Olimpiyatlar para kazandırır mı?

Murat YÜLEK
Murat YÜLEK KÜRESEL BAKIŞ myulek@aya.yale.edu

 

Pekin Olimpiyatları 30 milyar dolara mal olmuştu. Londra olimpiyatlarının İngiliz bütçesine maliyeti resmi rakamlara göre 9.3 milyar pound (14.5 milyar dolar). Bazıları bu maliyetin çok daha fazla olduğunu düşünüyorlar. Tüm maliyeti 24 milyar pound (37 milyar dolar) olarak hesaplayanlar var.

Olimpiyatların İngiltere'ye fayda ve maliyetlerine bakalım.Önce faydaları:

" Yurtdışından nakit girişi: resmi kaynaklara göre İngiltere 2012 olimpiyatları sebebiyle 1 milyon ilave turist bekliyor. Olimpiyatlar için İngiltere'ye gelen turistler İngiliz ekonomisine döviz kazandıracak ve ekonomik aktiviteyi hızlandıracak. Ancak İngiltere ne kadar turist gelecek ve net etki ne olacak uzmanlar pek de emin değiliz. Shina Li, Adam Blake ve Chris Cooper adlı iktisatçıların yaptıkları bir araştırmaya göre (Modelling the economic impact of international tourism on the Chinese economy: a CGE analysis of the Beijing 2008 Olympics, Tourism Economics, Nisan 2011) 2008 yılında Çin'de yapılan olimpiyatların turizmden kaynaklanan ekonomik etkisi beklenenin aksine pozitif değil negatif olmuş.

" Artan ekonomik aktivite: olimpiyatlar sonuç olarak kamu tarafından yapılan altyapı ve üst yapı harcamaları ve  yeni istihdam manasına geliyor. Hane halkı tüketim harcamalarını, şirketler de yatırım ve cari harcamalarını artırıyorlar. Bu da "çarpan" etkisiyle ekonomik faaliyeti artırıyor. Bu etkiyi ölçmek kolay değil. Ama durma noktasındaki İngiliz ekonomisine geçici bir heyecan getireceği kesin. Bu da ekonomik büyümenin canlanması, istihdamın artması manasına geliyor.

" Londra ve civarında altyapı ve üst yapı harcamaları: bu iyi bir şey. Ancak, olimpiyatlardan dolayı yapılan alt ve üst yapı harcamaları İngiliz ekonomisinin şu anki temel ihtiyaçlarıyla ne derece örtüşüyor?

Maliyetleri:
" Yukarıda da bahsedildi; olimpiyatlar İngiliz maliyesine en azından 15 milyar dolara mal olacak. İngiliz maliyesi iyi durumda değil. Olimpiyatların ortaya çıkartacağı bütçe gelirleri bu harcamayı haklı çıkartacak mı? İngiliz hükümeti bu parayı daha doğru bir yere harcayabilir miydi?

Bunlar alt alta yazıldığı zaman, olimpiyatların ev sahibi ülkeye "para kazandırmadığı" daha ikna edici görünüyor. Ancak faydalara bir kalem daha eklememiz gerekiyor: tanıtım etkisi. Olimpiyatları yaptığınız zaman uzunca bir süre tanıtımını yapmış oluyorsunuz. Bunun da parasal etkisini hesaplamak kolay değil. Ancak, Çin gibi, parası olup da nereye harcayacağını kestiremeyen ülkeler için iyi bir yatırım olabilir. Türkiye gibi bütçesi kıt ancak iddiası yüksek ülkelerin de iyi hesaplayarak girmesi gerekiyor bu maceraya.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Chief Sustainability Officer 06 Ağustos 2018