50 yeni nokta daha planlıyor

 

İSTANBUL - Türk Hava Yolları (THY) için 2012 yatırımlarla geçen bir yıl oldu. Uçuş ağını her geçen gün büyüten ve dünyada en çok ülkeye uçan havayolu unvanını alan Türk Hava Yolları için 2013’te Avrupa’da uçulmadık ülke kalmayacak. Amerika’da ve Asya’da da uçulacak nokta sayısı artırmaya hazırlanan THY için Afrika çok önemli bir pazar. Dünya liginde koltuğundan etse de Afrika kıtasında Air France ile hala kapışmaya devam eden THY, burada da ikinci havayolu konumundan birinciliğe sıçramak istiyor.

Türkiye’nin yurtdışındaki elçilik sayısını da konsolos sayısını da geçen, 96 ülke hukuku ile yönetim operasyonu yapan THY, bu sayıyı 2013’te 110’a çıkartmayı öngörüyor. Uçulan şehir açısından bakıldığında ise dünya beşincisi olan THY, 219 noktayı 250’ye ulaştırarak dünya üçüncüsünü koltuğundan etmeyi planlıyor. 2013’te uçaklar geldikçe yeni açılan hat sayısı 50’ye kadar ulaşabilecek. Artık eski THY ile değil kendi dönemleri ile yarıştıklarını vurgulayan, mevsimsellik etkisini bitirdiklerini vurgulayan THY Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu, “Bölgesel havayollarını çok sert bir şekilde etkileyen mevsimsellik olayını hemen hemen aşmış durumdayız. Bugün Güney Yarımküre’de yazın yaşandığı birçok noktaya uçuş gerçekleştiriyoruz. Bir çok Avrupa ülkesinden Amerika’dan Uzakdoğu’dan yolcu taşıyoruz. Şu andaki transit oranımız THY’de yüzde 40’ı geçmiş durumda. Her 100 yolcudan 40’ı transit yolcu” dedi.

Hamdi Topçu ile hem şirketin büyüme planlarını hem ulaşılan rakamsal büyüklükleri hem de iştirakleri ile destek verdiği yan sanayiyi konuştuk. Topçu, yılın ilk 9 aylık döneminde 868.3 milyon TL ile tarihinin en yüksek karını açıklayan THY’de yeni hat açılışlarına rağmen yüzde 78 doluluk oranına ulaşıldığına dikkat çekti. 

THY, 2013'te 46 milyon yolcu, 9.7 milyar dolar ciro hedefliyor. Bu 46 milyon yolcunun 17.7 milyonunun iç hat, 27.3 milyonunun ise dış hat yolcusu olacağı düşünülüyor. Toplam cironun ise 9.7 milyar dolar olacağı yüzde 78.8 doluluk oranına çıkılacağı, toplam 3.99 milyon litre akaryakıt tüketimi yapılacağı bunun da toplam 3.7 milyar dolar maliyeti olacağı hesaplanıyor.

Son 1-2 yıldır proje zengini haline gelen THY’de bu yıl projelerin ‘realize’ olduğu yıl da olacak. Sabiha Gökçen’de devam eden HABOM projesi ocak sonunda devreye alınacak, ilk yerli koltuk şubat sonu mart başında kamuoyu ile tanışacak, pilot okulu mart ayında devreye alınacak, yerli galley (mutfak) üretimi ise yılın son çeyreğinde başlayacak. Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu, şunları anlattı: 

 

