49 ilde uygulanacak enerji desteği açıklandı

ANKARA - Kalkınmada öncelik iller kapsamında bulunan 49 ilde uygulanacak enerji destekleri belli oldu.

Hayvancılık (su ürünleri yetiştiriciliği ve tavukçuluk dahil), organik ve biyoteknolojik tarım, kültür mantarı yetiştiriciliği, seracılık, imalât sanayi, madencilik, turizm, eğitim, sağlık gibi alanlarında faaliyet gösteren işletmeler destekten yararlanacak. Destekten yararlanmak için fiilen ve sürekli 10 işçi çalıştırmak gerekiyor.

5084 sayılı "Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"da yer alan enerji desteğinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen tebliği, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.

Buna göre, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Aksaray, Amasya, Ardahan, Artvin, Bartın, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Çankırı, Çorum, Diyarbakır, Düzce, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kahramanmaraş, Karaman, Kars, Kastamonu, Kırşehir, Kilis, Kütahya, Malatya, Mardin, Muş, Nevşehir, Niğde, Rize, Ordu, Osmaniye, Siirt, Sinop, Sivas, Şanlıurfa, Şırnak, Tokat, Trabzon, Tunceli, Uşak, Van, Yozgat illeri ile Çanakkale'nin Gökçeada ve Bozcaada ilçelerinde destek kapsamında bulunuyor. Tebliğ, bu illerde enerji desteğinden yararlanan işletmelerin, 2007 yılı Mayıs ayı öncesi ve sonrası dönemi ile bu illerde ve Çanakkale'nin Gökçeada ve Bozcaada ilçelerinde bulunan işletmelerin 5615 sayılı kanun uyarınca 2007 yılı Mayıs ayı ve sonrası dönemi için enerji desteği uygulamasını kapsayacak.

Enerji desteği kapsamında olan illerin, fert başına gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) tutarları ve sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması değişse dahi, kapsamda herhangi bir değişiklik yapılamayacak. 

Teşvikler enerji desteği komisyonunca belirlenecek

Bu arada, enerji desteği uygulamasının yürütülebilmesini teminen vali veya vali tarafından tayin edilen vali yardımcılarından birisinin başkanlığında il düzeyinde bir "Enerji Desteği Komisyonu" kurulacak. Komisyona, Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü, Maliye Bakanlığı (Vergi Dairesi), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü), Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi veya elektrik dağıtım şirketlerinden ve varsa OSB'den (Organize Sanayi Bölgesi) birer temsilci katılacak.

Enerji desteğinden yararlanacak tesislerle, bu tesislerin destekten hangi oranda yararlanacakları Komisyonca tespit edilecek. Enerji desteği uygulamasının başlamasından sonra işletmelerin, her ay destek kapsamında olan tesisteki elektrik tüketim miktarı ve kullanım bedelini gösteren fatura aslı, fatura bedelinin ödendiğini gösteren belge ve Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü onaylı prim ve hizmet belgeleri Komisyona iletilecek. Komisyonca belirlenen enerji desteği tutarları, genel bütçeden ayrılan kaynaktan, Komisyonun Müsteşarlığa yaptığı müracaat sırası dikkate alınarak, Hazine Müsteşarlığınca, Ziraat Bankasına aktarılacak. İşletmeler destek bedellerini Ziraat Bankası şubelerinden alabilecekler.

Enerji desteğinden yaralanacak tesisler

Kanun kapsamı sektörlerden; entegre tesisler dahil üretim tesisleriyle, bu tesislere ait idari ve teknik birimler enerji desteğinden yararlanabilecek. Ancak, aynı yatırım konusuna sahip olmakla birlikte, altyapı bütünlüğü taşımayan, farklı adreste faaliyette bulunan ve farklı abone numarası olan tesislerle, ilgili enerji desteği talepleri münferiden değerlendirilecek.

Enerji desteğinden yararlanacak tesiste bulunan istihdamın tespitinde, söz konusu tesise ait işverenin SSK işyeri numarası altında ilgili mevzuatta belirtilen aracılarca istihdam edilen toplam işçi sayısı da dikkate alınacak. Kiralık tesiste faaliyette bulunulması durumunda, kiralayanın kendi adına SSK İşyeri Numarası alması ve elektrik aboneliğini devralması halinde kiralayan da enerji desteğinden yararlanabilecek.

