Ham petrol fiyatları iki yılın zirvesinde
Üç yıllık çöküşün ardından petrol fiyatları toparlanma sürecine girdi. Çin kanadından gelen güçlü talep ile Kuzey Irak petrol ihracatının durdurulması tehdidi Brent tipi ham petrolün varil fiyatını 59 doların üstüne çekerek Temmuz 2015’ten bu yana görmediği zirveyi yapmasına neden oldu.
Aydın ŞAHİNALP
Küresel piyasalarda işlem gören ham petrol fiyatlarında pazartesi günü yaşanan yükseliş salı günü de devam etti. Türkiye’nin Irak’taki bölgesinden gelen ham petrol akışını durdurma tehdidiyle desteklenen Brent tipi ham petrolün varil fiyatı 26 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Batı Teksas tipi ham petrolün varil fiyatı ise 52,15 dolara çıktı.
Varil başına fiyatı 59 doların üzerini gören Brent tipi ham petrol bu performansıyla iki yılın zirvesini gördü. Fiyatların yükselmesini hızlı bir şekilde artan küresel talep ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) gerçekleştirilen referandum sonrası bu bölgeden ihracatın durdurulması tehdidi tetikledi. Uluslararası gösterge petrol Brent, Londra piyasasında salı sabahının erken saatlerinde sert bir yükselişin ardından 59.04 doları görerek Temmuz 2015’ten beri en yüksek noktasına ulaşmış oldu. Sanayileşmiş ülkelerdeki artan talebe son on yılda ilk kez gelişmekte olan piyasaların da destek vermesi ve küresel stokların sıkılaşmasıyla birlikte Brent haziran ayından bu yana yüzde 30’dan fazla prim yaptı.
“Çin pazarın temizlenmesine yardımcı oldu”
Bu hafta küresel petrol ticaretinin önde gelen şirket ve isimleri, “Asya Pasifik Petrol Konferansı” için Singapur’a akın etmesi nedeniyle Asya’nın yükselen petrol talebi mercek altında alındı.
Konferansa video bağlantısıyla katılan OPEC Genel Sekreteri Muhammed Barkindo, Ortadoğu’dan Asya’ya olan ham petrol ihracatının 2016- 2040 yılları arasında 7.5 milyon varil /gün artarak 22 milyon varil /güne yükselmesinin beklendiğini söyledi.
Ve ekledi: “Öngörülebilen gelecek için, Asya Pasifik’in OPEC ve Ortadoğu ihracat varilleri için birincil çıkış noktası olacağına güvenebiliriz” Financial Times’ın Singapur’da düzenlediği “FT Emtialar Asya Zirvesi” nde kürsüye çıkan Kong da “Petrol piyasaları yeniden dengeleme moduna girdi. Stoklardaki azalmanın devam ettiğini göreceğimiz bir noktadayız. Çin petrol pazarını temizlemeye yardımcı oldu” diye konuştu. Uzmanlar petrolde fiyatların 60 doların üstünü test edebileceğini fakat fiyatların burada kalıcı olmayacağını düşünüyor. UBS Group emtia analisti Giovanni Staunovo, “Brent dördüncü çeyrekte varil başına 60 doların üzerine çıkabilir. Ancak bu sürdürülebilir olmayabilir” diyor.
PVM Oil Associates’in analistlerinden Tamas Varga ise “60 doları aşarsak, yılın geri kalanında bunun üstünde duracağımıza inanıyorum. 2017’den sonra neler olacağı tamamen OPEC’in elinde” diye görüşünü açıklıyor.
Erdoğan'ın 'vana bizde' çıkışı fiyatları yükseltti
Pazartesi günü Kuzey Irak’taki referandum için, “Yok hükmündedir, kabul etmiyoruz” diyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Kuzey Irak bakalım petrolü nereye akıtacak? Vana bizde” diye uyardı. Petrol fiyatları Erdoğan’ın bu açıklamalarından da ivme kazandı. Irak’ın kuzeyindeki petrol sahalarından çıkarılan petrol, Kerkük-Ceyhan boru hattı üzerinden Ceyhan terminaline aktarılıyor.
Ceyhan terminaline günde yaklaşık 550 bin varil petrol akıyor. Irak Kürt Bölgesel Yönetiminin petrol ihracatının 2014 yılından bu yana yükselmesi dikkat çekiyor. Petrol piyasası bugüne kadar Kürt ihracatı tehdidi konusunda nispeten tedbirli davranıyor. Uluslararası enerji devleri Vitol, Trafigura, Petraco ve Glencore’un yanı sıra Rusya’nın devlet destekli petrol şirketi Rosneft’in bölgedeki yatırımları bunu destekliyor.
