“Avrupa, ABD'ye göre daha az çalışkan ve hırslı”
1.6 trilyon dolarlık değeriyle dünyanın en büyüğü olan Norveç’in egemen varlık fonu Norges Bank Investment Management’ın CEO’su Nicolai Tangen, Financial Times’a konuştu: “Amerika'da iflas ederseniz bir şansınız daha olur. Avrupa'da ise ölürsünüz. İki kıta arasındaki fark giderek açılıyor.”
Emre ERGÜL
Norges Bank Investment Management…Dünyanın en büyük egemen varlık fonu… Değeri 1.6 trilyon dolar, ya da bir başka deyişle 17.4 trilyon kron… Fon, dünya çapında yaklaşık 9 bin şirkete yatırım yapıyor. Ancak 7 ABD teknoloji şirketi (Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia ve Tesla), fonun hisse senedi portföyünün yaklaşık yüzde 12'sini oluşturuyor.
Petrol fonu, dünya çapında borsaya kote her şirketin ortalama yüzde 1.5'ine ve her Avrupa hisse senedinin yüzde 2.5'ine sahip olarak dünyanın en büyük tek yatırımcılarından biri olduğu için görüşleri büyük önem taşıyor. Dünyayı en iyi şekilde analiz edebilecek olan fonun başındaki isim, Nicolai Tangen, Financial Times’a verdiği röportajda ABD ile Avrupa arasındaki derin uçuruma dikkat çekti.
Norveç devletinin petrol ve gaz gelirlerinden beslenen Norveç varlık fonunun CEO’suna göre, Avrupa, ABD'ye kıyasla “daha az çalışkan, daha az hırslı, daha fazla düzenlemeye tabi ve daha fazla riskten kaçınan” bir yer ve “iki kıta arasındaki fark giderek açılıyor.” Tangen, Amerikan şirketlerinin inovasyon ve teknoloji alanında Avrupalı rakiplerini geride bırakmasının "endişe verici" olduğunu ve bunun da son 10 yılda ABD hisselerinin büyük bir performans göstermesine yol açtığını söyledi: "Hataları ve riskleri kabul etme konusunda bir zihniyet sorunu var. Amerika'da iflas ederseniz bir şansınız daha olur.
Avrupa'da ise ölürsünüz. Genel hırs seviyesinde de bir fark var. Biz çok hırslı değiliz. İş-yaşam dengesi hakkında konuşurken dikkatli olmalıyım ama Amerikalılar daha çok çalışıyor." FT, röportajın bu noktasında, fonun son 10 yıllık satın almalarına dikkat çekiyor. Son 10 yılda fonun ABD'deki varlıkları artarken, Avrupa'daki varlıkları azaldı. ABD hisseleri tüm hisse senetlerinin neredeyse yarısını oluştururken, bu oran 2013'te yüzde 32'ydi. Önde gelen Avrupa ülkesi olan Birleşik Krallık, 10 yıl önce hisse senedi portföyünün yüzde 15'ini temsil ederken, geçen yıl sadece yüzde 6'sını temsil ediyordu!
ABD-AB arasındaki yapay zekâ farkı!
Nicolai Tangen’in dikkat çektiği bir diğer fark da iki kıtanın tüm dünyaya yayılan AI, yani yapay zekâya olan bakış farkı… “ABD'li üst düzey yöneticilerle yaptığım son görüşmelerde, zorlu düzenlemeler ve bürokrasi nedeniyle Avrupa'da iş yapmanın zorluğundan şikayet etmişlerdi” diyen Tangen, “Doğrusu budur demiyorum ama tespitim şu: Amerika’da çok fazla AI, az düzenleme var. Avrupa’da ise çok fazla düzenleme, az AI var" diye konuştu.
ABD’deki başkanlık seçimi “endişelendiriyor”
Peki, 5 Kasım’da yapılacak olan ve Donald Trump'ın görevdeki Joe Biden'ı devirmeye çalıştığı ABD seçimlerinden endişeli mi? Tangen net bir şekilde “Evet” diyor ve devam ediyor: “Ama muhtemelen bu konuda çok fazla şey söylememeliyim. Biz sadece Amerika'da uzun vadede büyük şirketlere yatırım yapıyoruz. Sermayemizi nasıl tahsis edeceğimiz konusunda herhangi bir etkisi olmayacak. Varlıklarımızın neredeyse yarısı Amerika'da, Amerika'ya yatırım yapmaya devam edeceğiz.”