İş güvenliğinde yeni dönem başlıyor

İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası 1 Ocak'tan itibaren aşamalar haline yürürlüğe giriyor. Yasada cezalar 26 başlıkta düzenleniyor ve 50 işçi çalıştıran bir işyeri için toplam ceza yükü 262 bin lirayı buluyor.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

 

 

 
 
Hüseyin GÖKÇE
 
ANKARA - Bir kişi dahi çalıştıran işyerlerinin, iş güvenliği ve sağlığı önlemleri almasını öngören 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası 1 Ocak'tan itibaren aşamalı olarak yürürlüğe giriyor. Yasa uyarınca işletmelerin önce iş sağlığı uzmanı ile anlaşıp risk denetimi yaptırmaları gerekiyor. 50 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerleri için 1 Ocak'tan itibaren yürürlüğe girecek yasada öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyenler için uygulanacak idari para cezaları 26 başlıkta toplanıyor.  Bu cezaların 1 aylık toplam tutarı ise 262 bin 873 lira olarak hesaplanıyor.
Yıllardır çeşitli kanunların içinde düzenlenen ve yönetmeliklerle detaylandırılan iş sağlığı ve güvenliği konusu, 6331 sayılı yasayla bağımsız bir mevzuata sahip oldu. 30 Haziran 2012'de Resmi Gazete'de yayımlanan yasa , 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren aşamalı olarak yürürlüğe girecek. Yasa uyarınca işletmelerin öncelikli olarak işyerlerinde risk değerlendirmesi yapması gerekiyor. Bunu yapmayan işletmelere ilk olarak 3 bin lira idari para cezası kesilecek. Risk değerlendirmesi yapılmayan her ay için ise 4 bin 500 lira para cezası kesilecek. 
 
Hekim ve iş güvenliği  uzmanı  zorunlu
İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ile her işyerinde iş sağlığı ve güvenliği alanında profesyonel kişilerin istihdam edilmesi öngörülüyor. Buna göre her işyerinde, işyeri  hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli istihdam edecek. Uygun olması halinde bu hizmetler ortak sağlık güvenlik birimlerinden alınabilecek. İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı istihdam etmemenin cezası her iki personel için de ayrı ayrı 5'er bin lira olmak üzere toplam 5 bin lira olacak.
Diğer sağlık personelinin istihdam edilmemesi halinde aykırılığın devam ettiği her ay için 2 bin 500 lira idari para cezası uygulanacak. Her işyerinde işyeri sağlık güvenlik birimi kurulması zorunluluğu kanunun önemli düzenlemelerinden birisi olarak ifade ediliyor.  İşyeri sağlık ve güvenlik biriminin kurulmaması halinde bin 500 liralık para cezası kesilecek.
İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin koordinasyonu, yasa uyarınca işyerlerinde kurulması zorunlu olan İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu tarafından sağlanacak. Bu koordinasyon hizmeti, asıl işveren ile alt işverenin birlikte örgütlendiği durumlarda da yine bu kurul tarafından verilecek.
Yasa, kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanacaktır. DÜNYA Gazetesi yazarlarından Prof.Dr. Cem Kılıç'a göre, iş kazalarının önlenmesi ve işyerlerinin daha güvenli hale gelmesini öngören yasayı, son dönemlerde sıkça yaşanan ölümlü iş kazaları tetikledi. .
 
Yasa kimin için ne zaman yürürlüğe giriyor?
 
[PAGE]
 
Yasa kimin için ne zaman yürürlüğe giriyor?
Kanun'un iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri, söz konusu hizmetlerin desteklenmesi ile işyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları konulu maddeleri, işyerlerinin tehlike sınıfına göre 1 Ocak 2013, 1 Temmuz 2013 ve 1 Temmuz 2014 olmak üzere üç aşamada yürürlüğe girecek. Kamu kurumları ile 50'den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren iki yıl sonra yani 1 Temmuz 2014'te yürürlüğe girecek. 50'den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra, yani 1 Temmuz 2013'te yürürlükte olacak.Yasa, diğer işyerleri ve 50'den fazla çalışanı olan işyerleri için ise yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra, yani 1 Ocak 2013'te yürürlüğe girmiş olacak. Aynı şekilde kalan tüm maddeler ise 1 Ocak 2013'ten itibaren geçerli olacak.
 
