Romney, altın fiyatlarındaki yükselişin sonunu getirebilir

 

 

ABD'de seçime sayılı saatler kaldı. Son anketler Demokrat Partili Barack Obama ile Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Mitt Romney'nin son viraja başa baş girdiklerine işaret ediyor. Başkanlık seçimleri öncesinde piyasanın sonuçlara nasıl bir tepki vereceği sorusuna yanıt aranırken, özellikle altın fiyatlarının nereye gideceği merak konusu. Analistler bu soruya kesin bir cevap vermenin zor olduğunu söylemekle birlikte, Romney'nin altın için bir risk oluşturduğu görüşünde. Çoğu analiste göre, bütçe açığını daraltmak için harcamaları kısmayı planlayan ve genişlemeci politikalar izleyen Fed Başkanı Bernanke'nin yerine daha 'şahin' bir merkez bankası başkanı seçmesi beklenen Romney altına darbe vurabilir. 

 

ABD ekonomisinde iyileşmeye işaret etmesi istihdam verisi öncesinde doların güçlenmesiyle altın fiyatları geçtiğimiz hafta sekiz haftanın en düşük seviyesine indi. 1.700 doların altına çekilen spot altın 1.695 dolar/ons düzeyine indi. Altın fiyatlarının bundan sonra da kaderini ABD belirleyecek gibi gözüküyor.  Altın mevcut seviyelerini sürdürebilirse yıllık bazda art arda 12 yıl boyunca değerlenmiş olacak. Ancak bazı analistlere göre yarın yapılacak başkanlık seçimlerinde sandıktan Romney çıkarsa altında yükselişin sonu gelebilir. Ancak Romney'nin yarattığı risk sadece mali politikalardaki değişim olasılığından kaynaklanmıyor. 

 

İşlemciler ve yatırımcılar Romney'nin, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Ben Bernanke'nin yerine, görev süresinin sona erdiği Ocak 2014'te daha 'şahin' bir merkez bankası başkanı oturtmasından endişeleniyor. Böyle bir ismin seçilmesinin Fed'in şu an uyguladığı genişlemeci para politikasından sapması altının sancılı bir sürece girmesine neden olabilir. Bu yıl Fed'in parasal genişlemenin yeni bir turuna gideceği umutlarının azaldığı dönemlerde altın fiyatlarında yaşanan gerileme, Bernanke'nin yerine gelecek 'şahin' bir başkanın altın fiyatlarını baskı altında bırakacağına işaret ediyor. Önde gelen bir hedge fon yöneticisi Fed'in altın piyasası açısından büyük bir öneme sahip olduğuna dikkat çekiyor. Analistlere göre, Obama'nın zaferi altında ralliye hazırlanan boğalar için yeşil bayrak olabilir. Fed'in QE programları ve ultra-kolay para politikaları altına ciddi bir destek sağlamıştı. 

 

Fed'in sıfıra yakın faiz politikası ve QE1 çerçevesinde tahvil alım programı 16 Aralık 2008'de başlamıştı. 15 Aralık 2008'de bir ons altının fiyatı 837.50 dolardı. QE1 ve Ağustos 2010'da devreye giren QE2'nin de etkisiyle altın fiyatları yüzde 111 değer kazandı. Fed'in Eylül 2011'de başlattığı ve faiz oranlarını düşük tutmayı amaçlayan 'Operation Twist' de altın fiyatlarının yükselmesini sağlayan bir faktör oldu. 2011'den sonra altın dönem dönem darbe aldı ve altın fiyatlarında yaşanan iniş-çıkışlarda Fed'in açıklamaları büyük bir rol oynadı. Örneğin Nisan başında açıklanan Fed tutanaklarında QE3'ün masada olmadığı ve sıfır faiz politikasının daha önce sanılandan önce sonlanabileceği mesajı verilmesiyle altın bir seans içinde 60 dolar değer kaybetti. Bernanke'nin ABD Kongresi'nde 7 Temmuz'da yaptığı sunumda genişleme olmayacağı imasında bulunmasıyla aynı şey oldu ve altının onsu iki saat içinde 50 dolarlık kayıpla 1.600 doların altına geriledi. 

 

 

 

Financial Times Gazetesi'nde yer alan bir makalede de, Mitt Romney'nin altın fiyatları için bir tehdit olduğu belirtildi ve bir mücevher grubu yöneticisinin 'Obama yeniden seçilirse altın fiyatları tavanı delip geçebilir' şeklindeki ifadesine yer verildi. UBS'den Joni Teves, seçimlerin sonuçlanıncaya ve siyesi belirsizlik ortadan kalkıncaya kadar yatırımcıların bir hamlede bulunmak istemediğini ifade ediyor ve yatırımcının Romney'i altının önünde bir risk olarak gördüğünü söylüyor. 

