Krizin 5’inci yılında getiri şampiyonu altın

Evrim KÜÇÜK

İSTANBUL - Küresel piyasalar, 2007’nin şubat sonunda patlak veren subprime sorunuyla oldukça çalkantılı seyirler izlemeye başladı. ABD’de subprime olarak anılan yüksek riskli mortgage kredilerinde yaşanan sorunlara ilerleyen aylarda kredi sıkışıklığı eklendi. Bankaların mortgage kredilerine dayalı menkul  kıymetlerden zarar etmeleri, 2007 temmuzda kredi sıkışıklığına yol açtı. Bankalar, yüksek faiz teklif etmelerine karşın kaynak bulamamaya başladı. İşte bu dönemde piyasaları krize sürükleyen kurşunu BNP Paribas attı. Fransa’nın en büyük bankalarından BNP Paribas, yüksek riskli mortgage sorunları nedeniyle, fonların değerlerinin doğru olarak hesaplanamadığını, o nedenle 2 milyar dolar değerindeki üç yatırım fonunu geçici olarak dondurduğunu açıkladı. BNP Paribas’nın 9 Ağustos 2007’de borsalarının üzerine karabulut gibi çöken bu kararın üzerinden beş yıl geçti.

Peki krizin patlak verdiği dönemde para piyasası fonlarından çıkan yatırımcı hangi enstrümana
yönelseydi para kazanırdı. Veriler, son beş yılda en çok kazandıran yatırım aracının altın olduğunu gösteriyor.

BNP’nin fonlarını dondurmasının üzerinden geçen beş yılda sarı metalin fiyatı iki katından fazla
arttı. O dönmedeki 100 dolarlık altının değeri şimdi 240 dolara yükselmiş durumda. Altından sonra en iyi adres İsviçre’nin devlet tahvilleri olurdu. İsviçre tahvilleri adete altının kağıt biçimi gibi getiri sağladı.

Tahmin edilebileceği gibi üçüncü sırada Amerikan Hazine Kağıtları var. 10 yıllık ABD kağıtları 2007-2012 arasında yatırımcısına yüzde 59 getiri sağladı. Hisse senedi piyasaları zayıf seyretti Son yıllarda hisse senetlerinin ve güvenli liman olarak görülen tahvillerin getirisi birbirine, daha önce
hiç olmadığı kadar yakın seyretti. 1997’ye kadar birbirlerinin tersi yönde hareket eden tahvil ve hisse senedi piyasaları 2004’ten 2007’ye kadarki dönemde ise bağımsız seyretti. Güvenli liman arayışı başka yatırım adreslerini de öne çıkardı. Temettü dağıtan Amerikan şirketlerine talep arttı ve bu şirketlerin hisseleri yüzde 37 getirisiyle, 10 yıllık Alman tahvillerini dolar bazında geride bıraktı. Aynı dönem içinde New York’ta S&P 500 endeksi yüzde 8 yükselirken, Londra’da FTSE 100 endeksi yüzde 13 değer kaybetti. Yine dolar bazında Euro Bölgesi’ndeki endeksler yüzde 35 düştü. Yatırım yapılabilir derecesine sahip kurumsal tahvillerin faizleri ise, kendisini güvence altına almak isteyen yatırımcının yoğun ilgisiyle rekor seviyede düşük olan yüzde 3 oranında getiri sağladı. Bu dönemin en önemli süprizi ise, Amerikan borsalarının, gelişmekte olan ülke hisselerinden daha fazla  kazandırmasıydı. ABD’de çöplük seviyesindeki tahvillerde, yüzde 55.4’lük getiriyle neredeyse Amerikan Hazine Kağıtları kadar kazandırdı.

Bankalar 2 trilyon dolar zarar etti

Bankalar 2 trilyon dolar zarar etti

BNP’nin piyasaları şok ettiği 9 Ağustos 2007’den sonra dünyanın en büyük bankaları toplamda 2 trilyon dolar zarar yazdı. 2008’in martında Bear Stearns patladı ve Fed’in desteklediği bir anlaşmayla JP Morgan’a satıldı. Kriz Eylül 2008’de yeni bir aşamaya girdi. ABD’nin en büyük mortgage şirketleri Fannie Mae ve Freddie Mac, devlet korumasına alındı. AIG de çöküşünü engellemek için hükümetin kendisinden hisse almasını kabul etti. Eylülde Lehman Brothers, tarihin en büyük iflas başvurusuna imza attı. Goldman Sachs ve Morgan Stanley mevduat bankacılığı yapmaya başladı. Merrill Lynch, bir alıcı bulmak zorunda kaldı ve Bank of America’ya satıldı. Bu süreçte İngiltere bankalarında da bir dizi operasyon yapıldı.

Çin’deki sert yavaşlama bu kez piyasaları sevindirdi

DÜNYANIN İKİNCİ BÜYÜK EKONOMİSİ Çin’den gelen veriler, ekonomik yavaşlamanın hızlandığına işaret etti. Ekonominin hız kesmesinin parasal gevşemeye kapıyı aralamasına piyasalar olumlu tepki verdi. Çin’in sanayi üretiminde yıllık bazdaki büyüme temmuzda yüzde 9.2 ile Mayıs 2009’dan beri görülen en düşük seviyeye geriledi. Çin’de dün açıklanan veriye göre, enflasyon da temmuzda yıllık bazda yüzde 1.8 ile 30 ayın en düşük seviyesine geriledi. Dün açıklanan veriler arasında yer alan perakende satışlardaki artış da temmuzda yıllık bazda 13.1 ile beklentilerin altında kaldı. Bu veriler Pekin’in ekonomiyi destekleyen yeni politika adımları atabileceği beklentisini de artırdı. Bunun üzerine Avrupa’da borsalar son beş ayın en yüksek seviyesine çıkarken, emtia fiyatları da yükseldi. Brent petrolünün varili 112 doların üzerine çıkarken, spot altın yüzde 0.3 artışla 1,615.64 dolar/ons seviyesine çıktı.

Avrupa’da riskler arttı, büyüme tahminleri düştü

Avrupa’da riskler arttı, büyüme tahminleri düştü

AVRUPA MERKEZ BANKASI’NIN (ECB) ağustos ayı raporunda yer alan ankette Euro Bölgesi’nin büyüme tahminleri aşağı çekilirken Euro Bölgesi ekonomisinin aşağı yönlü risklerle karşı karşıya olduğuna işaret edildi. Ekonomist ve  kademisyenlerin katılımıyla gerçekleşen ECB anketinde, bölgenin 2012 yılı GSYH tahmini yüzde 0.3 düşüşe revize edildi. Mayıs ayında GSYH’nin yüzde 0.2 daralacağı öngörülmüştü. 2013 yılında ise GSYH’nin yüzde 0.6 büyüyeceği tahmininde bulunuldu. Bir önceki ankette beklenti, büyümede yüzde 1’lik artış olacağı yönündeydi. Ankette 2012 AB uyumlu TÜFE artış beklentisi yüzde 2.3 olarak kalırken 2013 AB uyumlu TÜFE artışı önceki yüzde 1.8’lik seviyesinden yüzde 1.7’ye revize edildi. İşsizlik oranı tahminleri ise yukarı çekildi. Buna göre, işsizlik oranı 2012 yılı için yüzde 11’den yüzde 11.2’ye, 2013 yılı için de yüzde 10.9’dan yüzde 11.4’e yükseltildi.