2009'da gidişatı 'devlet müdahaleleri' belirleyecek

NEW YORK - Eurasia Group (Avrasya Grubu) adlı danışmanlık kurumunun tahminlerine göre, 2009'da siyasetin ekonomik kararlarda daha doğrudan rol oynayacağı ve yatırım kararlarının siyasi riskleri göz ardı etmeyi göze alamayacağı ileri sürüldü.

Grup başkanı Ian Bremmer, Reuters'a yaptığı açıklamada, "İster büyük bir şirketin üst yöneticisi isterse bir portföy yatırımcısı olun, siyaset ve siyasi riskin bu yıl pazarların performansını nasıl yönlendireceğini ve bu yılın kazananlarını ve kaybedenlerini nasıl belirleyeceğini göz ardı edemezsiniz" dedi.

Bremmer, siyasetin ekonomideki rolünün İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en üst düzeye çıkacağını da ileri sürdü.

Anahtar 'devlet müdahalesi'

Ian Bremmer, müşterileri için hazırladığı "2009'un en önemli riskleri" adlı notunda, küresel mali krizin hakim olduğu bu yıl ekonomide devlet müdahalesinin anahtar belirleyici olacağı anlamına geldiğini ve müdahale ulusal ve popülist gündemler temelinde yapılacağı için, bunun küresel pazarlar için istenmeyen çok büyük olumsuz sonuçlara yol açabileceğini kaydetti.

Bremmer, "Bu eğilim sadece yeni büyüyen Çin ve Rusya gibi pazarlardan kaynaklanmıyor, (diğer) ülkeler de zaten çoktan ekonomik çıktılara ağır devlet müdahalesine yönelik bir eğilim gösterdiler. Şimdi de (sırada) ABD ve AB (var)" dedi.

Reuters'ın bir sorusu üzerine Bremmer, "Hem gelişmekte olan hem de gelişmiş ülkelerde siyaset ve siyasetçiler, mali pazarlar ve dış yatırım kurallarının yeniden yazılması sürecine siyasi hesaplarla müdahil oluyorlar. Bütün bu politikacıların aşırı-düzenleme yapması, -yani siyasetçilerin sermayenin serbest dolaşımının önüne engeller çıkarmaları- riski var, ki bu da önümüzdeki yıllarda yabancı yatırım ve küresel büyüme için sorun olacaktır" diye konuştu.

Bremmer, siyasi risk geleneksel olarak yeni büyümekte olan pazarlar için gelişmiş ülkelerden daha önemli bir faktör olmasına rağmen 2009'un en büyük siyasi riskinin ABD Kongresi'nden kaynaklandığını söyledi.

"Ekonomik kriz döneminde güçlü bir Kongre, dengenin son on yılda olduğu yerden büyük oranda başka yere kayması demektir. Bu da ABD Kongresi'nin yükselişini, dünyanın 2009'daki en büyük riski haline getirir" dedi.

Güney Asya'nın güvenliği ve terör

İkinci en önemli riskin Güney Asya'daki güvenlik ve terörizm sorunları olduğunu belirten Bremmer, "Hindistan, Pakistan ve Afganistan'da güvenlik büyük ölçüde bozulacak. ABD ve Avrupa kendilerini bu üç ülkeye daha çok müdahil olmuş bulacaklar ama bunun onlar için yılın sonunda çok az getirisi olacak" ifadesini kullandı.

Bremmer, İran'ın nükleer programının ve İsrail'in buna yönelik muhtemel tepkilerinin başka bir kriz noktası olduğunu belirterek, "Doğrudan askeri müdahale olmazsa İran muhtemelen yılın dördüncü çeyreğinin başında nükleer bomba yapma kapasitesine sahip olacak" diye konuştu.

Bremmer, zaten birkaç yıldır çok büyük toplumsal patlamalar yaşayan ama bunların doğrudan iktidardaki Çin Komünist Partisi'ni değil, yerel bürokratları hedef aldığı Çin'in aksine, mali krizin getirdiği zorlukların Rusya'da ülke çapında toplumsal patlama riski doğuracağını ileri sürdü.