(11:00)"Serbest piyasa koşulları işlemiyor"

İSTANBUL - Turcas Petrol Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Aksoy, Türkiye'de serbest piyasa koşullarının işlemediğini ileri sürdü. Aksoy, "Rafineri yapacağız, bir senedir burnumuzdan geliyor" dedi. Genç Yönetici ve İş Adamları Derneği (GYİAD) ile Türk-Amerikan İş Adamları Derneği (TABA/AmCham) tarafından düzenlenen 'Gelecek Enerji Sektörüne Ne Getirecek?' konulu konferansta konuşan Aksoy, Türkiye'nin enerji alanında doğru dürüst geçerli bir planının olmadığını ileri sürdü. Aksoy, devletin böyle bir planı hayata geçirmesinin zor olduğunu, bunun ancak özel sektör tarafından yapılabileceği görüşünü aktardı. Türkiye'nin bölgesinde kendisine en uygun, altından kalkabileceği sahanın Azerbaycan olduğunu dile getiren Aksoy, "İran da çok önemli. Ben cumartesi ve pazar günlerimi İran'da geçiririm. Oradaki fırsatlara, iş olanaklarına bakıyorum. Bugün İran'a giremezsek yarın orada kim olacak biliyor musunuz? Amerikalılar, hatta İsrailliler olacak" diye konuştu. "Bize mani olmayın" Devletin enerji alanında plan yapsa da özel sektör kadar yapamayacağını, özel sektör gibi göremeyeceğini savunan Aksoy, "Ne istiyoruz? Allah aşkına bize mani olmayın. Devletten ne kredi istiyoruz, ne de başka bir şey. Yapacağımız işlere engel olmasın, önümüzü kapatmasın yeter" dedi. Dünyada komünizm ve liberal ekonomi olmak üzere iki sistemin söz konusu olduğuna değinen Aksoy, şöyle devam etti: "Türkiye, bunlardan birine karar vermeli. Bunların arasında sıkıntı oluyor. Türkiye'de serbest piyasa koşulları işlemiyor. Serbest piyasa ekonomisinin çalışması için rekabet ortamının tam olarak sağlanması lazım. İşleyen piyasa ekonomisi şartlarını getirin, biz sizden hiçbir şey istemiyoruz. Dünyada petrol 5-10 dolardan 130 dolara çıktı. Benim bakanım çıkıp diyor ki elektriğe kaç yıldır zam yapmadık." "Bir senedir burnumuzdan geliyor" Ceyhan'da rafineri kurma çalışmalarına da değinen Aksoy, "Rafineri yapacağız, bir senedir burnumuzdan geliyor. Birçok engel, sorun ile boğuşuyoruz. Biz o boruları çok iyi koruyabiliriz, ayrıca isterlerse alıp başka yere de nakledebiliriz. Her gün benim ortağım 1 milyon varil petrolü yüklüyor, dışarıya götürüyor. Bunu Türkiye'de işleyelim, dışarıya götürmeyelim dedik" şeklinde konuştu. Erdal Aksoy, serbest piyasa ekonomisi ve rekabet ortamının sağlanmaması durumunda trenin kaçıp gideceğini ifade ederek, "O zaman petrol 200 dolara geldiği zaman da ne yaparız diye ağlarız" görüşünü aktardı. "Asıl belirleyici sanal piyasa" Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk Orta Doğu İş Konseyleri Başkanı ve Delta Petrol A.Ş İcra Kurulu Başkanı Mehmet Habbab da, petrol fiyatlarında 1970'lerden günümüze kadarki fiyat değişimlerini ve bunun arkasında yatan nedenleri anlattı. İran, Irak, Afganistan ve diğer ülkelerdeki savaş ve gerginliklerin, petrol kaynaklarının azlığı ile motorlu taşıtların sayısındaki yükselişin petrol fiyatlarının artışının nedenlerinden olduğuna işaret eden Habbab, "Bence petrol fiyatlarındaki artışın en önemli nedeni spekülatif piyasalar. Borsada, sanal piyasada günde 950 milyon varil petrol alınıp satılıyor, ticareti yapılıyor. Asıl belirleyici piyasa fiziki değil, sanal piyasa" şeklinde konuştu. Petrol fiyatlarındaki artışın diğer bir önemli nedeninin yüksek vergiler olduğunu kaydeden Habbab, vergi sisteminin değiştirilmesi ve vergilendirmeye yeni şekillendirme yapmak gerektiğini söyledi. Bu yıl petrol fiyatlarının 100-130 dolar arasında seyredeceğini tahmin ettiğini belirten Habbab, 2015'e kadar fiyatın 200 dolara doğru gideceğini, ancak ondan sonra alternatif enerji kaynaklarının devreye girmesinin etkisiyle artışın yavaşlayabileceğini ifade etti. Mehmet Habbab, petrol üretici ülkelerin fiyat artışına karşın bir araya gelerek konuyu ele alma girişimlerine değinerek, petrolü kontrol etmenin üreticinin elinde olmadığını, bunun spekülatörlere bağlı olduğunu savundu. Habbab, "Asıl güç borsadadır. 950 milyon varilin ticaretini belki durdurursanız olabilir" dedi. Yurt dışında petrol fiyatlarının yükselişi karşısında gösterilen tepkilere ilişkin bir soru üzerine de Habbab, petrol fiyatlarının spekülatörler ve borsa nedeniyle kontrol edilemeyeceğini, halkın sokağa dökülmemesi için de vergilerin azaltılması gerektiğini ifade etti. "Devletin stratejik bir plan ortaya koyması gerekir" Akkök Holding İcra Kurulu Başkanı Mehmet Ali Berkman ise, uluslararası Enerji Ajansına göre petrolün 40 yıllık, doğal gazın 62 yıllık ömrü kaldığına dikkat çekerek, Türkiye'nin gelecekteki enerji açığı riskini göz önüne alarak alternatif ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmesi, nükleer enerjiye yatırım yapması ve devletin stratejik bir plan ortaya koyması gerektiğini söyledi. GYDİAD Yönetim Kurulu Başkanı Pınar Eczacıbaşı da, ülkelerin ve belki insanlığın devamı için enerjinin önemine dikkat çekerek, geçmişte ülkelerin sahip oldukları silahların gücü ile öne çıktıklarını, günümüzde ise enerjideki stratejileri, kaynakları ve potansiyelleri ile öne çıkmaya başladıklarını ifade etti.