Yasanın istisna getirdiği kurumlar
Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Müsteşarlığı'nın faaliyetlerinde, afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetlerinde, ev hizmetlerinde, çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar hakkında, hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetlerinde bu yasa hükümleri uygulanmayacak.10 kişiden az çalışanı olan işyerlerinden çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfında yer alanların bu kanunla ilgili yükümlülüklerinin finansmanı,  kısa vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden kaynak aktarılmak suretiyle devlet tarafından karşılanabilecek.
 
TV'ler ayda en az 1 saat iş güvenliği yayını yapacak
Yasayla birlikte TRT dahil ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan özel radyo ve televizyonlara ayda en az 1 saat sosyal güvenlik konusunda yayın yapma zorunluluğu getiriliyor. Buna göre ayda en az altmış dakika; iş sağlığı ve güvenliği, çalışma hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapılacak.
 
Hangi yükümlülük ne kadar ceza içeriyor (TL)
 
[PAGE]
 
Hangi yükümlülük ne kadar ceza içeriyor (TL)
Önleme yükümlülüğünü yerine getirmeme: 2.000
İzleme ve denetlemeyi yerine getirmeme:  2.000
İş güvenliği uzmanı çalıştırmama/ay: 5.000
İşyeri hekimi çalıştırmama/ay: 5.000
Diğer sağlık personeli: 2.500
İşyeri hekimi haklarını ihlal: 1.500
İş güvenliği uzmanı haklarını ihlal : 1.500
Risk değerlendirmesi yaptırmama: 3000
Risk değ. yaptırmama/2'nci aydan itibaren: 4.500
Kontrol, ölçüm ve araştırmaları yerine getirmeme: 1.500
Acil durum planlarına uyulmaması: 1.000
İlkyardım hükümlerine aykırı hareket: 1.000
Yangınla mücadeleye aykırı hareket: 1.000
Ciddi tehlikede tahliye hükümlerine aykırı hareket:1.000
İş kazası ve meslek hast. kayıtlarını tutmama: 1.500
İş kazası ve meslek hastalıklarını raporlamama: 1.500
İş kazası ve meslek hastalıklarını bildirmemek:2.000
Sağlık gözetimine tabi tutulmayan her personel için/1.000 TL: 50.000
Muayeneleri yerine getirilmeyen her personel için/1000 TL: 50.000
İş sağlığı ve güvenliği bilgisi verilmeyen her personel için/1000 TL: 50.000
İş  sağlığı ve güvenliği eğitimi verilmeyen her personel için/1000 TL: 50.000
Çalışan ve sendika temsilcilerinden görüş almama: 1.000
Çalışan temsilcisine gerekli imkanların sağlanmaması: 1.000
Çalışan temsilcisinin haklarının ihlali: 1.500
Denetimde iş müfettişlerine engel olma: 10.873
Yönetmeliklerdeki (11 Adet) yükümlülükleri yerine getirmeme/1000 TL: 11.000
 
Yasalaşma sürecinin tarihçesi
Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliği alanındaki çalışmalar 19'uncu yüzyılda başladı. Bu konu, Umumi 1593 sayılı Hıfzısıhha Kanunu, 3008 sayılı İş Kanunu, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile 1475 sayılı İş Kanunu kapsamında çeşitli bölümler altında yer aldı. 2003'te yürürlüğe giren 4857 sayılı İş Kanunu ile de iş güvenliğinin kapsamı, AB normları esas alınarak düzenlendi. Bu kanunun AB direktiflerine uyumlu halde uygulanması için hazırlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği'nin yürürlüğü Danıştay tarafından durduruldu ve daha sonra yönetmelik tümüyle iptal edildi.
2006 yılına gelindiğinde ise İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Tasarı Taslağı hazırlanarak sosyal tarafların görüşüne sunuldu. 6 yıllık çalışmanın ardından oluşturulan tasarı 3 Nisan 2012'de TBMM'ye sunuldu. Genel Kurul'da 20 Haziran'da kabul edilen kanun, 30 Haziran'da Resmi Gazete'de yayımlandı. Kanun'un bir çok maddesiyle ilgili uygulama esasları ise çıkarılacak 11 yönetmelik ile belirlenecek. Bu yönetmelikler yayımlanana kadar, 4857 sayılı Yasa uyarınca çıkarılmış ve yürürlükte bulunan yönetmeliklerin, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası'na aykırı olmayan hükümleri uygulanacak.
 