Bir dakikada iki THY uçağı

Yeni uçaklarla yeni 33 hat açtık. 96 ülke 219 noktaya ulaştık. 88 ülkeyle Air France’ın rekorunu biz kırdık. 2013’te uçaklarımız geldikçe aşağı yukarı 50’ye yakın hat açılışı planlıyoruz. Önümüzdeki aylarda Lüksemburg (Lüksemburg) , Estonya (Tallinn), Litvanya (Vilnius) ve Malta’ya da uçtuğumuz takdirde Avrupa’da artık uçmadığımız ülke kalmayacak. Asya tarafında da büyümek istiyoruz. Filipinler (Manila) hedefimizde. Aynı zamanda bir ara başlamış ama çalışmamış Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’a yeniden uçma kararı aldık. Ayrıca yine hiç uçmadığımız , Eritre (Asmara), Gabon (Libreville), Sri Lanka (Colombo), Venezüela (Caracas), Küba (Havana), Filipinler (Manila), Meksika (Mexico City), Burkina Faso (Vogadugu), Kolombiya (Bogota) gibi hatlarla 110’u bulmayı hedefliyoruz. Ülke sayısı 110’u, uçuş noktası da 250’yi aşacak. En çok uçulan nokta sıralamasında dünyanın ilk 3 havayolu şirketinden biri oluruz. Uçtuğumuz bazı ülkelerde de yeni hatlar planlıyoruz. Bazı ülkelerde hat verilmesini bekliyoruz. 2003 yılında bir yılda toplam konma sayımız 100 bin adetken 2012’de 280 bin konma sayısına ulaştık. Günlük 276 konma sayısı varken 2012’de 845’e çıktı.

 

Geniş gövdede büyüme yüzde 115

 

 

Geniş gövdede büyüme yüzde 115

202 uçaklık filomuzda 36 tane geniş gövde var. Bu uçak konfigürasyonunda artık uzak yollarda yeni bir sefer açma şansımız kalmayınca geniş gövdeli 40 uçak siparişi verdik. Bunların liste fiyatı yaklaşık 10 milyon dolar. Bu da geniş gövdede THY’nin kapasitesini 2 katından fazlaya yüzde 115 gibi kapasite artışına sebebiyet verecek. Bunlarında teslim zamanı 2013 son çeyrekte başlıyor 2016’da bitiyor. Teslimat süresi böyle olunca piyasadan da 7 tane geniş gövde uçak kiralama çalışmalarımız devam ediyor. Biz üreticilere ‘ne kadar erken teslim ederseniz almaya hazırız’ diyoruz. Filoda yüzde 20 büyüme olacak bunu dolduracak potansiyel de var. 

 

Afrika'da seferler artacak

Afrika’ya yeni uçaklarla uçuyoruz. Hepsi 1 yaşın altında. 210 koltuklu uçakları 150 koltuğa indirerek özel olarak dizayn ettirdik ve uzun yol konforu ile uçuruyoruz. Özel dizayn Afrika uçaklarından 10 tane aldık 5’i geldi. Şu anda Afrika’da her yere uçmaktansa talep olan ülkelerde birden çok noktaya uçmaya da başladık. Bunun en önemli örneği Kenya’da Nairobi’den sonra Mombasa şehrine; Tanzanya’da Darüsselam’dan sonra Kilimanjaro’ya da uçmaya Nijerya’da Niamey’e uçuyoruz. Bunlar Afrika’da birden çok noktaya uçuş başlattığımız ülkeler. Bu önümüzdeki yıllarda yeni ülkeler ve yeni şehirler olarak devam edecek. Afrika’da en çok uçan birinci havayolu şirketi olmayı hedefliyoruz. Sadece birincilik değil biz, İstanbul’daki potansiyelimizi Afrika’ya da kullanmak istiyoruz.

 

İstanbul çıkışları için ayrı CIP

Toplama ve dağıtım noktası olarak seçtiğimiz İstanbul Atatürk Havalimanı’nın kalitesini artık artırmak zorundayız. Elimizden geleni de yapıyoruz. Şu anda da CIP salonumuz transitler yüzünden çok büyük olmasına rağmen devamlı dolu. Şimdi Atatürk Havaalanı’nda seyahat edecek çıkışı Türkiye olan yolcularımıza özel CIP yapacağız. Diğer CIP de transit yolcularımıza. 

