Batı yüksek vergiyi tartışıyor, Araplar vergisiz hayat yaşıyor

DIŞ HABERLER

DÜNYA - Küresel ekonominin yavaşlaması ve artan borç yükü gelişmiş ülkelerin bütçeleri üzerindeki üzerinde baskıları artırırken devletin başlıca gelir kaynağı olarak vergiler tartışmaların odağında yer alıyor. Gelir vergisi konusu krizdeki Euro Bölgesi ile mali uçuruma yuvarlanması halinde resesyona girme riski bulunan ABD'de de seçim kampanyalarının en önemli konularından biri. 

 

ABD'de seçimlerden kısa bir süre önce ülkenin en zengin kesiminin gelirlerinin en az yüzde 30'unu vergi olarak vermelerini öngören .bir yasa tasarısı gündeme gelmişti. Avrupa'da vergi tartışmaları yaşanıyor. Avrupa'nın en büyük ekonomilerinden biri olan Fransa kriz girdabına girerken, Cumhurbaşkanı Francois Hollande seçim vaadini tutarak zenginlere vergi artışı getirdi. 

 

Plan, büyük şirketlerin ve geliri 1 milyon eurodan fazla olan zenginlerden yüzde 75 vergi alınmasını öngörüyor. İngiltere ve İtalya gibi diğer gelişmiş ülkelerde de yüksek vergi tartışması zaman zaman yaşanıyor. Batı yaksek vergileri tartışa dursun, bazı ülkelerde kişi başına geliren 88 bin dolara kadar çıtkığı Arap ülkelerinde gelir vergisi uygulaması bulunmuyor ya da çok düşük vergi oranları ve basit vergi uygulamaları yürütülüyor. Körfez ülkeleri vergisiz ülkeler sıralamasının başında geliyor. Petrol zengini olan ve kişi başına gelirde dünyanın en üst basamaklarında yer alan ancak gelir vergisi alınmayan ülkeler şöyle: 

 

 

BAE: Bu ülkelerden ilki olan petrol zengini Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE) gelir vergisi ya da sermaye kazancına vergi bulunmuyor. Kişi başına gelirin 48.200 dolar olduğu BAE gelir vergisi yerine petrol şirketlerinin vergilerine dayanıyor. Petrol şirketleri ülkedeki toplam kurumlar vergisi gelirlerinin yüzde 55'ini oluşturuyor. Ülkede faaliyet gösteren yabancı bankalar toplam kurumlar vergisinin yüzde 20'sini ödüyor. Hükümetin 2010 yılı istatistiklerine göre petrol geliri, ülkenin konsolide devlet gelirlerinin yüzde 80'ini meydana getiriyor. 

 

 

Katar: Doğalgaz zengini Katar Forbes'a göre 88 bin dolara ulaşan kişi başına gelirle bu ölçüte göre dünyanın en zengin ülkesi oldu. Katar, kişisel gelirlere, temettülere, telife, kâr, sermaye kazançları ve emlağa gelir vergisi uygulamıyor. Katar vatandaşları sosyal güvenlik yardımları için gelirlerinin yüzde 5'ini, işverenler ise yüzde 10'unu vermekle yükümlü.          

 

 

Umman: Umman Sultanlığı da diğer Körfez devletleri gibi zengin petrol yataklarına sahip. Geçen nisanda ülkenin petrol gelirleri yüzde 35 artarak 8.49 milyar dolara çıktı. Petrol Umman'ın toplam bütçe gelirinin yüzde 71'ini oluşturuyor. Ülkede gelir vergisi ya da sermaye kazançlarına vergi uygulanmıyor. Emlak alımlarında yüzde 3 damga vergisi uygulanıyor. Petrol zenginliğine karşın Umman iş güvencesi talebiyle bir dizi protestoyla sarsıldı. 2010 yılı rakamlarına göre ülkede işsizlik oranı yüzde 24.4 seviyesinde.          

