Tüm hedefler “insan” unsurunu gözetiyor
Sürdürülebilir Kalkınma Derneği Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Canan Ercan Çelik, “Sürdürülebilir kalkınma hareketlerinin ortak özelliklerine baktığımızda, sosyal boyutunun insan odaklı olduğunu görüyoruz.” diyor.
Didem Eryar Ünlü
2015 yılı, çevresel, sosyal ve ekonomik boyutlarıyla sürdürülebilir kalkınmanın çok sık gündeme geldiği bir yıl oldu. Birleşmiş Milletler (BM) 70. Genel Kurulu kapsamında New York’ta gerçekleştirilen Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde 193 BM üyesi ülke, daha iyi bir dünya için 2030’a kadar benimsenecek 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi'ni (SKH) kabul etti. Aralık ayında, Paris’te 196 ülke Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği ile Mücadele Tarafl ar Konferansında (COP 21) global ısınmanın 2 derecenin altında tutulması ve 1,5 derece seviyesine çekilmesi için mutabakata vararak 2020 yılında yürürlüğe girecek Paris Anlaşması’nı kabul etti. Tüm uluslararası mutabakatlar, 2030 yılına kadar iş yapış biçimlerinin değişmesi, düşük karbon ekonomisine geçilmesi, kapsayıcı ve sürdürülebilir büyümenin teşvik edilmesi konularını, hükümetlerin yanı sıra iş dünyasının da gündemine taşıyor.
Türkiye’de iş dünyasının sürdürülebilir kalkınma ilkelerini gözeten bir strateji benimsemesi için 2004 yılından bu yana faaliyetlerini sürdüren Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD) Türkiye, GSMH’nin 3’te 1’ini oluşturan 51 kurumsal üyesiyle Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma alanındaki hedefl erine ulaşmasına katkı sağlıyor. SKD’nin; Enerji; Sürdürülebilir Tarım ve Gıdaya Erişim; Su; Sürdürülebilir Tüketim; Döngüsel Ekonomi; Kadın İstihdamı ve Fırsat Eşitliği; İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme; İnovasyon; Sürdürülebilir Finans ve Sürdürülebilirlik Raporlaması gibi farklı çalışma grupları bulunuyor. SKD, BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefl eri’nin ardından stratejisinde ve iş planlarımızda değişiklikler yaparak, eğitim, iletişim ve çalışma gruplarının stratejik çerçevesini dört başlık altında topladı. Bu başlıklar şöyle sıralanıyor:
- Düşük karbon ekonomisine geçiş ve verimlilik
- Sürdürülebilir tarım ve gıdaya erişim
- Sürdürülebilir sanayi ve döngüsel ekonomi
- Sosyal içerme ve kapsayıcılık
“Sürdürülebilir kalkınma hareketlerinin ortak özelliklerine baktığımızda, sosyal boyutunun fazla ve insan odaklı olduğunu görüyoruz. Sürdürülebilirlik kavramı ve öneminde boyut değişimi yaşadığımız bir dönemdeyiz. Tüm hedefler “insan” unsurunu gözetiyor. İş dünyasının hedefl erinde de öncelikle insan ve ekonomik fayda var” yorumunu yapan SKD Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Canan Ercan Çelik, çalışma gruplarının 2015 yılı içindeki faaliyetleri hakkında ise şu bilgileri veriyor:
► Bina ve taşıtlarda enerji verimliliği: Dünyadaki enerji tüketiminde yüzde 40 payı olan binalarda enerji kullanımına dikkat çekmek amacıyla yürütülen Binalarda Enerji Verimliliği (BEV) çalışmaları üçüncü yılını tamamladı. 2013 Ocak ayında imzaya açılan BEV Bildirgesi’ne imza atan kurumların sayısı 30’a yaklaştı. Taşıtlarda Enerji Verimliliği (TEV) konusunda, ticari faaliyetleri için karayollarında taşıt kullanan tüm şirketlerin, taşıtlardaki yakıt tüketimlerini, dolayısı ile zehirli gaz ve karbon salımlarını ve yakıt kaynaklı maliyetlerini nasıl azaltacaklarına yardımcı olacak bir kılavuz hazırlandı.
► Sürdürülebilir tarım ilkeleri: Sürdürülebilirlik uygulamalarını operasyonlarına entegre etmek ve hedefl eri arasına almak isteyen, tarıma dayalı sektörlerde çalışmalar yapan firmalar için Sürdürülebilir Tarım İlkeleri Kılavuzu hazırlandı. “Türkiye’de Suyun Durumu ve Su Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar” başlıklı rapor 2014 başında yayınlandı. Doğa Koruma Merkezi (DKM), Yaşama Dair Vakıf (YADA) ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) işbirliği ile hazırlanan bu rapor Türkiye’de suyun yönetimi konusuna ışık tuttu.
► İş sağlığı ve güvenliği kurum kültürü olmalı: İş Sağlığı ve Güvenliği’nin “kurum kültürü” haline gelmesi amacıyla, tüm firmaların sektör farkı gözetmeksizin benimseyebileceği bir ilkeler seti oluşturuldu. İlkelerin sahaya nasıl uygulanabileceği ve kayıt altına alınabileceği konusunun da yer aldığı “İSG’yi Doğru Anlamak ve Uygulamak” başlıklı bir kılavuz hazırlandı.
► Sürdürülebilir finans: Bankalar ve bankacılık dışı finans sektörü ile reel sektörde sürdürülebilir finans konusundaki farkındalığın artırılmasını amaçlayan çalışma grubu 2013’ten bu yana her yıl düzenli olarak Birleşmiş Milletler Çevre Programı Finans Girişimi (UNEP FI) ve Global Compact Türkiye işbirliği ile “Sürdürülebilir Finans Forumu” düzenliyor. Sektörü biraraya getirecek buluşmalar yapıyor.
► KOBİ'lerde inovasyon: 2013’te inovatif uygulamalarla sürdürülebilir kalkınmaya katkıda bulunan iyi uygulamaları ödüllendirmek ve yaygınlaştırmak amacıyla “İnovatif Sürdürülebilirlik Uygulamaları Yarışması” düzenlendi. Bu yarışmada “Büyük Şirket” ve “KOBİ” kategorilerinde Çevresel İnovatif Uygulama, Sosyal İnovatif Uygulama, Ekonomik İnovatif Uygulama dallarında ödül verildi. 2015’te, KOBİ’lerin inovasyon ve sürdürülebilirlik konularında kapasitelerini geliştirecek eğitimlere başlandı.
► Sürdürülebilir tüketim: Sürdürülebilir tüketim konusunda farkındalık oluşturmak ve “duyarlı insanlar” yaratmak amacıyla “Duyarlı Ol” (DO) projesi hayata geçirildi. “DO! Projesi” ile işyerlerinde elektrikten suya, yakıttan kağıda kaynak tasarrufu sağlanacak. Öncelikle SKD üyesi şirketlerde uygulanacak olan proje, üye olmayan şirketlere de cüzi bir ücret karşılığı açık olacak.