 

Moskova'ya özel CIP salonu

THY şu anda uçuş ağını genişletti, frekanslarını derinleştirdi, yolcu sayısının yüksek olduğu noktalarda CIP salonu açma kararı aldı. İlk CIP salonumuzu yakın bir zamanda inşasına başlayacağımız Moskova Havaalanı’ndan açacağız ve diğerlerine de yaygınlaştıracağız. İlk fırsat Moskova’da çıktı, yer tahsis edildi yakında da içinin düzenlenmesine başlayacağız. THY kalitesinde CIP salonlarımızda uluslararası arenada görücüye çıkartacağız.

 

AHL’de yaz rahat geçer

Atatürk Havalimanı’nda e son 6-7 aydır sıkıntımız yok. Ulaştırma Bakanlığı’nın, DHMİ, işletici firmanın ve bizim aldığımız önlemlerle rahatlama sağlanmış durumda. Uçuşlarda pistlerin yoğunluğu hemen hemen aşılmış durumda. Halen park sorunu devam ediyor. Fakat bu konuda da Ulaştırma Bakanlığı ve DHMİ yeni alanlar eklenmesi için çalışmalar yapıyor. Sanıyorum bu çalışmalarda yaz sezonuna yetişecek. Park kapasitesinde bir yüzde 30’luk artış olacak. Bu artışta en azından 2013’ün daha rahat geçmesini sağlayacak. Zaten yeni bir havaalanı inşası ihalesi için çalışmalar son aşamaya gelmiş durumda.2016’nın ilk çeyreğinde havaalanın teslim edileceği konusunda açıklamalar var. Biz bu açıklamaları baz alarak AHL’de o güne kadar geçecek planlarımızı yapıyoruz. Yaz sezonu itibariyle bir kısmı operasyonumuzu milli bir hub kurarak bazı uçuşlarımızı ve operasyonlarımızı Sabiha Gökçen’e de kaydırmayı hedefliyoruz. Çalışmalar son aşamaya geldi. 

 

Yakıtta fizıbıl projeye varız

Artık eski THY ile değil kendi dönemimizle yarışıyoruz. Önemli olan ileriye dönük alt yapısını tamamlamış, mali yapısını çok iyi bir yere getiren, giderlerini kontrol eden, firma haline getirmek. Bunu da karlılık için yaparsanız. Ama fiyatı uluslararası piyasada belirlenen petrolü yönetemiyoruz. Yüzde 50’ye yakın akaryakıt giderini başarılı bir şekilde hedge ettik. Gerek bio yakıt gerekse diğer yakıtlar konusunda hem kendimiz araştırma yapıyoruz hem de konunun uzmanları ile fikir alışverişi yapıyoruz. Diğer havayolu şirketleri bu konuda ne yapıyorsa bizde de bir benzeri var. Hem bioyakıt konusunda hem de diğer alternatif yakıtlar konusunda çalışmaları yakından takip ediyoruz. Eğer fizibl olduğuna inandığımız proje gelirse bunu destekleyeceğiz. Kontrol edilemeyen giderlerimize etki edecek her türlü görüş ve fikri destekleyeceğiz. 

YAN SANAYİYE DESTEK VERİYORUZ 

Türkiye’nin 2023’e kadar yerli uçak yapma projesi var. Bunu destekleyecek yan sanayinin oluşması için sivil havacılığı THY Teknik vasıtasıyla destekliyoruz. Türk müteşebbisinin ürettiği sertifikalı yedek parça sayısının artması için destek veriyoruz. Bu konuyla ilgili zaman zaman işadamlarını çağırıyoruz. Yedek parçaları tanıtıp gösteriyoruz ve teknik destek vereceğimizi söylüyoruz. Bugün bir çok parça üretiliyor sertifikasyon konusunda elimizden gelen desteği vermeye çalışıyoruz. 

