ABD otomotiv sektörü iflasın eşiğinde yardım bekliyor

WASHINGTON - ABD'li otomotiv şirketleri General Motors (GM), Chrysler ve Ford'un üst düzey yöneticileri, ABD hükümetine yardım çağrılarını yineledi.

GM ile Chrysler'ın yöneticileri, ABD'den talep ettikleri 34 milyar dolarlık yardımdan kendi paylarına düşeni alabilirlerse birleşme görüşmelerine tekrar başlayabileceklerinin işaretini verdiler.

GM'nin Başkanı Rick Wagoner, Senato Bankacılık Komitesi'nde yaptığı konuşmada, "Bu konuya ciddi olarak bakmaya gönüllü olabilirim" dedi. Wagoner, GM'nin Chrysler ile birleşmesinin maliyetini karşılayamayacağı endişesiyle birleşme görüşmelerinin sona erdiğini ifade etti. Chrysler üst yöneticisi Robert Nardelli de birleşmenin Chrysler ve işçilerini kurtarması halinde, GM ile birleşme görüşmelerine başlayacağını söyledi.

Şirketlerin yöneticileri geçmişte hata yaptıklarını da kabul ettiler. Wagoner, "bugün, yaptığımız hatalar yüzünden buradayız ve bizim kontrolümüz dışındaki koşullar bizi felaketin eşiğine getirdi" diyerek, küresel ekonomik krize gönderme yaptı.

Wagoner, yardım olmazsa şirketin gelecek haftalarda iflas edebileceği uyarısında da bulundu.

Ford üst yöneticisi Alan Mulally de yanlış adımlar attıklarını kabul ederek, "Ford müşterilerimizin istediğinden daha fazla araç üretti, daha sonra fiyatları düşürdü" dedi. 

Chrysler üst yöneticisi Nardelli de sadece bu yıl araç satışlarının düşmesi sonucu 16 milyar dolar gelir kaybı olduğunu ifade etti.

Görüşmeye özel uçak yerine otomobille geldiler

Geçen ay hükümetten yardım talebi için başkent Washington'a özel uçaklarıyla geldikleri için sert eleştirilere maruz kalan yöneticiler bu sefer Detroit'ten Washington'a 840 kilometrelik yolu otomobilleriyle kat ettiler.

Wagoner, Detroit-Washington arasındaki yolun büyüm bölümünde hibrid araç "Chevrolet Malibu" ile seyahat ederken, Kongre binası Capitol'e açık mavi "Chevrolet Volt" elektrikli araçla vardı. Mulally'li hibrid araç beyaz "Ford Escape" ve Nardelli de beyaz "EV" elektrikli araçla geldi.

Senato Bankacılık Komitesi Başkanı Demokrat Christopher Dodd, yaklaşık altı saat süren oturumda yaptığı konuşmada, durumun ciddiyetine dikkat çekerek, bu üç şirketten birinin batmasına izin vermenin, "tüm ekonomiyle Rus ruleti oynamak gibi olacağını" söyledi.

Eylemsizliğin çözüm olmadığını vurgulayan Dodd, "İflas neredeyse ekonominin her sektörünü etkileyecek. Zekice ve sağduyulu bir çözüm bulamazsak, hemen asmaya bakıyoruz. Denemeden burayı terk etmeyeceğiz" dedi.

Kurtarma maliyeti artırabilir

Bu arada uluslararası derecelendirme kuruluşu Moody's'in kolu olan "Economy.com" baş ekonomisti Mark Zandi, oturumda, şirketlerin istediği 34 milyar dolarlık kurtarma maliyetinin artabileceğini söyledi. İki hafta önce şirketler 25 milyar dolar istemiş, ancak bir sonuç çıkmamıştı.

Sektörün iflastan kurtulmak için 75 ila 125 milyar dolara ihtiyacı olabileceğini ve şirketler 34 milyar doları alsalar bile daha sonra daha fazla para isteyebileceklerine işaret eden Zandi, "Bunun 34 milyar dolarla sona ereceğinden şüpheliyim" diye konuştu.

Yıl sonuna kadar GM 4 milyar dolar ve Chrysler 7 milyar dolar istiyor. GM ayrıca, 2009 yılının başında 8 milyar dolar ve nakit pozisyonu daha da kötüleşirse 6 milyar dolar kredi hattı açılmasını talep ediyor. Ford ise yeterli kaynağı bulunduğunu belirtiyor, ancak 9 milyar dolarlık kredi hattı açılmasını istiyor.

Birçok milletvekili otomotiv sektörünün kalbi Detroit'in üç büyüğüne yardımcı olmak istiyor, ancak mevcut kurtarma teklifleri, yakında görevi sona erecek ABD Başkanı George Busn yönetimi ile 20 Ocakta yemin etmeyi bekleyen Barack Obama yönetimi arasında sıkışmış bulunuyor.

Senato Çoğunluk Lideri Harry Reid, Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Senato Bankacılık Komitesi Başkanı Chris Dodd ve Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi Başkanı Barney Frank, Kongre'den acilen bir yardım paketi çıkarmanın zorluğuna değinerek, Bush'a gönderdikleri mektupta, 700 milyar dolarlık kurtarma paketini otomotiv şirketlerine yardım için kullanması çağrısında bulundu.

"Şirketlerin çökmesi finansal sektörde büyük etki yaratacak"

Bush yönetimi, kurtarma paketinin finansal sektöre yardım amacı taşıdığını belirtirken, Demokrat Partili Reid, Pelosi, Dodd ve Frank mektupta, otomotiv şirketlerinin çökmesinin finansal sektör üzerinde büyük etkisi olacağının açıkça ortada olduğunu ifade ettiler.

GM'nin yardım olmazsa bu ayın sonuna kadar iflas bayrağını çekebileceği uyarılarına rağmen, Kongre'den gelecek haftadan önce ve belki de daha sonra bile yardım için bir çalışma yapılması beklenmiyor.

Otomotiv şirketlerinin yöneticileri bugün de Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi'ndeki oturuma katılacak. Kongre'ye şirketlerinin nasıl kurtarılacağına ilişkin planlarını sunan yöneticiler, hükümetten yardım almaları halinde 1 dolara bile çalışmayı kabul edeceklerini söylemişlerdi.

Demokratlar, otomotiv şirketlerinin 700 milyar dolarlık kurtarma paketinden yararlandırılmasını istiyor. Beyaz Saray ve Cumhuriyetçiler buna karşı çıkarak, şirketler için gerekli kaynağın, eylül ayında Kongre'nin onayladığı ve daha verimli araçlar üretilmesi ile fabrikaların yenilenmesini amaçlayan 25 milyar dolarlık programdan sağlanması gerektiğini belirtiyor.  Otomotiv şirketleri ABD'de her 10 işten birini kendilerinin sağladığını belirterek, kendilerine yardım edilmesi gerektiği üzerinde duruyorlar.

GM, Chrysler ve Ford, ABD'de yaklaşık 250 bin kişiye istihdam sağlıyor. Yan sanayi, bayiler, araç nakliye şirketleri ve araç kiralama şirketleri dahil edildiğinde istihdam edilenlerin sayısı 4 milyonu geçiyor.