”Türkiye'de 2009'da ekonomik büyüme sıfıra inecek”

NEW YORK - New York'ta düzenlenen bir panelde küresel ekonomik krizin Türkiye'yi de etkileyeceği, 2009 yılında ekonomik büyümenin sıfıra inebileceği, ancak yine de Türkiye'nin ekonomisinin eskiye kıyasla bu tür krizler karşısında daha güçlü olduğu belirtildi.

Amerikan Türk Cemiyeti (ATS) tarafından düzenlenen panelde "Küresel Ekonomik Kriz ve Türkiye" tartışıldı. Panelistler arasında yer alan Dünya Bankasının eski kıdemli üst düzey yetkililerinden Ernest Stern, küresel ekonomik krizin 2009 yılının ikinci yarısında etkisini kaybedeceğine inananlar olduğu gibi, krizin 2010 yılına dek devam edeceğini ya da dünya ekonomisinde ancak 2011 yılında iyileşme görüleceğini belirtenlerin de olduğunu belirtti. Kimin haklı olacağının görüleceğini söyleyen Stern, ekonomik olarak tüm ülkelerin birbirine bir şekilde bağlı olduğunu, o yüzden krizin etkilerinin gelişmekte olan ülkelerde de hissedileceğini ifade etti.

ABD'de bankacılık sektörün 2007 yılıyla karşılaştırıldığında zayıfladığını söyleyen Stern, Türkiye'de ise bankaların güçlü durumda olduklarını bildirdi. AK Parti hükümetinin yapısal reformların uygulanmasına büyük önem verdiğini ifade eden Stern, Türkiye'de reform programları sayesinde enflasyonun düştüğünü, kamu borçlarının azaldığını, direk yabancı sermayenin girişinin arttığını belirtti. Ancak son dönemde küresel krizin Türkiye'yi de etkilediğini belirten Stern, IMF ile anlaşmanın halen yapılmadığını anımsattı.

"2009 Türkiye için de zor geçecek"

JPMorgan Chase'in analistlerinden Eva Sanchez de 2009 yılının birçok ülke gibi Türkiye için de zor geçeceğini belirterek yine de Türkiye'nin yapısal reform programları sayesinde bu krizle baş etmekte eskiye göre çok daha iyi bir konumda olduğunu söyledi.

Özellikle bankacılık sektörünün artık çok daha sağlıklı işlediğini anlatan Sanchez, Türkiye'nin ekonomisinin son 26 çeyrek dönemdir kesintisiz büyüme gösterdiğini, ancak bu yıl küresel ekonomik kriz nedeniyle büyümenin sıfıra inebileceğini, yıllık bazda yaklaşık yüzde 0,8 düzeyinde olabileceğini kaydetti.

Sanchez, Türkiye'nin IMF ile anlaşmasının önemli olduğunu da belirterek, hükümetin belediye seçimlerinden önce IMF ile anlaşma sağlayabileceği görüşünü dile getirdi.

"Türk ekonomisinin krizden etkilenmememsi mümkün değil"

Zorlu Enerji Grubu Üst Yöneticisi (CEO) Murat Sungur Bursa da konuşmasında küresel ekonomik krizin enerji sektörüne olan etkilerine değindi. Türkiye'nin 1980'li yıllardan bu yana ihracata dayalı kalkınma modeli benimsediğini anlatan Bursa, bu yüzden Türk ekonomisinin bu boyutta bir küresel ekonomik krizden etkilenmemesinin mümkün olmadığını belirtti.

Özelikle otomotiv, imalat ve tekstil gibi ihracata daha fazla bağlı olan sektörlerin yurt dışı pazarlardaki daralmalardan ister istemez etkilendiğini anlatan Bursa, bu sektörlerin üretim kapasitelerin düşeceğini, bunun istihdamın azalmasına ve dolayısıyla işsizliğin artmasına, ikinci olarak da fabrikaların tükettikleri enerjinin azalmasına, enerji sektöründe daralmaya yol açacağını savundu. Bursa, bu durumun uzun süre devam etmeyeceğine inandıklarını da belirterek, şöyle konuştu:

"2009 yılının ikinci yarısından itibaren yavaş yavaş pozitif yönde gelişmeler olacak diye düşünüyoruz. Ancak bu yıl Türk ekonomisinin sıfırın altında, negatif olarak büyümesi bekleniyor. Eğer ekonominin temel dayanak noktaları bunu kaldırabilecek durumdaysa, gerekli tedbirler de alınırsa bu dönem atlatılır, yeter ki ondan sonra hızla ekonomik faaliyete geçilecek önlemler alınsın."

Türk ekonomisinin genelde enerji yoğun bir ekonomi olduğuna da değinen Bursa, bir birim gayri safi milli hasılayı üretmek için Türkiye'de harcanan enerjinin OECD ülkeleri ya da Japonya ile karşılaştırıldığında çok daha fazla olduğunu belirtti. Bursa, kriz zamanlarında iç hesapların ve geleceğe yönelik planlamaların daha fazla yapılması gerektiğini vurgulayarak, enerji fiyatlarının ve yatırım maliyetlerinin düştüğünü, Türkiye'nin bu durumdan yararlanabileceğini de söyledi.

Türkiye'nin enerji sektöründe son dönemde yaptığı 3 bin megavatlık ilave yatırımın son derece önemli olduğunu ve bunun yapılmaması halinde Türkiye'nin bugün elektrik kesintileri yaşıyor olacağını öne süren Bursa, "Bugün enerji ihtiyacı zaten düştü diye Türkiye enerji yatırımlarını durdursa 2 sene sonra dünya ekonomisinde gelişme başladığında enerjimiz yeterli olmadığı için üretimimizi artıramayız" diye konuştu.

Bursa, yenilenebilir enerji yatırımlarına önem verilmesi gerektiğini, Türkiye'de bu konuda büyük bir potansiyel olduğunu da belirtti. Türkiye'de nükleer enerji santraliyle ilgili bir soru üzerine ise Bursa, Türkiye'nin Çernobil faciasından derinden etkilendiğini, bu yüzden kamuoyunun bu fikre sıcak bakmadığını ve bu projenin şu an için hayata geçeceğine inanmadığını belirtti.

Bursa, başka bir soru üzerine ise Türkiye'nin Kyoto Protokolünü onayacağına inandığını ve dünyanın 17. ekonomisi olarak bunu yapması gerektiğini söyledi.