Fiilen ve sürekli olarak çalışan işçi sayısının tespiti

Fiilen ve sürekli olarak çalışan işçi sayısının tespiti, 4857 sayılı İş Kanununun 13. maddesinde yer alan "tam süreli" çalışma esasları dikkate alınarak yapılacak. Prim ve hizmet belgesinde yer alan toplam prim ödemesi gün sayısının 30'a bölünmesi suretiyle bulunacak değer, işletmenin enerji desteği oranının belirlenmesinde esas alınacak mevcut/ilave istihdam değeri olarak kabul edilecek. Bu değerin küsuratlı olması halinde mevcut istihdam sayısı aşağı, ilave istihdam sayısı ise yukarı yuvarlanarak istihdam sayısı bulunacak.

Enerji desteği oranı

2007 yılı mayıs ayı ve sonrası dönem için asgari 10 işçi çalıştıran işletmelere uygulanacak enerji desteği oranı yüzde 20 olacak. Bu orana; yeni işletmelerde, 10 işçinin üzerinde istihdam edilen her bir ilave işçi için, faaliyette bulunan işletmelerde, bu kapsama alınan ilk 36 ilde 1 Ekim 2003, sonradan kapsama alınan 13 ilde 1 Ocak 2005, Gökçeada ve Bozcaada'da ise 1 Nisan 2005 tarihinden önce Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne bildirilen istihdamın; 10 kişi veya 10 kişiden fazla olması halinde 1 Nisan 2005 tarihinden sonra yeni işe alınan ilave her bir istihdam için, 10 kişiden az olması halinde, işçi sayısının 10'a tamamlanmasını müteakip 10 işçinin üzerinde işe alınan her bir ilave istihdam için, 0,5 puan ilave edilecek.

Yararlanılabilecek enerji desteği oranı, OSB'nde veya endüstri bölgelerinde kurulu bulunan işletmeler için elektrik enerjisi giderlerinin yüzde 50'sini, diğer alanlarda kurulu işletmeler için yüzde 40'ını geçemeyecek.

Uygulama süresi

Enerji desteği uygulaması, 31 Aralık 2008 tarihine kadar yapılacak. Ancak, yapılacak yatırımların; 31 Aralık 2007 tarihine kadar tamamlanması halinde, işletmeye geçiş tarihinden itibaren 5 yıl, 31 Aralık 2008 tarihine kadar tamamlanması halinde işletmeye geçiş tarihinden itibaren 4 yıl, 31 Aralık 2009 tarihine kadar tamamlanması halinde işletmeye geçiş tarihinden itibaren 3 yıl süreyle enerji desteği uygulanacak. Bozcaada ve Gökçeada'daki tesisler için ise enerji desteği uygulaması, 1 Nisan 2012 tarihine kadar yapılacak.

Harcamalar

İşletmelerin elektrik enerjisi giderinin hesaplanmasında, eski dönem borçları, gecikme faizleri, KDV, reaktif güç bedeli, enerji fonu, TRT payı, belediye tüketim vergisi ve benzeri ödemeler hariç, sadece "enerji ve güç bedelleri" toplamı dikkate alınacak.

Enerji desteği uygulaması, elektrik enerjisinin temin edildiği kurum veya kuruluşlarca düzenlenmiş ve bedeli peşin olarak fatura döneminde ödenmiş fatura değerleri dikkate alınarak yapılacak. Ödemenin geciktirilmesi veya taksitlendirilmesi durumunda faturada belirlenen tutarın tamamının ödenmesini müteakip, geç ödemeye yönelik faiz ve benzeri tutarlar hariç olmak üzere, enerji desteği uygulaması geçerli olacak.

Bu belirtilen ve enerji desteği ödemesi yapılmayacak kalemlere ilişkin tutarların ayrı ayrı belirtilmediği faturalar dikkate alınmayacak ve enerji desteği ödemesi için Müsteşarlıktan talepte bulunulamayacak.

Destekten yararlanacak işletmeler

Mevcut işletmenin kapatılarak değişik ad, unvan veya iş birimi olarak tekrar açılması, yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi ek bir kapasite veya istihdam artışına neden olmayan işlemlerin gerçekleştirilmesi halinde enerji desteğinden yararlanılamayacak.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan hizmet ve yapım işlerinin gerçekleştirilmesine yönelik faaliyetler için enerji desteği uygulanmayacak. Ayrıca, demir, çelik sektöründe asgari yıllık 4 milyon ton üretim kapasitesinin altında sıvı çelik üreten ve/veya çelik haddeleyen yeni kurulacak veya faaliyette bulunan işletmeler de enerji desteği kapsamında olamayacak.

