”Yeni İpek Yolu 'deva' olabilir”

İSTANBUL - İran Dışişleri Bakanı Menuçehr Mutteki, terör, uyuşturucu ticareti ve farklı krizlerin ortaya çıkmasının, yeni İpek Yolu'nun oluşturulmasıyla ortadan kalkabileceğini söyledi.

Dünya Ekonomik Forumu Avrupa ve Orta Asya Toplantısı kapsamında düzenlenen "Yeni İpek Yolunu tesis etmek" konulu oturumda konuşan Mutteki, İpek Yolunun tarihte Çin'den başladığını, Orta Asya, Afganistan, İran'ı geçerek Türkiye'ye ve oradan da Avrupa'ya ulaştığını anlattı.

Orta Asya'ya bakıldığında bir ihtiyaç ve olasılıktan bahsedildiğine ve bunun da enerji olduğuna dikkati çeken Mutteki, enerji hatlarının bu ülkeleri birbirine bağladığını, İpek Yolu bölgesindeki ülkeler için güvenlik ihtiyacı bulunduğunu ifade etti ve bunun da enerji ve barış, istikrar olduğunu dile getirdi.

Mutteki, İpek Yolunun yakınlaşma ihtiyacı için yeniden tanımlanabileceğine işaret ederek, "Bugün terör, uyuşturucu ticareti, farklı krizlerin ortaya çıkması, yeni İpek Yolunun oluşturulmasıyla ortadan kalkabilir" dedi.

Bölgede çok büyük ve hızlı değişme yaşandığını vurgulayan İranlı bakan, "Siyasi endişelerin kararlarımızda rol oynamamasını sağlamalıyız. Orta Doğu'da Orta Asya'yla ticaret yatırım ve proje uygulaması konusunda çok büyük bir iş birliği olması lazım. Asya'nın çok önemli bir avantajı var. Asyalıların bağlantıdan faydalanması lazım" şeklinde konuştu.

Mutteki, küresel mali krize ilişkin olarak da, "Bugün bir sorun küresel hale geldiyse bunun küresel bir çözüme ihtiyacı vardır. Küresel bir çözüm arıyorsanız, küresel katkıyı kabul etmek zorundasınız" değerlendirmesinde bulundu.

Reel ekonomiye yatırım fırsatı

Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai de, bölge içinde serbest hareketin, eğitim gibi alanlarda daha fazla fırsatların ve bölgenin iç enerjilerinin dünyanın geri kalanına yayılmasının eksik olduğunu belirterek, bunun evrimleşmesi için üzerinde çalışılması gerektiğine değindi.

İpek Yolunun ister sanal olsun, ister fiziksel zaten tesis edildiğini ve genişlediğini vurgulayan Karzai, yol ile Orta Doğu, Orta Asya, Hindistan, Çin ve Afganistan'ın Batıyla, Avrupa'yla bağlantı kurulduğunu söyledi.

Karzai, reel ekonomiye bakmak gerektiğine işaret ederek, "Dünyanın bu bölgesinde çok büyük bir fırsat var, reel ekonomiye yatırım yapma fırsatı var" dedi.

Çatı örgüt oluşturulmalı

Koç Holding Üst Yöneticisi (CEO) Bülent Bulgurlu da, bölgenin, 3,2 milyarlık nüfusunun, dünya nüfusunun yüzde 51'i demek olduğunu, bölgedeki bazı ülkelerde yıllık büyüme oranının 8-10 civarında bulunduğunu kaydederek, bu durumun herkes için kazanılacak bir duruma dönüştürülebileceğine ve ticari anlamda da entegrasyona gidilebileceğine işaret etti.

Acil alınabilecek yatırımların enerji ve taşıma alt yapısında olduğunu dile getiren Bulgurlu, tek başına taşıma olanakları yükseltilerek, gelirin 2 katına çıkarılabileceğini, bunun da iş fırsatlarını artırırken, yatırım fırsatlarını beraberinde getireceğini anlattı.

Bulgurlu, İpek Yolu düşüncesinden en iyi düşünceleri ortaya çıkarmak için bir çatı örgüt oluşturulması gerektiği görüşünü ifade ederek, ülkelerin aynı çıkarlara doğru yönlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Fırsat dönemi

Bahreyn Ithmaar Bank Yönetim Kurulu Başkanı Khalid Abdulla-Janahi ise, mali kriz ile birlikte artık tek bir süper güç olmadığının anlaşıldığını belirterek, Çin ve Hindistan'ın var olduğunu, Türkiye'nin çıkışını yakaladığını ve bölgede yer alan bütün ülkeler için bir bölge olma fırsatının da önlerinde bulunduğunu söyledi.

Bölge ülkelerinin birbirinden çok şey öğrenebileceğine ancak, bunun ön koşulunun güven olduğuna dikkati çeken Abdulla-Janahi, harekete geçmek gerektiğini ve şu anda bir fırsat döneminde bulunulduğunu, değişim olması ve birçok reform yapılması gerektiğini söyledi.