Mit yıkan Ha-Joon Chang geliyor!
Akıllı İktisadi Planlama ve Sanayi Politikaları Konferansı…
Kısa adı SEPIP…
İlki geçen yıl düzenlenmişti…
Bu yıl ikincisi düzenleniyor…
12-13 Kasım tarihlerinde…
Yine İstanbul Ticaret Üniversitesi’nin ev sahipliğinde…
Tam söyleyelim; İstanbul Ticaret Üniversitesi’ne bağlı, Prof. Dr. Murat Yülek başkanlığındaki Sanayi Politikaları ve Kalkınma Merkezi tarafından…
★ ★ ★
SEPIP; bir platform…
Ağırlık isminden de anlaşıldığı gibi iktisadi kalkınma ve rekabet gücünün artırılmasını hedefleyen sanayi politikaları. Platform, sanayi politikalarının geliştirilmesi için iki ayağa dayanıyor. Bir, iktisadi planlama konularındaki akademik çalışmalar. İki, karar alıcıların bu alandaki deneyimleri…
SEPIP’te her iki taraf da bir araya geliyor ve paylaşımlarda bulunuyor…
İyi kullanıldığında, ülkenin sanayi ve kalkınmada yol haritaları hazırlaması için önemli bir işlev görebiliyor…
★ ★ ★
Bu yıl SEPIP Singapur, Japonya ve İtalya işbirliği ile gerçekleştirilecek. Singapur Ulusal Üniversitesi, Japonya’dan Ritsumeikan Asya Pasifik Üniversitesi ve İtalya’dan Parma Üniversitesi işbirliğiyle…
Konferansa, Kalkınma Bakanlığı’nın yanı sıra Merkez Bankası, kısa adı TİKA olan Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı ile Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) ve AlBaraka Türk Bankası destek veriyor…
★ ★ ★
Geçen yıl SEPIP konferansına katılan konuşmacılar epey ilgi çekmişti. Bu yıl da hayli önemli isimler SEPIP’te konuşmacı olarak yer alacak. Bunlar arasında İtalya Ferrare Üniversitesi’nden Sandrine Labory de var. Labory, International Handbook on Industrial Policy kitabının editörlerinden. Avusturya Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü’nden Michael Peneder. Asya Pasifik Üniversitesi’nden Kaoru Natsuda. Asya Kalkınma Bankası’ndan Danghyun Park. Arjantin San Martin Ulusal Üniversitesi’nden Gabriel Bezchinsky. Ve Marmara Üniversitesi’nden Mustafa Erdoğdu…
★ ★ ★
Hepsi alanlarında dünyanın önde gelen iktisatçıları…
Davetli konuşmacılara ek olarak konferansta sunulmak üzere gönderilen pek çok tebliğ de var. Sanayi politikaları. İktisadi planlama. Büyüme ve kalkınma politikaları. Tabii sürdürülebilir büyüme. Rekabetçilik. Ve son dönemde Türkiye’de sık sık tartışır olduğumuz orta gelir tuzağı ana konular. 12 farklı ülkeden 50’ye yakın tebliğ…
★ ★ ★
Ama bana sorarsanız, SEPIP 2015’in en önemli konuşmacısı İngiltere’den gelecek… Cambridge Üniversitesi profesörü…
Ama kendisi bir Koreli; Ha-Joon Chang…
Bu isme aşina olanlarınız vardır mutlaka…
En azından bu köşeden ve yazarımız Rüştü Bozkurt’un kaleminden Prof. Chang’ın kimi fikir ve önerilerini okudunuz…
SEPIP konferansının İbn-i Haldun oturumunda konuşma yapacak olan Ha-Joon Chang, dünyada kalkınma konusunda çok önemli bir isim olarak kabul ediliyor…
★ ★ ★
Biraz bilgi vereyim:
Ha-Joon Chang 1963 yılında Güney Kore’nin başkenti Seul’de doğdu…
Kuzey Kore ile kardeşin kardeşi öldürdüğü savaşın bitiminden tam 10 yıl sonra…
O yıllarda Güney Kore’nin kişi başına geliri 100 dolar civarındaydı…
