Maliye, 'nokta atışı' yapacak

ANKARA - Gelir İdaresi Başkanlığı vergide 'nokta atışı' denetimi uygulamasına geçiyor. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, 284 değişik kalemde izlemeye alınıyor.

Alınan bilgiye göre, Gelir İdaresi Başkanlığınca bilanço esasına göre defter tutan mükellefler tarafından 2010 yılı ve müteakip dönemler için elektronik ortamda bildirilecek olan "Kesin Mizan Bildirimi"ne  dönük usul ve esasları belirleyen Vergi Usul Kanunun tebliğ taslağı hazırlandı.

Buna göre, gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükelleflerden bilanço esasına göre defter tutanlar, kesin mizan bildirimini de yapmak zorunda olacak.

Mükellefler her beyan döneminde banka kredilerinden, şüpheli ticari alacaklara, gelecek aya ait giderlerden, alınan sipariş avanslarına, arsa ve arazilerinden, kıdem tazminat karşılığına kadar pek çok konuda, Gelir İdaresine elektronik ortamda kesin mizan bildiriminde bulunacak. Böylelikle İdare, mükelleflerin her türlü hesap hareketlerinden haberdar olacak.

İdare yıllarca süren ve vakit alan incelemeler yerine nokta atışı denetim yapacak. Söz konusu sistem ile mükellef daha etkin ve kolay şekilde denetlenecek. İncelemelerde süre kısalacak ve daha net bir inceleme yapılması sağlanacak.

Bilanço esasına göre defter tutmakla beraber faaliyet konuları itibariyle farklı muhasebe tekniğini kullanmak durumunda bulunan ve Bankacılık Kanununun ilgili maddesinde sayılan mükellefler, finansal kiralama ve faktoring şirketleri, sigorta şirketleri ile  Menkul Kıymet Yatırım Fonları Aracı Kurumlar ve Yatırım Ortaklıkları "Kesin Mizan Bildirimi" verme yükümlülüğüne tabi olmayacak.

284 kalemde kesin mizan

Taslak uyarınca, 284 kalemde kesin mizan bildirimi öngörülüyor. Bildirimlerde hesapların borç-alacak toplamı ile borç-alacak kalanı verilerinin girişi yapılacak.

Gelir İdaresine kesin mizan yoluyla bilgi verilecek kalemlerin arasında yer alan bazı hesaplar şöyle:

-Alınan, verilen çek ve ödeme emri,

-Hisse senetleri,

-Özel kesim, kamu kesimi tahvil senet ve bono,

-Diğer menkul kıymetler,

-Alıcılar, alacak senetleri, alacak senetleri reeskontu,

-Kazanılmamış finansal kiralama geliri,

-Verilen depozito ve teminatlar,

-Diğer ticari alacaklar, şüpheli ticari alacaklar, ortaklardan alacaklar, iştiraklerden, bağlı ortaklıklardan, personelden alacaklar, şüpheli diğer alacaklar,

-İlk madde ve malzeme, yarı mamuller-üretim, mamuller, ticari mallar, diğer stoklar, stok değer düşüklüğü karşılığı, verilen sipariş avansları,

-Yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyeti, taşeronlara verilen avanslar,

-Gelecek aylara ait giderler, gelir taahhukları, devreden katma değer vergisi, indirilecek KDV, peşin ödenen vergi ve fonlar,

-İş avansları, personel avansları, sayım ve tesellüm  noksanları,

-Alıcılar, alacak senetleri,

-Arazi ve arsalar, yeraltı ve yer üstü düzenleri, binalar, tesis makine ve cihazlar taşıtlar, demirbaşlar

-Haklar, şerefiye, kuruluş ve örgütlenme giderleri, AR-GE giderleri, özel maliyetler,

-Banka kredileri,

-Stok değer düşüklüğü karşılığı,

-Kıdem tazminatı karşılığı, gelecek yıllara ait gelirler,

-Yasal yedekler, statü yedekleri, özel fonlar,

-Kambiyo karları, kambiyo zararı, olağan dışı gelir ve kar-faiz gelirleri,  bağlı ortaklık temettü gelirleri.