İngiltere'de beklenen Irak raporu açıklandı

İngiltere'de, Irak'ın işgalinin masaya yatırıldığı raporu hazırlayan Sir John Chilcot, İngiltere'nin ABD öcülüğündeki Irak istilasına "barışçıl seçenekler tükenmeden katıldığını" belirterek, "Irak politikası kusurlu istihbarat ve değerlendirmeler üzerine inşa edildi." dedi.

Soruşturmayı 2009-2011 yılları arasında yürüten emekli bürokrat Sir John Chilcot, 2 milyon 600 bin kelimelik raporunun önemli bulgularını basın toplantısıyla duyurdu.

İngiltere'nin ABD öcülüğündeki Irak istilasına "barışçıl seçenekler tükenmeden katıldığını" belirten Chilcot, "Askeri eylem o an için son şans değildi." ifadesini kullandı.

Irak'ın sahip olduğu iddia edilen kitle imha silahlarıyla ilgili Tony Blair başbakanlığındaki İngiliz hükümetinin değerlendirmelerinin yeterli gerekçeye sahip olmadığını ifade eden Chilcot, Saddam Hüseyin'in kimyasal ve biyolojik silah üretimine devam ettiğiyle ilgili istihbaratın sağlam dayanaktan yoksun olduğunu vurguladı.

Irak'a askeri müdahalenin doğuracağı sorunlara ilişkin uyarıların Blair tarafından dikkate alınmadığını belirten Chilcot, "Saddam Hüseyin sonrası Irak'la ilgili planlamalar yetersizdi. Hükümet, ilan ettiği hedeflerin hiçbirini gerçekleştiremedi." dedi.

885 bin kelimelik Shakespeare’ın toplu eserlerinin yaklaşık 3 katı hacmiyle de gündeme gelen 12 ciltlik rapor, çok sayıda tanıklık ve belge içeriyor. Ancak raporun herhangi bir yaptırım gücü bulunmuyor.

7 yıl sürdü

İngiltere'de Kasım 2009'da başlatılan "Chilcot soruşturmasında", ülkenin 2003'teki Irak işgaline katılma kararının kilit isimlerinden eski Başbakan Blair başta olmak üzere çok sayıda politikacı, bürokrat, diplomat ve yetkili ifade verdi.

Chilcot raporu, tamamlandıktan sonra “ulusal güvenlik kontrolünden” geçti ve bazı belgeler ile tanıklıklar hükümetin redaksiyonuna uğradı.

Son üç yıldır açıklanması beklenen rapor, Bush ile Blair arasında Irak'a ilişkin telefon görüşmelerinin dökümleri ile yazışmaların yayımlanmasına İngiltere Dışişleri Bakanlığının izin vermemesi nedeniyle ertelenmişti. Geçen yıl yaz aylarında ise bu belgelerin bir kısmının kamuoyuyla paylaşılacağı duyurulmuştu.