Römorkörün 'çılgın Türk'ü devlerle ortak şirket kuruyor

AYSEL YÜCEL

İSTANBUL - Türkiye römorkör inşasında dünyadaki konumunu hızla güçlendiriyor.  Bu alanda uzmanlaşan firmalarımız artık dünya devleriyle yarışıyor. Bu başarılı firmalardan biri de Sanmar Denizcilik. Başta Norveç olmak üzere dünyanın dört kıtasına römorkör ihraç eden şirket, geçtiğimiz hafta da sektörde çok önemli bir ilke imza attı. Sanmar, dünyanın LNG ile çalışan ilk römorkörünü inşa etti. 

Bugüne kadar 100'den fazla römorkör, 10'larca palamar ve pilot botu inşa eden şirketin sipariş defterinde, 2014 sonuna kadar teslim edilecek 26 römorkör siparişi bulunuyor. Son iki yılda yaklaşık 15 milyon dolarlık tersane yatırımı yapan Sanmar, siparişlerini yetiştirmek için yeni bir tersane daha kurma hazırlığında. Yurtdışı yatırımları için de kolları sıvayan şirket, Avrupalı dev firmalarla ortak şirket kurmak için gün sayıyor. Şirket; Almanya, Bulgaristan ve Norveç'te dar kapsamlı römorkör işletmeciliği yapmaya da başlamış durumda. 

7 limanda 14 römorkör işletiyor

1976 yılında Gökçen Seven ve Orhan Gürün'ün de ortak olduğu bir şirket olan Sanmar, daha sonra sadece Seven ve Gürün ailelerinin ortak olduğu bir aile şirketine dönüştü. Sanmar Denizcilik, gemi makineleri tamir işleri hizmeti ile sektöre giriş yaptı. Botaş ve ardından Taşucu Seka Kağıt Fabrikası'nın açtığı ihalelerle römorkör donatımı işini yapmaya başladı. 1990'lı yıllara gelindiğinde ise 'Biz neden kendi römorkörümüzü yapmıyoruz?' diye soran şirket, Sanmar 1 isimli ilk römorkörünü inşa etti ve bu Sanmar 2 ile devam etti. Römorkörlük hizmetlerinin özel şirketlere açılmasıyla da Sanmar, hem inşa ettiği gemi sayısını artırdı hem de birçok limanda römorkör hizmeti vermeye başladı. Şirketin ikinci kuşak yöneticilerinden Cem Seven, Sanmar'ın bugün yedi limanda 14 römorkörüyle hizmet verdiğini söyledi.  1990'lı yılların sonunda ise sıra 'Neden ihracat yapmıyoruz?' sorusuna geldi. "Elimizde çanta, kuzenim Ali Gürün ile birlikte ülke ülke, kapı kapı dolaştık" diyen Seven, kısa zamanda dünyanın önde gelen römorkör üreticileri arasına girmeyi başardıklarını anlattı.
 
Türkiye'nin en büyük müşterisi Norveç

Türkiye'deki diğer römorkör inşa eden firmalar gibi Sanmar'ın da en büyük alıcısı Norveçli firmalar. Norveç'in rakip iki büyük römorkör işletici firması da siparişlerinin neredeyse tümünü Sanmar'a veriyor. Norveçli firmaların Türkiye'ye ve Sanmar'a yönelik büyük ilgisini ise Seven, şu sözlerle anlattı: "Østensjø ve Buksér og Berging Norveçli iki rakip firma olmalarına rağmen bize büyük güven duyuyor. Østensjø Türkiye'de yüzde 100 olarak, Berging ise yüzde 95 oranında Sanmar'ı seçti. Hem fiyat hem kaliteden dolayı Türkiye'yi tercih ediyorlar. Sanmar olarak hem işletmeci hem de üretici olmamız da onlar için bir güven kaynağı. Türkiye artık römorkör inşası deyince ilk akla gelen ülkelerden biri. Norveç dışında Almanya, İngiltere, İtalya gibi Avrupa ülkelerine de önemli oranda ihracat yaptıklarını ifade eden Seven, "Dünyanın dört kıtasına ihracat yapıyoruz. Hong Kong, Pakistan, Meksika gibi ülkelerde de römorkörümüz var"  dedi. 
 
Devlerle ortaklık görüşmeleri başladı

Römorkör işletmeciliği alanındaki başarılarını diğer ülkelere de taşımak istediklerini belirten Seven, Avrupalı firmalarla ortak şirket kurup, bu ülkelerde römorkör işleteceklerini açıkladı. Seven, konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: "Yurtdışında ortaklık kurmak için görüşmelerimiz başladı. Norveç ve Almanya'daki şirketlerle görüşüyoruz şu anda. Hatta Norveç'te böyle bir ortaklığa kısmen başladık ve yavaş yavaş ilerliyoruz. Özellikle Avrupa pazarında bunu yapmak istiyoruz. Bu bölgedeki  römorkör firmaları ile ortaklıklar kurmak istiyoruz.  Avrupa firmaları ile bu konuda görüşmelerimiz ilerledi. Ortaklık yapacağımız firmaları iyi incelemeyi tercih ediyoruz.  İyi ve güvenilir olması bizim için önemli. Bu nedenle römorkör inşa ettiğimiz firmaları tercih ediyoruz." 

Yeni tersanede hedef; offshore pazarı 

Sanmar yaklaşık 1.5 yıldır kendi tersanesinde üretim yapıyor. İdari bina ile birlikte toplam 10 milyon dolarlık yatırımla kurulan tersane, sipariş defteri oldukça yoğun olan Sanmar'a yetmedi. Şirket, 5 milyon dolarlık yatırımla Tuzla Endüstri Serbest Bölgesi'nde yeni bir imalat merkezi daha açtı. Sipariş defterlerinde 2014 sonuna kadar 26 römorkör bulunduğu bilgisini veren Seven, bu kapasitenin de yetersiz kaldığını belirtiyor. Yeni bir tersane yatırımı için araştırmalara başladıklarını aktaran Seven, "Mevcut bir tersane de satın alabiliriz, yeni bir tersane de inşa edebiliriz. Ama mutlaka bu yatırımı yapacağız, kapasitemizi artırmamız gerekiyor" diye konuştu.  Yeni tersane ile offshore vessel pazarına da giriş yapmak istediklerini belirten Seven, "Türk gemi inşa sektörünün geleceğini 'offshore vessel, tipindeki özel maksatlı ve özel yapılı gemi inşasında görüyoruz. Biz de Sanmar olarak bu pastadan büyük pay almak istiyoruz" dedi.

'Destek artarsa başaramayacağımız iş yok'

Türk gemi inşa sektörünün rekabet gücünü artırması için daha fazla desteğe ihtiyacı olduğunu vurgulayan Cem Seven, "Bir parça daha destek alırsak başaramayacağımız iş yok" dedi. Seven, hem finans kuruluşlarının hem de devletin verdiği destek ve teşviklerin bu noktada çok önemli olduğuna dikkat çekti. Seven,  Avrupa ülkelerinin tersanelerini daha fazla desteklemeye başladığını ve bunun Türk tersaneleri için bir dezavantaj olduğunu dile getirdi. Seven, özellikle Almanya'nın denizcilik sektörüne desteğini artırdığını, bu nedenle Alman tersanelerinin rekabet gücünün de artığını ifade etti.