Türkiye’ye vuran büyük piyango ve azalan zaman

AYTUN BİLGİN

Demografik Fırsat Penceresi (Demographic window of opportunity). Bu fırsat uluslara öyle birkaç nesilde bir denk gelen türden değildir. Ülkeler tarihin akışı içinde bu tip durumlar ile çok az karşılaşırlar. Ve bu büyük piyango bize 21.yy başında vurdu. Ancak zamana karşı yarışımız hiç vakit kaybetme lüksü bırakmıyor. Türkiye önümüzdeki 15-20 yıl içinde muhakkak düzenli ve sürekli büyümelidir. Orta gelir tuzağından kurtuluşumuzda, zenginleşme hayallerimizde bir çok nesli etkileyecek şekilde önümüzdeki çeyrek yüzyıla bağlı. Yakın zaman içinde ülkemizin çalışabilir nüfusu tepe noktalara çıkarken aynı zamanda görece ve tarihsel anlamı ile dünyaya en açık ve eğitimli çalışılabilir nüfus dağılımına sahip olacağız. Tarihte bir çok ülkenin yükseliş ve zenginleşme dönemleri bu demografik dağılımından destek almıştır. Türkiye nüfusu 2023 yılında yani sadece 8 yıl sonra 84 milyon olacak. Daha sonra ise 2050 yılında ancak 98 milyon olacağız. 1980 yılında 40 milyon olduğumuz düşünülür ise fark daha iyi anlaşılacaktır. Peki, bu konunun orta gelir tuzağı ile ne ilgisi var?

Türkiye‘nin yeterince zenginleşmek için yararlanacağı “genç nüfus” avantajı için süresi gittikçe azalıyor. 2050 yılından başlayarak nüfus azalacak ve 2075 yılında 89 milyonluk nüfus büyüklüğüne erişeceğiz. Başka bir deyişle 60 yıl sonra nüfusumuz şuandakinden sadece 12 milyon kişi fazla olacak. 1980 ‘den günümüze 35 yılda 36 milyon artan nüfus ile 60 yılda 12 milyon artan nüfus zannederim olayı daha iyi algılamamıza yardımcı olur.

Son yıllar itibari ile 65 yaş üzeri nüfus 5.7 milyon kişi bunların toplam nüfusa oranı ise %7.5. Sadece 8 yıl sonra ise bu rakam 8.6 milyon kişiye çıkacak. 8 yıl sonra yaklaşık 3 milyon kişi daha fazla 65 yaş üstü nüfusa sahip olacağız. Oysa 1985 yılında 15-19 yaş arası 3 milyon 217 bin kişi iken 70-74 yaş arası nüfus sadece 315 bin kişiydi. Bu harcamalardan, üretime, sosyal güvenlik sisteminden tüketici taleplerine kadar bütün ekonomik rasyolar üzerinde etkili olacak. Ülkenin bazı yörelerinde öğrenci yokluğundan veya azlığından okullar kapatacağız.

Müteşebbis davranış, zenginleşme isteği ve diğer sosyo-psikolojik faktörleri göz ardı etsek bile fiziki ihtiyaç ve talepte zorunlu değişiklikler olacak . Bu değişim yatırım , teknoloji , yeni ürünlerden, sağlık ve bakım alanına kayacak.

• 2023 yılında Türkiye nüfusunun yarısı 34 yaş üstünde olacak.

• 2050 yılında ise Türkiye de ortanca yaş 42,9.

• Sadece 8 yıl sonra 65+ nüfusun toplam nüfusa oranı %10 ‘un üzerine çıkacak.

• Sadece bir yaş ile durumu örneklemek istersek, 2023 yılında tam olarak 50 yaşındaki kişi sayısı bu güne göre 250 bin kişi artarken 19 yaşında ki kişi sayısı bu güne göre 100 bin azalmış olacak.

• Buzdolabı büyüklüğünden, otomobil motor hacmine, seyahat ve tatil bölgeleri tercihlerinden, restaurant menülerine kadar, ticari, sınai veya finansal tüm ekonomik faaliyetler bu değişimden etkilenecek.

Tüm bu demografik değişiklik Türkiye’nin bütün ekonomik davranış biçimini değiştirecek.

Demografik Fırsat Penceresi (Demographic window of opportunity)

15-20 yılın iyi kullanılması gerekiyor. Bu dönem içim için ihtiyacımız olan şey büyüme ve dolayısı ile istihdam. Sermaye piyasaları başta olmak üzere kamu-özel tüm aktörlerin kaliteli yüksek büyümenin sağlanması için önündeki zaman oldukça sınırlı. Önümüzdeki dönemde %5 ortalama büyümeyi şu andaki uluslararası konjonktürle tutturmak zorlaşırken orta gelir tuzağını aşacak zenginleşme için zamanımız gittikçe daralıyor.