 

 

Kuveyt: Dünyanın en büyük 6'ncı petrol ihracatçısı olan Kuveyt'in geçen yıl nisan ve kasım ayları arasındaki petrol geliri 63.5 milyar oldu. Bu dönemde hükümetin toplam gelirinin yüzde 95'ini petrol oluşturdu. Ülkede gelir vergisi olmamakla birlikte Kuveyt vatandaşları sosyal güvenliğe yüzde 7.5 katkı yapmak zorunda. İşverenler ise yüzde 11 katkı yapmakla yükümlü. Ülke geçtiğimiz günlerde kamu çalışanlarının maaş zammı protestolarına sahne oldu. Kuveyt hükümeti protestolar üzerine yüzde 25 zam yaptı. Kuveyt'te vatandaşların sadece yüzde 7'si özel sektörde çalışıyor.             

 

 

Cayman Adaları: Karayipler'de bulunan ve İngiltere'ye bağlı olan Cayman Adaları deniz aşırı finansal merkez olarak niteleniyor. Adalarda gelir vergisi ve sermaye kazancına vergi uygulanmıyor. İşverenler ise tüm çalışanları için bir sigorta planı yapmakla yükümlü. Adalarda aralıksız 9 ay çalışan vatandaş olmayanların da sigortalanması gerekiyor. Adalarda katma değer vergisi bulunmuyor. Bununla beraber ülkede ithalat vergisi gibi dolaylı vergiler bulunuyor. Caymanlar yüksek emlak fiyatlarıyla da tanınıyor. Nisanda bir apartmanın ortalama fiyatı 550 bin dolardı.       

 

 

Bahreyn: Gelir vergisinin bulunmadığı Bahreyn, Suudi Arabistan'la paylaştığı Ebu Safa petrol sahasından elde ettiği gelirlere dayanıyor. Petrol alanı Bahreyn'in bütçe gelirlerinin yüzde 70'ini meydana getiriyor. Sosyal güvenlik hizmetleri için Bahreyn vatandaşlarının toplam gelirlerinin yüzde 7'sini, vatandaş olmayanların ise yüzde 1'ini ödemesi gerekiyor. İşverenlerin ise çalışanların sigortası için yüzde 12 katkı yapması gerekiyor. İşverenlerin Bahreynli olmayan çalışanları için yüzde 3 vergi ödemesi gerekiyor. Diğer vergiler arasında emlak transferleri için uygulanan yüzde 3 damga vergisi yer alıyor.             

 

 

Bermuda: Karayipler'de bulunan İngiltere'ye bağlı Bermuda'da gelir vergisi bulunmuyor. Bununla beraber adadaki işverenler, yıllık geliri 750 bin doları aşması halinde hükümete ödenmesi gereken yüzde 16'lık primin yüzde 5.75'e kadar kısmını çalışanın üstlenmesini isteyebiliyor. Çalışanların da maaşlarından sosyal güvenlik için haftalık 30.40 dolar kesiliyor. Diğer vergiler kiralanan emlağa uygulanan yüzde 19'luk vergi ile mirasa uygulanan ve yüzde 5 ila yüzde 20 arasında olan damga vergisinden oluşuyor. İthal edilen mallara uygulanan gümrük vergileri ise hükümet için bir başka önemli gelir kaynağı. Bermuda'ya taşınanların getirdikleri eşyalara yüzde 25 ithalat vergisi uygulanıyor.

 

 

Bahama Adaları: Karayipler'deki Bahama Adaları ekonomisi turizm ile denizaşırı bankacılığa dayanıyor. Hükümet gelirlerinin yüzde 70'i gümrük vergilerinden geliyor. Gelir vergisi olmamakla birlikte çalışanlar maaşlarının yüzde 3.9'unu sosyal sigortaya ödüyor. Sigortaya ödenen miktar yılda ortalama 26 bin doları buluyor. İşverenlerin katkısı yüzde 5.9. Serbest çalışanlar ise sosyal sigorta sistemine yüzde 8.8 katı yapıyor. Adalarda emlağa yüzde 1 vergi uygulanıyor. Refah seviyesini yüksek olmasına rağmen Bahamalar'da işsizlik oranı yüzde 15 seviyesinde.