaştık. Fakat burada son karar ilgili makamların görüşmelerinin ardından verilecektir.

Ticari ilişkilerde, Tarım Bakanlığımız ve Rosselhoznadzor önümüzdeki birkaç gün içerisinde gerekli görüşmeleri yapacaklar. Ayrıca, Türk ürünlerinin kalitesinden emin olmak, denetleme organları arasında ilişki ve güven kurulması gerek. Biz bu ürünleri iyi biliyoruz, ama piyasa değişiyor, piyasaya yeni ürünler geldi, yeni talepler oluşuyor. Çalışmalar yakın zamanda gerçekleştirilecek.

Diğer kısıtlamalar hakkında da dün Ekonomik Kalkınma, Ticaret, Ulaşım Bakanlıkları düzeyinde görüşmeler yapıldı. Böylelikle iki ülke liderlerinin görüşmesi için gerekli belgeler hazırlanacak.

Akkuyu santrali

Ayrıca, nükleer santral Akkuyu'nun inşaatı da dahil olmak üzere yatırım projelerini değerlendirdik. Temel var, Türkiye tarafından hukuki normlar hazırlanıyor. Hızla ilerlemeyi umuyoruz. Türk Akımı konusunda Türkiye bu konuda diyalog kurmak için hazır olduğunu belirtti. Enerji Bakanlığı düzeyinde dün görüşmeler yapıldı.

Türkiye'nin Rus ürünleri ve yatırımlarına uyguladığı kısıtlamalarla ilgili konulara da değinildi. Bu kısıtlamaların en kısa zamanda kaldırılması konusunda ısrarcı olacağız.

Genel olarak önceki yıllarda oluşan işbirliği düzeyine yeniden çıkma ve bazı alanlarda ilerleme konusunda anlaştık.”

Başbakan Yardımcısı Dvorkoviç daha sonra gazetecilerin sorularını da şöyle yanıtladı:

1. Uçak konusu bugün kapandı mı yoksa Rusya'dan hala bazı talepler var mı?

-Bu benim görev kapsamımda değil, o yüzden gerekli soruşturmaların yapılıp yapılmadığını bilmiyorum. Bu soru soruşturmayı yürüten makamlarımıza ve askeri makamlara yönlendirilmesi gerek. Fakat bugün yaşananlar iki ülke lideri arasında gerçekleşen telefon görüşmesi sayesinde gerçekleşiyor ve bu ticari ekonomik ilişkilerin düzelmesinin önünü açtı.

2. Uzmanların ne zaman gitmesi bekleniyor?

-En yakın zamanda iki ülke liderlerinin görüşmesinden önce gerçekleşmesi bekleniyor.

3. Türk Akımı konusunda bir grafik var mı?

-Bu konu bakanların görüşmesinde detaylı bir şekilde ele alınacak. Görüşme sonrasında gerekli açıklama yapılacaktır. Görüşme saat 2'de gerçekleşecek.

4. Charter seferleri ne zaman uçacak?

-Bu şirketlerin ne zaman hazır olacağına bağlı. Siyasi kararı biz engel olmadan hazırlayacağız. Ne zaman şirketlerin hazır olacağı konusunda bir şey söyleyemem.

5. Türk akımına geri dönersek, bölgedeki durum ve istikrarsızlık dikkate alınınca bu projenin yapılması doğru mu?

-Her bölgenin kendi riskleri kendi artıları var. Türk akımının projelendirme aşamasında tüm bu riskler dikkate alındı.

6. Rusya için şu anda öncelikli alanlar hangisi?

-Öncelikli konu Türk Akımı. Şu anda Brüksel ve AB ile gerekli görüşmeler yapılıyor.”