Bir karşılaştırma için söyleyelim, ortalama bir Koreli ortalama bir Gana vatandaşının kazandığının yarısını kazanıyordu… Bir Türkiye vatandaşının ise ancak dörtte birini…
1960’ların başında dünyanın en fakir yerlerinden biri olan Güney Kore, Prof. Chang’ın yaşadığı süre boyunca ‘mucize’ olarak nitelenen bir değişim geçirdi. Hepimiz biliyoruz, Güney Kore bugün dünyanın zenginleri arasında…
Bizim takılıp kaldığımız orta gelir tuzağını çoktan aştı…
Bizim 2023 hedefi olarak belirlediğimiz 500 milyar dolar ihracat hedefini de…
★ ★ ★
Cambridge Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Chang, bu baş döndürücü değişimi Güney Kore’nin nasıl başardığını, Türkçeye Epos Yayınları tarafından kazandırılan Sanayileşmenin Gizli Tarihi (orijinal ismi Bad Samaritans – Rich Nations, Poor Pomlicies and the Threat to the Developing World) kitabında ayrıntılı ve etkileyici biçimde anlatıyor. Prof. Chang’ın 1990’lardan bu yana üzerinde durduğu konular da bu çerçevede…
Devletin kalkınmadaki rolü, sanayi ve teknoloji politikaları, kurumsal değişim, küreselleşme, özelleştirme, neoliberalizm, serbest piyasa ve kapitalizm gibi alanlarda çok sayıda akademik makalesi ve kitabı yayınlandı…
Hemen her biri dünya çapında ses getiren çalışmaları 15 dile çevrildi…
★ ★ ★
Aslına bakarsanız Prof. Chang serbest piyasayı ve neoliberal yaklaşımları hayli sert biçimde eleştiren bir akademisyen olarak son derece popüler. Dünyanın önde gelen ekonomi ve iş gazetesi Financial Times, Prof. Chang’ın yine hayli ses getiren Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey adlı kitabına ilişkin “Önemli… İkna edici… Küreselleşmenin duyarlı olması gerektiğini iyi anlatıyor” yorumunu yapıyor…
Say Yayınları tarafından Türkçeye çevrilen bu kitabın bölüm başlıkları Prof. Chang’ın yaklaşımları hakkında size fikir verebilir:
“Serbest piyasa diye bir şey yoktur”
“Serbest piyasa politikaları fakir ülkeleri nadiren zenginleştirir”
“Sermayenin milliyeti olur”
“Fırsat eşitliği adil olmayabilir”…
★ ★ ★
Tabii, Prof. Chang’ın yaklaşımlarını bu çerçeve ile sınırlamak yanıltıcı…
Çamaşır makinesinin dünyayı internetten daha çok değiştirdiğinden, aslında sanayi sonrası çağda yaşamakta olmadığımıza uzanan geniş bir yelpazede dünya ekonomisinin işleyişine ilişkin mitlere büyük bir ustalıkla saldırıyor…
Son derece de esprili bir dille…
Bu konularla ilgilenen herkese gönül rahatlığıyla tavsiye edebilirsiniz...
Keza, Kalkınma Reçetelerinin Gerçek Yüzü…
Ve Ilene Grabel ile birlikte yazdığı Kalkınma Yeniden- Alternatif İktisat Politikaları El Kitabı çalışmaları da Türkçeye çevrildi…
★ ★ ★
Ha-Joon Chang’ın henüz Türkçeye çevrilmemiş bir başka kitabından “Ekonomiye ilişkin size söylenmeyen 5 şey” notunu sizinle paylaşarak bitireyim:
1-Ekonominin yüzde 95’i sağduyudur.
2-Ekonomi bir bilim değildir.
3-Ekonomi politikadır.
4-Bir ekonomiste asla güvenmeyin.
5-Ekonomi uzmanlara bırakılamayacak kadar önemlidir.
★ ★ ★
Sanayi ve kalkınmada yeni arayışlar içinde olmamız gereken bir dönemde Ha-Joon Chang’ı İstanbul’da dinlemek çok ilginç olacak…
Kaçırmamanızı tavsiye ederim…