Üretimde bayram mesaisi hızlandı, işçi de makine de daha fazla çalışıyor

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

Ramazan Bayramı tatilinin dokuz gün olarak kesinleşmesiyle başta ihracata çalışan firmalar olmak üzere hemen hemen tüm sektörlerde üretim mesaisi başladı. Bayram sonrası da bir hafta çalışılmayacak olması sebebiyle mevcut siparişlerde termin sorunu yaşamamak için makinelerin fazla çalıştığı sektörlerde, çoğu işçi de fazladan mesai yapıyor.

Bazı sektörlerde ise ‘siparişi alınmış ve üretimi kesilemeyecek ürünler’ olduğu için, bayram tatili boyunca üretimin devam edeceği yönünde açıklamalar geliyor. Çoğu iş kolunda bayram sonrası bir hafta çalışılmayacağını dile getiren TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclis Başkanı Şeref Fayat, bu nedenle bugünlerde hem iç hem de ihracat sezon yüklemeleri telaşı yaşandığını dile getirdi. Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya da, siparişlerin artmasıyla sektörde ‘termin savaşları’ yaşandığını belirterek, üretim hareketliliğine dikkat çekti.

“Tatil sonrası da fazla mesai devam edecek”

 Bayram tatili öncesi halı sektöründe üretim hareketliliği yaşandığını ifade eden İstanbul Halı İhracatçıları Birliği (İHİB) Başkanı Ahmet Hayri Diler de, “Siparişlerin yetişebilmesi için makineler fazla çalışıyor. Personel de fazla mesai yapıyor. Bu durum tatil arasını telafi edebilmek için bayram tatili sonrasında da bir süre devam edecek. Bu da üreticilerimize ekstra bir maliyet olarak yansıyacak” değerlendirmesini yaptı.

Makine ve personellerin dokuz gün boyunca çalışmayacağını, bu durumun da özellikle makine halısı üretim ve ihracatı yapan firmalara olumsuz yansıyacağını ifade eden Diler’e göre, bu durum, müşterilerine süresi içerisinde yüksek hacimde ürün vermek zorunda olan makine halıcıları için bazı teknik sorunlara neden olacak. Diler, bunun nedenini de “Üretimin müşterilerle yapılan sözleşmelere bağlı olması ve terminlerin bağlayıcı olması” şeklinde açıkladı.

“Cirolarda kayıp olmasın diye üretim olmalı”

 Kimya sektörünün plastiklerden kozmetiğe, ilaçlardan boyaya kadar 16 farklı alt sektörü kapsadığını hatırlatan İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adil Pelister, “Dolayısıyla sektörden sektöre farklılık göstermekle birlikte aldıkları siparişleri ay bazında değerlendirme yapan, bir haftalık kayıpları cirolarında görmemek ve ay bazlı siparişleri yetiştirmek için mesai yapan firmalar var. Dolayısıyla dokuz günlük tatilin getireceği iş eksikliğine göre bazı sektörler daha hızlı çalışmaya başlamış olabilir” dedi.

Ancak genele bakıldığında yurtiçi piyasaların sıkı para politikası sebebiyle stokların arttığını söyleyen Pelister, satışların azaldığını ve özellikle döviz kurlarındaki belirsizlik ve kredilerin rahatlıkla bulunamaması sebebiyle kısmi bir daralma yaşandığını aktardı. Pelister, “İhracat tarafında ise kurların yeterince enflasyona paralel artmadığından dolayı rekabetçi fiyatların verilememesi sebebiyle istenilen satışlar yapılamıyor” diye konuştu.

“Tatil değil üretim yapmak zorundayız”

 “Üç günlük bayramı dokuz güne çıkarmak, o ayı kaybetmek oluyor” diyen Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkan Vekili ve İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Tecdelioğlu, “Üretmek zorundayız, ihracat yapmak zorundayız” vurgusu yaptı. İşçinin psikolojisi ve adaptasyonu yönünde de yaklaşık 15 güne yakın bir değer kaybı oluştuğunu söyleyen Tecdelioğlu, böylesi tatillerin ihracata ve ekonomiye zarar verdiğini düşünüyor.

Demir ve demir dışı metaller sektörünün bu ay da eksi ile devam ettiğini ifade eden Tecdelioğlu, şunları söyledi: “Yüzde 5’lere yakın bir eksi durum söz konusu. Avrupa pazarındaki küresel küçülmenin sancılarını çok ciddi olarak hissetmeye başladık. Ama umutla bekleyişimiz devam ediyor. Alternatif pazarlardan sipariş yakalamaya çalışıyoruz. Oralarda devletimizin STA’larla ilgili çalışmalar yapmasını bekliyoruz. Özellikle Brezilya ve Meksika başta olmak üzere Latin Amerika pazarı ve Amerika pazarında iş geliştirmek zorundayız.”

“Üretimde kaygılandıran gruplar var”

 Kendi alanlarında üretimin genel anlamda kötü olmadığını ve diğer sektörlere göre daha iyi olduğunu anlatan İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı, bu dönemde de üretimin tüm hızıyla devam ettiğini belirtti.