 
Vergilerden HGS'ye 2013'te neler değişecek
 
[PAGE]
 
Vergilerden HGS'ye 2013'te neler değişecek
-5084 sayılı Teşvik Yasası'nın bir çok teşvik unsuru sona erecek.
-Sigaralarda ÖTV oranı yüzde 65'ten yüzde 69'a çıkacak
-İçki ve sigaralardaki asgari maktu vergi tutarı 6 ayda  bir otomatik olarak arttırılacak.
-Yeniden değerleme oranına tabi bazı vergi, harç, cezalar, maktu hadler yüzde 7.8 arttırılacak:
-Motorlu Taşıtlar Vergisi, trafik cezaları, maktu damga vergisi, pasaport, ehliyet, yargı harçları, Mesken kira gelirinde istisna tutarı, gelir vergisi tarife dilimleri, veraset ve intikal vergisinde istisnalar ve matrah dilimleri, fatura-fiş verme sınırı, mükelleflerin aldıkları iktisadi kıymetleri amortismana tabu tutmadan doğrudan gider yazabilmelerine ilişkin sınır, belge düzenlememe, defterlere kayıt yapmama, muhasebe standartlarına uymama.
-Piyasaya akaryakıt olarak arz edilen benzin türlerine, 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren yüzde 2 oranında  yerli tarım ürünlerinden üretilmiş etanol ilave edilecek.
- Bireysel Emeklilik Sistemi kapsamındaki değişiklikle de yüzde 25 oranında devlet katkısı başlayacak.
- Bireysel Emeklilik ve Hayat Sigortası poliçeleri için eskiden hem ana para üzerinden hem de getiri üzerinden kesilen stopaj vergisi, sadece getiri üzerinden kesilecek.
-Otoyollarda kartlı geçiş sistemi yerini Hızlı Geçiş Sistemi'ne bırakacak.
-Hal yasasında yer alan ürün künyesi uygulaması ve denetimleri başlayacak.
- İşyerlerinin su, elektrik ve doğalgaz aboneliklerinde, vergi kaydı zorunluluğu aranmaya başlanacak.
- Yeni Hal Yasası çerçevesinde pazar yerlerinden alınan tüm ürünlerin takibi de internet ortamında yapılacak.
- Tüm ilaçlar, e-reçete sistemi ile yazılacak. 
- Zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigortası teminatları yüzde 11.1 oranında arttırılacak.
-Elektrikte bölgesel tarife uygulaması başlayacak (Yeni düzenleme yapılırsa 2015'e ertelenecek)
 
 
 
kutu*******************************************
2013 Yılı yeminli mali müşavir tasdik ücretleri belirlendi
ANKARA 
DÜNYA
2013 Yılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Asgari Ücret Tarifesi Resmi Gazete'de yayımlandı.1 Ocak 2013'den itibaren uygulamaya girecek yeminli mali müşavirlik tasdik işlemleri asgari ücret tarifesine göre, limited şirketler, kollektif ve adi komantid şirketler ile kooperatiflerden 868 TL, anonim şirketlerden bin 308 lira kuruluş işlemi ücreti alınacak. Bir önceki yıl net satışları 8 milyon 676 bin 800  TL'den az olan firmalar aylık 517 lira, bir önceki yıl net satışları 17 milyon 353 bin 601 lirayı aşan firmalar aylık 1724 lira danışmanlık ücreti ödeyecek. Uyuşmazlık işleri ve uzlaşmada 1708 TL'den az olmamak üzere taraflarca karalaştırılan tutar peşin olarak ödenecek. Bağımsız denetim işlerinin saat ücreti ise 208 TL olarak belirlendi. Adalet Bakanlığının 2013 yılı tanıklık ücret tarifesi de Resmi Gazetede yayımlandı. Tanığa tanıklık nedeniyle kaybettiği zamanla orantılı olarak günlük 15 ile 30 lira arasında ücret ödenecek.