 

HABOM Projesi ocakta bitiyor

 

 

HABOM Projesi ocakta bitiyor

Sabiha Gökçen’de yaptığımız 400 milyon dolar civarındaki yatırımın Ocak sonu itibariyle teslimini alıyoruz çok az bir bölümü kalıyor. Kalanı da yılın ilk yarısında bitmiş olacak. 11 dar gövdeli uçağın aynı anda bakımı yapılabilecek. Bizde geçici olarak İzmit’te faaliyet gösteren koltuk firmamızı Sabiha Gökçen’e getireceğiz. Hem koltuk üretimi yapacak hem de koltuk tamiri-bakımını da yapacak.

 

Pilot okulu martta

Çıldır Havaalanı’nda faaliyete geçecek pilot okulu için, pistinin bakımı, yeniden kaplanması, taksi yollarının yapımı ve çevre düzenlemesi ocak sonu itibariyle bitmiş bir şekilde bize teslim edilecek. Büyük ihtimalle martta THY’nin yeni pilot okulu faaliyete geçecek. İlk önce yıllık 200 pilot kapasitesi ile başlamak istiyoruz. Buarada uluslararası okullar arasında bir ihale açtık. 300 öğrenciyi yetiştirmek üzere yurtdışına göndereceğiz. Eskişehir AÜ Havacılık Bölümü, Türk Kuşu’nda da pilot adaylarının eğitimi devam ediyor.

 

Üniversitelerle işbirliği

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile işbirliği yapacağız. Aynı zamanda Yıldız Üniversitesi ile çalışmalarımız var. Teknoparklarda yazılım yapacağız, bakım ünitelerinden daha modern yapım teknikleri üzerinde çalışacağız. Aynı zamanda oradan yetişen mühendislere THY’de pratik imkanı sağlayacağız. Sadece teorik eğitim görmüş uçak mühendisi ile pratiğini görmüş uçak mühendisi arasında çok büyük bir fark var. Havacılık konusunda eğitim veren yüksek okullarla, liselerle sıkı bir şekilde görüşüyoruz. Sektörde yetişmiş teknik eleman sıkıntısı var. Uluslararası düzeyde bir teknisyenin bir sertifikası 5 yılda alınıyor.

 

Bulutların üzerinde ama daha alacağı irtifa var

 

 

Bulutların üzerinde ama daha alacağı irtifa var

2008’de başlayan krizde iktisat teorilerini tersinden uygulayarak ‘krizde daha çok sorun olacak, insanlar daha çok uçacak’ argümanı ile hareket eden THY, 2015’te ulaşacağımız noktaya 2010 sonunda ulaşmıştı. Agresif büyüme planları yaparak, satış yapan şirket konumundan pazarlama yapan şirket konumuna geçen, kendisini bir anda ‘global lig’de yer açan THY’nin bugünkü durumunu “Bulutların üzerindeyiz ama daha çıkacağımız yükseklik var” sözleriyle anlatan Hamdi Topçu, “Türkiye’nin, İstanbul hub’ının bize sunduğu fırsatların daha optimum noktasında değiliz. 2020 yıllarında daha stabil hale geleceğiz. O zamanki büyümelerimiz dünya ölçeğinde olacak. Dünya havacılığında yüzde 2-3’lük bir büyüme var. Bizim arayı kapatabilmek için yüzde 15’in üzerinde büyüme mecburiyetimiz var. Şirketi büyütürken de hiçbir zaman verimlilik ve kar konusunda da taviz vermeyeceğiz” değerlendirmesini yaptı. Dünya havacılık sektörünü de değerlendiren Hamdi Topçu, Amerika’nın konsolidasyonu başarılı bir şekilde yaptığını, AB’deki şirketlerin artık global rekabet şansı kalmadığı yorumunu yaparak “AB içindeki milli havayollarının tamamı başarısız oldu, bir çoğu da satılık. AB’de bir şirket satın alınması mümkün gözükmüyor. AB dışında kalan ülkelerde de devlet şirketleri çok zor durumda. Bugün Avrupa’da yolcu sayısı fazla artmıyor ama uçak şirketleri sayısı artıyor. Oluşan vahşi rekabette şirketleri daha da oluyor. THY ise arkasındaki büyük destekle özel bir şirket gibi yönetiliyor. Bizi iç hatlarda diri tutuyor. ‘İstanbul’a gelen erken gider’ dedik transit yolcu sayımızı artırdık. Uçaklarımız çok yeni Avrupa’da bugün 6 yaşında tarifeli sefer yapan ortalaması 6 yaş olan havayolu yok” dedi.