İhracat pazarlarındaki iştahı “Kötü değil ama her geçen gün fiyatta sıkışmaya devam ediyoruz” şeklinde yorumlayan Taycı, sözlerine şöyle devam etti: “Kurun, enflasyon karşısında çok düşük olması nedeniyle ve özellikle personel maaşlarının artışından sonra artık fiyat tutturmakta çok ciddi zorlanıyoruz.

Kurun baskısını, ilerleyen günlerde daha da fazla hissedeceğimizi düşünüyoruz. Ancak, gıda sektörü olarak diğer sektörlere göre pazar çeşitliliğimizin fazla olmasından dolayı daha çok hareketliliğimiz var. Sadece, kakao ve kakao yağı fiyatlarının çok yükselmesi özellikle şekerli ve kakaolu mamuller grubumuzda bizi kaygılandırıyor.”

“Yüzde 40 ek çalışma yapılacak”

 Bölgedeki sanayicinin yüzde 80 oranında tekstil üretimi gerçekleştirdiğini söyleyen Uludağ OSB Başkanı Enes Çelik, “Geride bıraktığımız yıl, özellikle ihracat yapan tekstil sektöründe Avrupa pazarındaki küçülme, artan maliyetler ve enflasyondaki yükselme nedeni ile oldukça zorlu oldu. Yine de sanayicimiz vermiş olduğu mücadele ile pazar payını elinde tutarak 2024 yılına umutla girdi.

2024 yılı için olumlu bir tablo beklenmektedir. Ramazan Bayramının yaklaşması nedeni ile pazardaki hareketlilik sanayicimize de yansımıştır gerek iç pazar gerekse dış pazardaki hareketlilik üretim miktarlarını arttırdı. Bu durumda bölgemizde yaklaşık yüzde 40 sanayicimiz sipariş teyitleri için ek çalışma yapacak” diye konuştu.

“Yoğunluk bayram sonu da devam etmeli”

 Ramazan ayının girmesiyle birlikte sanayi sektörünün bayrama hazırlanmaya başladığını söyleyen Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi (NOSAB) Başkanı Erol Gülmez, “Uzun tatiller öncesinde hem üretim hem de hizmet sektöründe görülen yoğunluk olağan dışı bir durum değildir.

Bilindiği üzere, kamuda Ramazan Bayramı tatili dokuz güne çıkarıldı. Otomotiv sektöründe de kamu kurumları gibi bayram tatilini dokuz güne çıkan kuruluşlar var. Bu da bayram öncesi yoğunluğu artırıyor.

Özellikle ihracat yapan işletmeler siparişlerini yetiştirmek ve müşterilerini mağdur etmemek amacıyla hareketlilik yaşıyor. Umarım hem otomotiv sektöründeki hem de tüm sanayi sektöründeki bu hareketlilik bayram ertesinde de devam eder” dedi.

TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Meclis Başkanı Şeref Fayat: Birçok iş kolunda bayram sonrası çalışılmayacağı için hem iç pazar hem de ihracatta sezon yüklemeleri telaşı yaşanıyor. Bu da bir hareketlilik yaratıyor.

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Ramazan Kaya: İlk iki ayda yaşadığımız kayıplar pozitife dönmeye başladı. Siparişlerin artmasıyla sektörde ‘termin savaşları’ yaşanıyor. Üretimde hareketlilik var.

İstanbul Halı İhracatçıları Birliği Başkanı Ahmet Hayri Diler: Siparişlerin yetişebilmesi için makineler fazla çalışıyor, personel fazla mesai yapıyor. Bu durum, telafi için tatil sonrasında da bir süre devam edecek.

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yön. Kur. Başkanı Adil Pelister: Bir haftalık kayıpları cirolarında görmemek ve ay bazlı siparişleri yetiştirmek için mesai yapan firmalar var. Bazı sektörler daha hızlı çalışmaya başladı.

TİM Başkan Vekili ve İDDMİB Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Tecdelioğlu: Bayram tatilini 9 güne çıkarmak, o ayı kaybetmek oluyor. Üretmek zorundayız, ihracat yapmak zorundayız. Böylesi tatiller ihracata ve ekonomiye zarar veriyor.

İstanbul Hub. Bak. Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhr.Bir. Yön. Kur. Başkanı Kazım Taycı: Bizim sektörlerimizde üretim genel anlamda kötü değil. Diğer sektörlere göre daha iyi durumda. Bu dönemde de üretim tüm hızıyla devam ediyor.

Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi Başkanı Erol Gülmez: Özellikle ihracat yapan işletmeler siparişlerini yetiştirmek ve müşterilerini mağdur etmemek için hareketlilik yaşıyor. Bunun devam etmesini umuyorum.

Uludağ Organize Sanayi Bölgesi Başkanı Enes Çelik: Bayramın yaklaşması nedeni ile hareketlilik üretim miktarlarını arttırdı. Bölgemizde yüzde 40 sanayicimiz sipariş teyitleri için ek çalışma yapacak.