Bir bakışta yeni Varlık Barışı

Varlık Barışıyla ilgili yasal düzenlemeyi içeren 6486 sayılı Kanun 29 Mayıs 2013 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Kanun uygulamasıyla ilgili düzenleme ve açıklamaları içeren genel tebliğ ise 11 Haziran 2013 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
Konuyla ilgili olarak DÜNYA'da son günlerde birden fazla makale yayınlanmıştır. Konunun güncelliği ve önemi nedeniyle, konu aşağıda farklı bir formatta yeniden özetlenmiştir.

1) Kimler yararlanabilir?

Varlık barışı uygulamasından bütün gerçek ve tüzel kişiler yararlanabilir.
Tam mükellef veya dar mükellef olunmasının, gerçek kişiler için faaliyetin türünün veya mükellef olunup olunmamasının bir önemi yoktur.

2) Bildirilebilecek varlıklar nelerdir?

Varlık barışı kapsamında bildirilebilecek varlıklar, 15.04.2013 tarihi itibariyle yurt dışında bulunan; para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ve taşınmazlardan oluşmaktadır.

3) Yapılması gereken işlemler nelerdir?

Uygulamadan yararlanabilmek için, yurt dışında bulunan kapsamdaki varlıkların;
- 31.07.2013 tarihine kadar rayiç bedelle banka, aracı kurum veya vergi dairesine bildirilmesi,
- Bildirilen varlıklardan taşınmazlar dışındaki varlıkların, bildirim veya beyanın yapıldığı tarihi izleyen ayın sonuna kadar Türkiye'ye getirilmesi veya banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,
- %2 oranında vergi ödenmesi, gerekmektedir.

4) Vergi zamanında ödenmezse ne olur?

Hesaplanan %2 verginin vadesinde ödenmemesi durumunda;
- Varlık barışının sağladığı avantajlardan yararlanılmayacağı gibi
- Vergi aslı ile gecikme zammının ödenmesi zorunluluğu ortadan kalkmayacaktır.

5) Bildirim veya beyanname nereye verilecektir?

Kapsamdaki varlıkların;
- Vergi dairesine beyanı veya
- Bankalara bildirilmesi,
mümkündür.
Kapsamdaki menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, aracı kurumlara da bildirilebilir.
Bankalara veya aracı kurumlara bildirim halinde ayrıca vergi dairesine beyanname vermeye gerek yoktur.

6) Beyan nasıl yapılacaktır?

Varlıkların beyanı, yayımlanan genel tebliğ ekinde yer alan beyanname veya bildirim formları kullanılarak yapılacaktır.
Beyanname ve bildirimlerin, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini elektronik ortamda verenler tarafından elektronik ortamda verilmesi zorunludur. Diğer kişiler ise isterlerse elektronik ortamda verebilirler.

7) Varlık barışı uygulamasında banka ve aracı kurumların yükümlülüğü nedir?

Banka ve aracı kurumlar, uygulama kapsamında yapılacak işlemlerle ilgili talepleri yerine getirmek zorundadırlar.

8) Varlık barışının sağladığı avantajlar nelerdir?

Varlık barışı kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.
Diğer nedenlerle 01.01.2013 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak 29 Mayıs 2013 tarihinden sonra başlayan incelemeler sonucu yapılacak tarhiyatlarda, bulunan matrah farklarından kayda alınan varlıkların değeri düşülecektir.
Düzenleme esas olarak, beyan edilip kayda alınan varlığın değeri kadar, yapılacak incelemeler sonucunda bulunan matrah farkı için tarhiyat yapılmaması güvencesi vermektedir.

9) Varlıkları yasal defterlere kaydetmek zorunlu mudur?

Düzenleme kapsamında bildirilen kıymetler, defter tutan mükellefler tarafından, beyan tarihini izleyen ayın sonuna kadar yasal defterlere kaydedilecektir. Bu kıymetler için pasifte özel bir fon hesabı açılacak, bu hesap sermayeye ilave dışında kullanılamayacaktır.
Bu kurallara uyulmaması veya yukarıda açıklanan şekilde yasal yükümlülüklerin tam olarak yerine getirilmemesi durumunda yukarıda özetlenen avantajlardan yararlanılamayacaktır.

10) Beyan edilen varlıklar amortismana tabi tutulabilir mi?

Bildirilen varlıklar için amortisman ayrılması mümkün değildir.

11) Beyan edilen varlıklar satıldığında ne işlem yapılacaktır?

Ticari işletmeler ve kurumlarca beyan edilen varlıklar satıldığında, satıştan elde edilen gelir vergilenecektir.
Varlıkların zararlı olarak satışı halinde, bu zararın diğer gelirlerden mahsubu mümkün değildir.

12) Bildirilen varlıklar için vergi dışı konularda güvence var mıdır?

Beyan edilen veya bildirilen varlıklarla ilgili olarak sadece vergi incelemesine ve tarhiyatına ilişkin koruma sağlanmıştır. Diğer kanunlar yönünden soruşturma ve kovuşturma yapılması mümkündür.
Bu çerçevede örneğin, beyan edilen yurt dışındaki varlıklar nedeniyle;
- Bankacılık Kanunu,
- Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun,
- Sermaye Piyasası Kanunu,
- Gümrük Kanunu,
- Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu,
- Terörle Mücadele Kanunu,
gibi kanunlar kapsamındaki fiiller yönünden soruşturma veya kovuşturma yapılması mümkündür.