Gelişmekte olan ülkelerde tahvil piyasaları sarsılıyor

Okan UMRUK 

İSTANBUL - ABD Merkez Bankası Fed'in parasal genişlemeyi 2014 ortalarında sona erdirebileceği şeklinde açıklamasının ardından gelişmekte olan ülkelerdeki tahvil piyasalarında borçlanma ihalelerinde hacim küçültme veya erteleme faaliyetleri arttı. Gelişmekte olan ülkelerin borçlanma maliyetlerinin 2008 krizinden bu yana en yüksek seviyeye çıkması sonrasında Romanya 7 yıllık tahvil satışına dair tüm teklifleri piyasadaki volatiliteden ötürü önceki gün reddetti. Rusya 19 Haziran'da 15 yıl vadeli ruble cinsinden tahvil satışından vazgeçti. Kolombiya 20 yıl vadeli pezo cinsinden tahvil satışına gelen teklifi yüzde 40 kırptı. Benzer bir şekilde nakit yetersizliği Çin Maliye Bakanlığı'nın tahvil satışlarında aksaklıklara yol açtı. Yatırımcıların gelişmekte olan piyasalardan son iki yılın en büyük çıkışıyla alevlenen tahvil, borsa ve kurlardaki düşüş Fed'in de parasal genişlemeyi sonlandırabileceğine dair mesajlarıyla kredi musluklarının daha da kısılmasına yol açtı. Fed'in parasal genişleme politikaları faizleri düşürerek yatırımların artmasına olanak tanımıştı. Gelişmekte olan belli başlı ülkelerdeki tahvil piyasalarında faiz oranları yükselişe geçti. Para birimleri ise dolar karşısında değer kaybetti. Hisse senedi piyasaları  da düştü. Bloomberg'in haberine göre yerel kur cinsinden gelişmekte olan ülke tahvil faizleri bu ay 82 baz puan artarak yüzde 6.58'e çıkarak son beş yılın en yüksek seviyesine çıktı. Türkiye ve Brezilya'da hükümet karşıtı gösteriler ilave fon gerektiren kalkınma planlarının önüne zorluklar çıkarıyor. Bloomberg'e konuşan Marketfield Varlık Yönetimi Başkanı Michael Shaoul, "Yerel para cinsinden tahvil çıkarmak çok daha güç. Çünkü kimse bunu istemiyor ve hala biraz talep çekecek ABD doları cinsinden borç daha pahalı hale gelecek. Yüksek borç servisi sorunuyla karşı karşıya olan ülkeler için mali pozisyonlarının önemli ölçüde bozulacağını söyleyebiliriz" dedi.     

3.9 trilyon dolarlıkkaynak yön değiştiriyor
Amerikan finans devi Morgan Stanley'ye göre 19 Haziran'a kadarki dört hafta içinde gelişmekte olan ülke tahvili satın alan fonlardan toplam 6.9 milyar dolar çıktı. Çıkış 2011 yılından bu yana en yüksek düzey oldu. Sermaye çıkışının başlamasıyla birlikte son dört yılda gelişmekte olan ülkelere girmiş olan 3.9 trilyon dolarlık likiditenin de yön değiştirmekte olduğu belirtiliyor. Çin'in para piyasası oranı bu ay rekor seviyeye çıkarken, öncü imalat PMI endeksi de hızlı düşüş sergiledi. MSCI gelişmekte olan ülkeler borsa endeksi dördüncü günde de düşerken son 13 ayın en büyük haftalık kaybıyla karşılaştı. Brezilya para birimi real bu hafta son dört yılın en düşük seviyesine düşerken Hindistan para birimi rupi ile Türk lirası da ciddi düşüş yaşadı. MSCI endeksi yüzde 0.9 düşerek yılın en düşük seviyesi olan 900.54'e indi.           

Brezilya Hazinesi sabit-oranlı menkul kıymetlerin yüzde 17'sini, sıfır-kuponlu bonoların ise yüzde 88'ini sattı. Ülkenin gösterge niteliğindeki 2021 yılı vadeli sabit-oranlı tahvil faizleri 17 ayın en yüksek seviyesine çıkarak dün yüzde 11.57'ye yükseldi. Geçen ay boyunca ise 172 baz puan arttı. Romanya 688 milyon leylik (201 milyon dolar) tahvil satışı tekliflerini önceki gün kabul edilemez fiyat önerilerinden ötürü reddetti. Geçen ağustostan bu yana bu, ilk tahvil ihalesi başarısızlığı oldu. Güney Kore bu hafta 600 milyar won (520 milyon dolar) hedeflediği 10 yıl vadeli enflasyona bağlı tahvil satışının sadece yüzde 9'unu gerçekleştirebildi. Kolombiya hükümeti 19 Haziran'da 20 yıl vadeli enflasyona bağlı pezo cinsinden tahvil satışını yüzde 40 kırparak 150 milyon pezoya (77 milyon dolar) indirdi. Rusya ise bu hafta 10 milyar ruble değerinde (304 milyon dolar) planlanmış tahvil satışını yüzde 7.70 ila yüzde 7.75'lik kabul edilebilir faiz oranı aralığı yokluğundan ötürü iptal etti. Ruble cinsinden 2028 vadeli tahvil faizleri önceki gün 30 baz puan artarak yüzde 8.1'e çıkarak geçen ocaktan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Rusya Maliye Bakanlığı 5 Haziran tarihli bir tahvil ihalesinden vazgeçmiş, 22 Mayıs'ta ise rekabetçi tekliflerin olmamasından ötürü bir tahvil ihalesini daha rafa kaldırmıştı.