 

‘Made in Turkey’ damgalı koltuk tamam, galley’de testler yapılıyor

THY Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu, geçen yılki görüşmemizde ‘2012’nin sonuna kadar yerli koltuğu yapacağız’ demişti. Nitekim Topçu, prototipin hazır olduğunu büyük ihtimalle şubat sonu mart başında seri üretime başlayacaklarını söyledi. THY’nin ilk etapta 15 uçağının koltukları ‘made in turkey’ damgalı olacak. Eğer planlarda bir değişiklik olmazsa şubat sonu, mart başı gibi kamuoyu, toplamda 100 kilo daha hafif olan ve şu anda bile daha da hafifletmek için testlerin yapıldığı, yerli koltuk ile tanışacak. Topçu, “Şubat sonunda seri üretime başlayacağız ve sadece THY’ye değil dünya piyasasına çıkacağız. Görüşmelerimiz var. Şimdiye kadar yapılan bütün testleri başarı ile geçti. Birkaç testi kaldı onları da geçtikten sonra artık made in Turkey diyebileceğimiz bir koltuğumuz olacak. Yüzde 70 civarında yerli malzeme kullanıyoruz. 1-2 sene içinde yan sanayinin gelişmesi ile ki süratle gelişiyor, yüzde 100 yerli malzeme ile üreteceğiz. Bu kadar güzel koltuk olacağını beklemiyorduk ve arkadaşlar başardı. En rekabetçi şirketten yüzde 20 daha aşağıda bir fiyata aldık. Koltuğumuz hem daha hafif hem de daha konforlu bir koltuk oldu” diye konuştu.

Yerli galley üretiminde de seri üretimin yılın ilk yarısından sonra başlayacağını açıklayan Topçu, “İlk aşamada 2013’ün sonunda 2014’te gelecek uçaklarda yerli galleyleri kullanacağız. Testleri biraz uzun sürüyor çünkü üretici firmaların denetlemeleri çok sıkı bir şekilde devam ediyor. Şu anda Boeing uçaklarında yüzde 80-90’a yakın bir yol aldık. Boeing’in kısa listesinde yer alarak diğer uçak alıcılarına alternatif galley imkanlarını daha rekabetçi fiyatlarla sunmak istiyoruz” dedi.

 

CIP’miz yolcu çekiyor Hamdi Topçu, 

THY’nin geldiği noktayı anlatırken bunu bazı anekdotlar ile de pekiştirdi. Bunlardan birisi Topçu’ya bir arkadaşı tarafından nakledilmiş. “Geçen gün bir arkadaşım anlattı. İstanbul’a gelirken hemen yan koltuğunda bir Hintli ile seyahat ediyormuş. Arkadaşım, “Direkt Delhi’ye uçak var neden onunla gitmedin?” demiş. Hintli yolcumuzun cevabı, “İstanbul’da CIP’de canım bir pide yemek istedi’. Bir de çok kaliteli hizmet veriyorlar onun için tercih ettim’ demiş.”

 

Başbakan’a businessda  zor yer bulduk 

THY, İstanbul’u hub olarak kullanıyor, transit yolcumuz artıyor diyoruz buna en güzel örnek şu: “Bir ülkenin başbakanı bizim uçakla İstanbul’dan Bangkok’a gitmek istiyor yer bulamıyor. 2 gün uğraşmışlar. En son Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’dan yardım talep etmiş. Bize de “Yardımcı olabilir misiniz?” dediler. Çok mutlu oldum çünkü bu aynı zamanda 2 gün business clas’ta yer yok demek. Bir yolcumuzu ikna ettik başka bir koltuğa aldık ve başbakanı uçurduk. Başka bir havayolunu düşünmemişler bile.