İşletmelerin, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararlar veya ilgili diğer mevzuat uyarınca enerji desteğinden yararlanması halinde, bu işletmeler, aynı dönem için mükerrer olarak enerji desteğinden yararlandırılmayacak. Bu durumda, işletmelerin Kanun kapsamı enerji desteğinden yararlanmayı tercih etmesi halinde enerji desteği uygulaması yapılacak. Komisyona yanlış ya da yanıltıcı bilgi ve belge sunulması, belgelerde tahrifat yapılması veya haksız olarak fazla ödeme yapıldığının tespiti halinde, yararlanılan enerji desteği, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde tahsil edilecek.

Teşvik sistemi

Öte yandan, enerji desteğinden yararlanmakta olan işletmeler için, 2007 yılı mayıs ayından öncesi ve sonrası döneme ilişkin uygulama biçimi de belli oldu. Buna göre, 2007 yılı mayıs ayı öncesi ve sonrası dönem için; 5084 sayılı Kanun kapsamında imalat sanayi, madencilik, hayvancılık (su ürünleri yetiştiriciliği ve tavukçuluk dahil), seracılık, soğuk hava deposu, turizm konaklama tesisi, eğitim veya sağlık alanlarında 1 Ekim 2003 tarihinden önce faaliyette bulunan işletmelerin, bu tarihten önce Sigorta İl Müdürlüğü veya Sigorta Müdürlüğüne bildirmiş oldukları işçi sayılarının fiilen ve sürekli olarak en az yüzde 20 oranında artırılması ve mevcut istihdama yüzde 20 oranında ilave yapıldığında asgari 10 kişilik istihdamın sağlanması halinde yapılacak işlemler şöyle belirlendi:

"Bu sektörlerde 1 Ekim 2003 tarihinden sonra faaliyete geçen yeni işletmeler için asgari 10 kişilik istihdamın sağlanması halinde, yüzde 20 oranında enerji desteği uygulanacak. Faaliyette olan işletmelerde mevcut istihdamın yüzde 20 oranında artırılması sonrası belirlenen istihdamın, yeni işletmelerde ise 10 kişilik istihdamın üzerine 1 Ekim 2003 tarihinden sonra, yeni işe alınan her bir ilave istihdam için 0,5 puan ilave edilerek enerji desteği oranı hesaplanacak.

Yine enerji desteğinden yararlanamayıp 18 Mayıs 2005 tarihinden sonra müracaat edilerek 5350 sayılı Kanun kapsamında enerji desteğinden yararlanmakta olan faaliyetteki işletmelerde, 1 Ekim 2003 tarihinden önce Sigorta İl Müdürlüğü veya Sigorta Müdürlüğüne bildirmiş oldukları işçi sayılarının fiilen ve sürekli olarak en az yüzde 20 oranında artırılması ve mevcut istihdama yüzde 20 ilave yapıldığında toplam istihdamın, asgari 30'a tamamlanması halinde 1 Nisan 2005 tarihinden itibaren, yüzde 20 oranında enerji desteği uygulaması yapılacak.

Faaliyette olan işletmelerde mevcut istihdamın yüzde 20 oranında artırılması sonrası belirlenen istihdamın, yeni işletmelerde ise 10-30 kişilik istihdamın üzerine 1 Nisan 2005 tarihinden sonra yeni işe alınan her bir ilave istihdam için 0,5 puan ilave edilerek enerji desteği oranı hesaplanacak. Diğer 13 ilde yer alan işletmeler için; 5350 sayılı Kanun kapsamında enerji desteğinden yararlanmakta olan faaliyette bulunan işletmelerde, 1 Ocak 2005 tarihinden önce yapacakları gerekli bildirimler dahilinde, 36 il için uygulanan teşvikten yararlanacaklar."

2007 yılı Mayıs ayı öncesi ve sonrasıyla, 1 Ocak 2005 tarihinden önce faaliyette bulunan işletmelerin istihdama ilişkin teşvikleri 14 Mart 2008 tarihinden geçerli olmak üzere, diğer maddeleri ise yayımıyla birlikte yürürlüğe girdi.