Beyin egzersizle besleniyor!
Vücudumuzu yöneten beyin, genellikle sağlıkla ilgili endişelerimizin dışında tutuluyor. Biz iyi beslenmeyi de sporu da vücudumuzun genel sağlığını korumak için yapıyoruz. Oysa bu eylemlerden en çok yararlanan organ beynimiz.
KEZBAN KARABOĞA
Araştırmalar, günde 10-15 dakikalık egzersizin beyin gücünü yüzde 30 artırdığını gösteriyor. Egzersizin yanında daha az araç kullanmak, kısa mesafeli yerlere yürüyerek gitmek, asansör yerine merdiven kullanmak yani günlük hayatta mümkün olduğunca aktif olmak tüm vücutta kan dolaşımını artırdığı için beyne giden kan miktarını da yükseltiyor. Bu da beyinde nöronlar arası iletişimi artırıp hafızayı güçlendiriyor. Bu seyir Alzheimer hatta felce kadar birçok hastalığın faili olabiliyor.
Peki beyni nasıl korumalıyız? Sağlıklı bir beyin ile ilgili sorularımızı Nöroloji Uzmanı Dr. Keriman Oğuz'a yönelttik.
Beyinle ilgili hastalıkların aslında tanının konulduğu evrenin çok öncesinde başladığını belirten Oğuz, Alzheimer vakalarını örnek gösteriyor. Diyor ki; "Genellikle bu hastaların yakınları birkaç yıldır hastada unutkanlık bulunduğunu söylerler. Alzheimer tanısı konulduğunda aslında 20-25 yıl öncesinde bu altyapı gelişmeye başlamıştır. Benzer durum felç için de geçerli. Felç geçiren bir hastanın beyninin bir bölgesini besleyen damar tıkanmıştır. Aslında damar tıkanıklığının oluşabilmesi için 10-15 yıl gerekir. Yani tanı konulduğunda genellikle hastalar ileri yaşa gelmiş, sorun da ilerlemiştir. Aslında 20-25 yıl öncesinden itibaren beyni koruyacak önlemler alınsa bu riskler oluşmayacak."
Gereksiz şeylerle beyni doldurmayın!
Keriman Oğuz'a göre iyi bir hafızanın sırrı su içmekte saklı. “Hafızanızı zinde tutmanın en basit ve sağlıklı yolu günde 2-3 litre su içmekten geçer" diyen Oğuz, ikinci olarak kaliteli zaman kullanımına dikkat çekiyor. Beyni de telefon ya da bilgisayara benzeten Oğuz, şu bilgileri veriyor: "Nasıl ki elektronik cihazların bir hafıza kapasitesi varsa beynimizin de sınırı olduğunu unutmayın. Beyninizi gereksiz şeylerle doldurmayın. Zamanı ve kapasitenizi kaliteli kullanın. Çünkü her geçen gün yeni bir bilgi edineceksiniz ve belki de bu bir öncekinden daha çok işinize yarayacak. Bilgiyi ayıklamayı öğrenin. Bunu dikkate almazsanız artık yeni bilgiler öğrenemez ve gereksiz bilgilerle dolu bir beyinden iyi bir performans bekleyemezsiniz.” Kaliteli uykunun bedenin yanı sıra beyni de dinlendirdiğini anlatan Oğuz, her beynin uyku ihtiyacının farklı olduğunu, yetersiz uykunun nöronların etkili çalışmasını engellediğini ifade ediyor.
Manyetik dalgalar hücrelerin işlevini bozuyor!
Cep telefonu, bilgisayar, televizyon, elektrikli ev aletleri, kablosuz iletişim sistemlerinin yaydığı elektromanyetik alanın beyin hücrelerinin işleyişini olumsuz yönde etkilediği yönündeki görüş giderek daha fazlaağırlık kazanıyor. Cep telefonu kullanımının artışı ile kanser, baş ağrısı ve hafıza kayıplarının arttığını gösteren çalışmalar var. Cep telefonu ve elektrikli aletlerden vazgeçmek mümkün olmasa da bazı önlemlerle riskler azaltabilir. Uzun cep telefonu görüşmelerinden kaçınmak, gece uyumadan önce telefonu kapatmak çözüm olabilir. Mutfakta da elektrikli aletlerin yaptığı işlerin bir bölümünü manuel gerçekleştirmek riski azaltmada yardımcı olabilir.
Direksiyonda telefona bakmak neden riskli?
Günümüzde teknolojinin etkisiyle insanlar araba kullanırken, yürürken, işte, toplantıda arkadaşları ile sohbet ederken sosyal medyaya giriyor, maillerini kontrol ediyor. Bunlar hatayı beraberinde getiriyor. Kişinin dikkati dağılarak konsantrasyon ve hafıza problemleri oluşur. Bu nedenle sadece yapacağınız işe konsantre olun. Arkadaşlarınızla sohbet ederken, iş yaparken, araba kullanırken, yürürken telefon ve diğer iletişim araçlarından uzak durun.
Beynimizin de doğal besinlere ihtiyacı var!
Doğada bulunan bazı vitamin ve mineraller beyniniz için hayati önem taşır. Özellikle folik asit, B6 ve B12 vitaminleri demansa neden olan bazı proteinlerin daha düşük seviyelerde kalmalarını sağlar. Bunları doğal gıdalardan almak daha sağlıklı. Yapay tatlandırıcı içermeyen gıdalar tüketenlerde IQ oranının daha yüksek olduğunu gösteren çalışmalar var.
Aynı anda birkaç kitap okumanın etkisi...
Bir kitabı okumaya başladığınızda onu bitirmeden bir başka kitaba başlamayın. "Hangi kitabı okuyorsun" sorusuna 3-4 isimle yanıt verenleri görmüşsünüzdür. Dr. Oğuz, bu durumun beyinde odaklanma sıkıntıları yaratabileceğini belirterek, "Bu durumda beyinde konsantrasyon ve hafıza problemleri yaşanabilir" diye uyarıyor.