Ocakta cari açık büyümedi ama döviz girişi durdu
(Bu yılın tamamı için gösterge olmaz)
2012 yılı Ocak ayı ödemeler dengesi istatistikleri açıklandı.
2011 Ocak ayında cari açık 6 milyar 023 milyon dolarken, 2012 Ocak ayında 5 milyar 998 milyon dolar oldu. Cari açıkta 2012 yılının Ocak ayında geçen yılın ocak ayına göre 25 milyon dolarlık bir azalma var. Buna azalma diyemeyiz de, cari açık büyümedi... Aynı büyüklükte kaldı deriz.
Cari açık hesabına esas olan dış ticaret açığı ocakocak döneminde 147 milyon doları azalarak 5 milyar 922 milyon dolar oldu.
Hizmetler dengesi kalemi altındaki turizm gelirleri, geçen yılın ilk ayına göre 39 milyon dolar tutarında artarak 972 milyon dolar, turizm giderleri 93 milyon dolar tutarında azalarak 272 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Bizde cari açığı oluşturan ana kalem, dış ticaret açığı. İşte bunun için ocak ayında duş ticaret açığının küçük çıkması cari açığın da küçük çıkmasına imkan verdi. Ocak ayında 5 milyar 998 milyon dolarlık cari açığı nasıl kapattığımız ödemli.
Özetle;
- Doğrudan yatırım olarak net döviz girişi 827 milyon dolar.
- Portföy yatırımı olarak net döviz girişi 1 milyar 401 milyon dolar.
- Kredi olarak net döviz girişi 265 milyon dolar oldu.
Bu 3 kalem normal döviz girişidir.
Bizde bir de normal olmayan, nereden geldiği belli olmayan döviz girişi vardır. Ocak ayında nereden geldiği belli olmayan 834 milyon dolar var.
- Bunu da sermaye hareketi ilke gelen dövize ekler isek toplam giriş 3.milyar 337 milyonu buluyor.
- Halbuki ocakta döviz açığı 5 milyar 998 milyon dolar olmuştu.
Demek ki aradaki farkı 2 milyar 671 milyon doları daha önce gelen ve rezervde biriken dövizden karşılamışız.
Rezervleri azaltarak açığı kapatmışız.
Özetle cari açık kabaca geçen yılın ocak ayının rakamında kalmış.
Büyümemiş ama cari açığı (döviz açığını) kapatmak için ülkeye giren dövizde bir azalma olmuş.
Gelelim cari açığın ocak ayında nasıl kapatılabildiğine.
Yatırım geliri dengesinin altında yer alan (sermeye hareketleri diye adlandırılan) doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen toplam net çıkış, geçen yılın ilk ayına göre 50 milyon dolar artarak ocak ayında 615 milyon dolara yükseldi.
Yurtdışında yerleşik kişilerin yurt içinde yaptıkları net yatırımlar, geçen yılın aynı ayına göre 375 milyon dolar artarak 892 milyon dolara yükseldi.
Yurt içinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlar ise 607 milyon dolar azalarak net 65 milyon dolar tutarında gerçekleşti. Bunun sonucunda, geçen yılın ilk ayında net 155 milyon dolar çıkış kaydedilen doğrudan yatırımlar kaleminde, bu yılın ilk ayında 827 milyon dolar net giriş gerçekleşti.
Yurtdışında yerleşik kişiler, hisse senedi piyasasında 556 milyon dolar tutarında net alım yaparken, devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) piyasasında 993 milyon dolar tutarında net satım gerçekleşti.
Genel hükümet, yurtdışında gerçekleştirilen tahvil ihracı yoluyla bu yılın ilk ayında 1.5 milyar dolar tutarında yeni borçlanma, 1 milyar dolar tutarında da geri ödeme yaptı.
Bankaların yabancı para ve Türk Lirası cinsinden efektif ve mevduat varlıkları, bu yılın ilk ayında toplam 2 milyar 363 milyon doları artış göstermişken, diğer sektörlerin yurtdışındaki mevduat varlıkları 1 milyar 114 milyon dolar tutarında azalma kaydetti. Genel hükümet, yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli kredilerle ilgili olarak, ocak ayında 91 milyon dolar net kullanımda bulundu.
Bankacılık sektörünün net kredi kullanımı, geçen yılın ilk ayına göre 427 milyon dolar azalarak 700 milyon dolar oldu. Diğer sektörler ise geçen yılın ocak ayında 414 milyon ABD Doları net kredi kullanıcısı iken, bu yılın aynı ayında 77 milyon dolar tutarında net geri ödeyici oldu. Yurtdışında yerleşik Türk vatandaşlarınca Merkez Bankası nezdinde açılan mevduat hesaplarında, 95 milyon dolar net çıkış gerçekleşti.
Yurtdışı bankaların yurtiçi bankalar nezdinde tuttukları yabancı para mevduatları ocak ayında 614 milyon dolar, Türk Lirası mevduatları da 1 milyar 7 milyon dolar artış meydana geldi.
Geliyoruz en önemli noktaya: 2011 Ocak ayında sermaye hareketleri ile açık kapanmış, üstelik açığı kapattıktan sonra artan dövizlerden 863 milyon dolar rezerve eklenmişken 2012 Ocak ayında döviz girişi açığı kapatamadığı için rezervden 2 milyar 671 milyon dolar azalma oldu. Açık rezervden kapatıldı.