Bu arada analistler, 'başkanlık seçimleri genel olarak piyasaları nasıl etkiler' sorusuna verilecek net bir cevap olmadığının da altını çiziyor. Commodity Investor'da yayınlanan bir makalede yer verilen araştırma sonuçlarına göre Amerikan borsaları Cumhuriyetçilerin iktidara gelmesinden sonraki bir yol boyunca yükseliyor fakat Demokrat bir başkanın dört yıllık görev süresinin tamamında daha iy bir performans gösteriyor. Araştırmalar, Cumhuriyetçi bir başkanın görev başındaki ilk yılında borsaların yüzde 75 yükselmesine karşın, Demokratların Beyaz Saray'daki ilk bir yılında yükseliş yüzde 58 olarak kaydedilmiş. Ancak dört yıllık başkanlık dönemine bakıldığında Demokratların borsaya daha çok yaradığı dikkat çekiyor. Bir partinin ikinci dönem için seçilmesi halinde, istikrarı seven piyasalar yüzde 15 daha yükseliş gösteriyor. 

 

Spot: Halk başkanı severse fiyat düşüyor, başkanın popülaritesi azalırsa fiyatlar çıkıyor. Nixon ve Carter döneminde fiyatlar yükselirken, Reagan ve Clinton gibi destek gören başkanların döneminde fiyatlar gevşemişti. 

HSBC'nin değerli metal analistlerinin yaptığı bir çalışma, altın fiyatlarının devlet başkanlarının popülaritesinin fazlasıyla etkilendiğini ortaya koyuyor. Gallup'un başkanların popülaritesiyle ilgili anketlerine dayanılarak hazırlanan çalışmaya göre, başkan gözden düştükçe fiyatlar artıyor. Örneğin Richard Nixon'un başkan olduğu 1969 ve 1974 yılları arasında yaşanan Vietnam Savaşı, Watergate skandalı ve ardından gelen istifası sürecinde altın fiyatları fırlamıştı. Nixon'ın yemin ederek göreve başladığı 1969'da 42 dolar altının onsu, görevi bıraktığı 1974 yılında yüzde 267'lik artışla 154 dolara çıkmıştı. Carter'ın görev yaptığı 1977-81 döneminde İran ile yaşanan rehine krizi, 1979'da patlak veren petrol krizi altın fiyatlarını patlatmıştı. Carter'ı görevi aldığında 133 dolan olan altın fiyatı, görevden ayrıldığı 562 olmuştu. Yani fiyatlarda yüzde 322 artış kaydedilmişti. Altın 1980'de 850 dolar yani bugünkü kurla 2.400 dolara çıktığında Beyaz Saray'da Jimmy Carter vardı. 

 

Halkın başkana verdiği desteğin yükseldiği dönemlerde ise altın fiyatlarının gevşediği dikkat çekiyor. Ronald Reagan'ın görev yaptığı 1981-1989 yılları arasında altın fiyatları 562 dolardan 406 dolara indi. Reagan'a desteğin azaldığı 1986 yılındaki İran Contra olayında altın fiyatları ise yükselmişti. O dönemde ABD Ulusal Güvenlik Konseyi'nin Şii teröristler tarafından Lübnan'da kaçırılan Amerikalıları kurtarmak amacıyla İran'a gizlice silah sattığı anlaşılmış ve bu olay tarihe İran-Contra Skandalı olarak geçmişti. George H.W. Bush'un I. Körfez Savaşıyla popülaritesinin arttığı dönemde altın düşmüş, sonra Bush'a halk desteği azaldıkça fiyatlar yeniden yükselişe geçmişti. 

 

Görev süresinin büyük bir kısmında sevilen bir başkan olarak kabul edilen Bill Clinton zamanında altın reel olara tüm zamanların en düşük seviyesine indi. 1999 yazında altın fiyatları 253 dolara geriledi. Clinton'a desteğin azalmasına neden olan Monica Lewinsky skandalı sırasında ise altın fiyatları yükselmişti. 

 

George W. Bush Beyaz Saray'a geldiğinde yüksek halk desteği altın fiyatlarının zayıf seyretmesine neden olmuş, 11 Eylül 2001 saldırıları sonrasında ise altın fiyatları yükselme eğilimine girmişti. 

Barack Obama'nın döneminde ise dalgalanmalar yaşandı. Obama büyük umutlar ile seçildiğinde altın fiyatları düşüktü. Obama'nın 2009 yılında görev başladığı ocak ayı, kendi dönemi içinde altın fiyatlarının en düşük olduğu zaman. Ancak Nisan 2010'da Obama'ya halk desteği yüzde 50'nin altında indi ve altın fiyatları artmaya başladı. Sonrasında yükselişini sürdüren altın fiyatları geçtiğimiz yıl 1.900 doları aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine yükseldi. 

Bu araştırmanın sonucu, ekonomik istikrarı sağlayan ve skandallardan uzak duran başkanlar döneminde altın fiyatlarının gevşediğine işaret ediyor.