Güneş enerjisi ile plastik atıktan değerli hammadde ürettiler

Başak Nur GÖKÇAM

Prof. Shizhang Qiao, “Plastik kirliliğini azaltmak ve döngüsel bir ekonomi için atıklardan değerli kimyasallar üretmek için yeşil ve sürdürülebilir bir çözüm sunuyor. Güneş enerjisi kullanımına yönelik yüksek performanslı fotokatalizörlerin rasyonel tasarımına ilham verecek ve güneş enerjisiyle çalışan atık ileri dönüşüm teknolojisinin geliştirilmesine fayda sağlayacak” dedi.

Adelaide Üniversitesi araştırmacıları, günlük gıda ambalajları, alışveriş torbaları ve reaktif şişeler dahil olmak üzere dünyada en yaygın kullanılan plastik türü polietilen atığını (PE) hammadde olarak kullanmanın yolunu geliştirdi. Atığı, ışıkla çalışan fotokataliz yoluyla değerli kimyasallara dönüştüren ekip, atıklardan değerli bir ürün elde etmek için oksidasyonla eşleştirilmiş oda sıcaklığında fotokataliz yöntemi kullandı.

Çalışmaya Adelaide Üniversitesi’nden Prof. Shizhang Qiao, Nanoteknoloji Başkanı ve Kimya Mühendisliği Okulu Enerji ve Kataliz Malzemeleri Merkezi Direktörü, bulgularını dergide yayınlayan ekip liderlik etti. Araştırmaya ilişkin değerlendirmede bulunan Prof. Shizhang Qiao, “Polietilen plastik atığı, atomik olarak dağılmış metal katalizörler kullanarak yüksek seçicilikle etilen ve propiyonik aside dönüştürdük.

Sıvı ürünün neredeyse yüzde 99’u propiyonik asittir, bu da daha sonra ayırma gerektiren karmaşık ürünlerle ilgili sorunları hafifletir. Atıktan değer yaratma stratejisi öncelikle plastik atık, su, güneş ışığı ve güneş enerjisini kullanan ve reaksiyonu artıran toksik olmayan fotokatalizörler dahil olmak üzere dört bileşenle uygulanır. Tipik bir fotokatalizör, yüzeyinde izole edilmiş paladyum atomları bulunan titanyum dioksittir” bilgisini verdi.

Henüz kullanılmamış bir kaynak

 İşlem esnasında fosil yakıt tüketen ve sera gazı yayan endüstriyel işlemler yerine yenilenebilir güneş enerjisi kullandıklarını belirten Prof. Qiao, “Günümüzde kullanılan plastiklerin çoğu çöplüklere atılıyor ve birikiyor. PE dünyada en yaygın kullanılan plastiktir. Günlük gıda ambalajları, alışveriş torbaları ve reaktif şişelerinin tamamı PE’den yapılmıştır.

Aynı zamanda tüm plastik atıkların en büyük kısmını oluşturuyor ve öncelikle çöplüklere atılıyor ve küresel çevre ve ekoloji için tehdit oluşturuyor. Plastik atıklar, geri dönüştürülebilen ve yeni plastiklere ve diğer ticari ürünlere dönüştürülebilen, kullanılmamış bir kaynaktır” diye konuştu. Çalışmanın henüz gelişim aşamasında olduğunu belirten ve moleküllerin karmaşıklarından kaynaklanan yan reaksiyonlar sebebiyle pratik yapmanın zor olduğuna dikkat çeken Qiao, “PE atıklarına yönelik mevcut kimyasal geri dönüşüm, karmaşık ürün bileşimleri sağlayan 400 santigrat derecenin üzerindeki yüksek sıcaklıklarda gerçekleştirilir” diye ekledi.

Elde edilen etilen hammaddesinin propiyonik asit ise antiseptik ve antibakteriyel özellikleri nedeniyle yüksek talep gördüğü belirtiliyor. Değerli bir hammadde olduğuna vurgu yapan uzmanlar, çalışma ile döngüsel ekonomiye katkıda bulunarak, çağdaş çevre ve enerji sorunlarını ele almayı amaçlıyorlar.