Aile şirketlerinin ömrünü kısaltan tehlike: Kuşak sorunu
Türk ekonomisinin yüzde 90'ını oluşturan aile şirketleri, yönetimi sonraki nesillere aktarma sürecinde sıkıntılar yaşıyor. Şirketler ikinci nesle aktarılırken yüzde 70 oranında fire veriyor.
Sercan Selçuk
Üçüncü nesle aktarılan şirket oranı ise sadece yüzde 12'de kalıyor. Kavurmacı Yönetim Merkezi Başkanı İsmail Hakkı Kavurmacı, aile şirketlerinin bir sonraki nesle aktarılma konusunda kuşak sorununun önemli bir faktör olduğunun altını çizdi.
Şirketlerin profesyonel bakış açısıyla yönetilmesi gerektiğine vurgu yapan Yönetim Danışmanı İsmail Hakkı Kavurmacı, aile şirketlerinin kurumsallaşmaya ağırlık vermesi gerektiğini ifade etti. Şirketlerin hızlı dönüşüme ayak uydurma konusunda kurumsal ve ileriye dönük adımlar atması gerektiğinin önemine dikkat çeken Kavurmacı şunları söyledi: ‘’Güçlü bir ekonomi için köklü ve güçlü şirketlere ihtiyacımız var.
Köklü kurum yapısını temsil etmesi gereken aile şirketleri ise kuşak sorunuyla karşı karşıya. Kaynakları ve kişileri doğru yönlendirme konusunda çok başlı mekanizma şirketlerin birliktelik zekasına zarar veriyor. Kurumsallaşma şemsiyesi altında hızlı değişimlere ayak uydurabilen, inovasyon konusunda atılımlar gerçekleştiren özgün şirketler bir adım öne çıkıyor.’’
Miras kavgası şirketleri kemiriyor
İsmail Hakkı Kavurmacı, kuşak çatışmasından sonra aile şirketlerinde kaosun ve çözülmenin temel nedenleri arasında miras kavgası ve nepotizm sorununun olduğunu söyledi.
Aile şirketleriyle yaptıkları çalışmalarda sorunların temelini oluşturan bu faktörlerin profesyonel yönetim sistemiyle çözüleceğinin üzerinde duran Kavurmacı şu bilgileri verdi: "Aile şirketlerinin kuşak sorunu yönetim süreçlerini net bir şekilde etkiliyor. Fakat bu sorunun yanında nepotizm ve miras kavgaları da şirketleri kemiren başlıca etkenler arasında yer alıyor.
Yakın zamanda aile şirketleri ölçeğinde birebir pek çok çalışmamız oldu. Vakayı sahada inceleme fırsatımız olduğu için tabloyu daha net görüyoruz. Şirketlerde miras kavgaları ekonomik açıdan ciddi sorunlara yol açıyor. Şirketin satılması, varislerin birbirine düşmesi, gelinler, damatlar, birçok vaka yaşıyoruz, tıpkı diziler gibi.
Aile şirketlerinin çözmesi gereken en önemli diğer problemi ise nepotizm denilen ayrıcalık. Aile bireylerine, çocuklara, ailenin birinci derece yakınlarına yetkinlikleri olmamasına rağmen yetki ve unvan verilmesi. Bu sorunlara profesyonel yaklaşılmadığı takdirde şirketlerin potansiyellerini üst seviyelere çıkarması ve yaşamlarını sürdürmesi söz konusu olamaz.’’
Aile ve şirket anayasası belirlenip uygulanmalı
Şirketlerin geleceğini daha net şekillendirmek adına yetkinliklerin ve yetkilerin kırmızı çizgilerle belirlendiği şirket ve aile yasası oluşturulmasının önemine dikkat çeken Kavurmacı, bu modelin aile şirketlerinin sorununa ilaç olacağını ifade etti. Oluşturulacak aile anayasası ile gençlere verilecek özgürlüklerin, aile dışındaki fertlerin şirketteki konumlarının belirlenerek şirket için kaosun da önüne geçilmesinin sağlandığını vurgulayan Kavurmacı, bütün kararların belli kurallar ölçeğinde sürekliliğini sağlamanın önemli olduğunu belirtti.