Irak petrol ihracını izleyecek

LONDRA - Irak hükümeti, izinsiz ihracının yasal olmadığını söylediği Kuzey Irak üretimi ham petrolün olası alıcılarını izlemek üzere bir hukuk şirketi ile anlaştı.

Bir petrol yetkilisinin verdiği bu bilgi, Bağdat'ın Kuzey Irak'ın ekonomik bağımsızlık yolundaki çabalarını engelleme girişiminde yeni bir adım olarak değerlendirildi.

Kendi petrol gelirini yönetmek isteyen Kürt Bölgesel Yönetimi (KRG), bir yıldır günde 60,000 varil ham petrolü Türkiye'ye kara yoluyla sevk ediyor, böylece Irak'taki bölümü Bağdat'ın denetiminde olan Kerkük-Ceyhan boru hattını kullanmak zorunda kalmıyordu.

Merkezi hükümet uzun süredir çözümlenmeyen anlaşmazlıkta, KRG'nin petrol ihracatını yargıya taşımakla tehdit ediyor. Bağdat ile Erbil arasındaki görüşmeler sorunu çözmeye yetmedi.

KRG'nin kendi bölgesinden Türkiye'ye uzanan yeni bir boru hattı inşa etmesi ise sorunu daha ciddi bir boyuta taşıdı

Üst düzeyli bir petrol yetkilisi, Bağdat hükümetinin iki ay önce Vinson and Elkins adlı bir hukuk firmasıyla anlaştığını söyledi. Firma Ceyhan'daki terminale gelen Kuzey Irak petrolünü satın alan olursa, bu müşterileri belirlemek ve izlemekle yükümlü.

Adının açıklanmasını istemeyen yetkili, "Bu oyun değil. Bu petrolü kim satın alırsa yasadışı bir iş yapar" dedi.

"Biz petrol şirketlerini izleyeceğiz çünkü Kürt petrolünü  paraya çevirenler ve parayı ödeyecek olanlar onlardır. Başka türlü bu petrol piyasaya nasıl çıkabilir?"

Daha önce de Irak hükümeti adına çalışmış olan Vinson and Elkins firması bu konuda konuşmadı.

Küçük miktarlarda ham petrolün kara yoluyla taşınmasına göz yuman Bağdat hükümeti, yeni boru hattı bağlantısının inşa edilmesinden sonra Kürt yönetiminin bağımsız ihracat konusunda daha ciddi olduğunu anladı.

Iraklı yetkili, "60,000 varil gibi miktarı boru hattından sevk edilen önemli miktarda ham petrolle kıyaslayamazsınız. Türkiye ile aramızda, parlamentonun da onayladığı ikili bir anlaşma var. Buna göre Irak-Türkiye boru hattı Irak hükümetinin rızası olmadan üçüncü bir tarafça kullanılamaz" dedi.

Irak hükümeti Kuzey Irak da dahil olmak üzere ülkenin tüm kaynaklarının ihracatında kendisinin söz sahibi olduğunu söylüyor.

KRG ise 2003 Körfez Savaşından sonra hazırlanan federal anayasaya göre kendi petrolünü çıkarmak ve ihraç etme hakkına sahip olduğunda ısrar ediyor.

Şu ana kadar merkezi hükümet ile Erbil arasında bir uzlaşmaya varılamadı. Türkiye ise, Ceyhan'daki depoları dolduğu zaman, ya vanaları kapatacak ya da Kuzey Irak petrolünü Bağdat'ın isteği hilafına ihraç edecek.

Enerji Bakanı Taner Yıldız dün yaptığı açıklamada, Ceyhan'daki depolarda 220,000 varil Kuzey Irak petrolü biriktiğini söyledi.

Irak'ın dava açma tehdidi de, anlaşılıyor ki, şu ana kadar satılmayan bu petrolün muhtemel alıcılarını caydırmayı hedefliyor.

Yıldız, Aralık ayında Ankara, Bağdat ve Erbil arasında varılan ve Kürt petrolünün ihracı için merkezi hükümetin izninin alınmasını öngören anlaşmaya bağlı kalacaklarını söyledi.
Petrol şirketleri tereddütte 

Konunun hukuki yönü hakkında görüş bildiren avukatlar Bağdat'ın böyle bir davayı kazanmasının zor olduğunu ve davanın kimin yetki alanına gireceği konusunun çok karmaşık olduğunu söylüyor. Ancak haklarında olumsuz haberler çıkmasını istemeyen petrol şirketleri bu tehdidi ciddi bir caydırıcı olarak kabul edebililer.

Petrol şirketlerine danışmanlık yapan bir avukat, "KRG'nin peşine düşmektense, onlardan petrol alanların peşine düşecekler. Şirketlere, "yaptığınız anlaşma tehlikede" mesajı 
veriyorlar" dedi.

"Hiçbiri bu duruma düşmek istemeyeceği için bu sağlam bir strateji... Bağdat'ı kızdırmayı göze alacak küçük şirketler olabilir ama günde 400,000 varil petrol çeken bir şirket küçük
değildir."

Önde gelen petrol şirketlerinin yöneticileri, Kürtler ve Bağdat arasında bir anlaşma olmadıkça KRG üretimine el sürmeyeceklerini söylemişlerdi. Çünkü bu şirketler, merkezi hükümetle yapabilecekleri daha büyük anlaşmaları tehlikeye atmak istemiyorlar.

Yine de KRG'nin kurduğu Kürdistan Petrol Pazarlama Şirketi (KOMO) Ceyhan'daki Kürt petrolü için ihale açma aşamasına geldiğinde, devamlı müşterileri yine alıcı olabilir.

Erbil'de bir sektör kaynağı, KRG'nin Ocak'ta bir ihale için ilana çıkmış olduğunu hatırlatarak, bu durumda Ceyhan'daki petrolü yakın zamanda satmaya girişmeyeceklerini söyledi.

"Bağdat'la görüşmeler sürüyor, bu ara sessiz kalmayı tercih ederler."