6 ayda 3 bin 213 yabancı şirket faaliyete geçti
Suriyeli şirket kuruluşu hız kesti. Almanya tekrar zirveye çıktı. Çinliler ABD’yle yarışıyor. İranlı ilgisi yükseliyor.
İBRAHİM EKİNCİ
Ekonomi Bakanlığı’nın Türkiye’de faaliyette bulunan yabancı sermayeli şirketler listesi yenilendi. 2017 sonu itibariyle sayı 58 bin 422'ye ulaşmış. 2017 yılı 2. yarıda 3 bin 213 yeni şirket kuruluşu - girişi gözüküyor.
2016 sonunda sayı 52 bin 754'tü. Buna göre yıl bazında 5 bin 668 artış olmuş. İlk yarı kuruluş - giriş sayısına (2 bin 455) göre ikinci yarıdaki artış yüzde 30.8 ile oldukça yüksek! Ülke dağılımı da önemli ipuçları veriyor. Suriyeli şirket kuruluşu yavaşladı. Zirvede 428 şirketle Almanya var. İki ülke ilişkilerindeki gerginlik Alman girişimciyi durdurmadı. 6 ayda 231 İran sermayeli şirket kurulması dikkat çekici. İran, bu sayı ile 3. sıraya yerleşti. Çin, 104 şirket kuran ABD sermayesinden sonra 90 şirketle 10. sırada. Çin, bu sayı ile Fransa ve İtalya’nın önüne geçti.
Verilere göre Türkiye piyasasında geleneksel olarak etkin olan ülkeler İngiltere, Hollanda, Fransa, ABD sermayeli şirketler yine ilk 10’da yer alıyorlar. Rusya sermayeli 146 şirket kurulmuş veya piyasaya girmiş. Bu ülke sermayeli şirket sayısı 2 binin üstünde. “Uçak krizi” döneminde hız kesen girişler, yeniden artmış gözüküyor. Azerbaycan sermayesi son dönemde Türkiye’ye giriş yapıyor. 2017’nin son 6 ayında da Azerbaycan sermayeli 136 şirket kurulmuş. Irak sermayeli 132 kuruluş var. Arap ülkelerinden en yüksek giriş Suudi Arabistan, Ürdün ve BAE’den. Suudi sermayeli 54 şirket kurulmuş. Ürdün sermayeli 33, BAE sermayeli kuruluş 17. Türk cumhuriyetlerinden, Azerbaycan dışında Kazakistan ve Türkmenistan’dan kayda değer giriş var. Kazak sermayeli 31, Türkmenistan sermayeli 25 şirket kurulmuş. Hindistan sermayeli 22 şirket kuruluşu dikkat çekiyor.
Şirket girişlerinin dış ticaret hacmi ile ilişkisine dikkat çeken Müşfik Cantekinler, “Türkiye son dönemde jeopolitik problemler sebebiyle bazı ülkelerle görüş ayrılığı yaşasa da, özellikle AB, halen Türkiye’nin en önemli ticaret ortağı konumunda yer alıyor. Kurulan şirket sayılarına baktığımızda bu durumun yansımasını görebiliriz. 2017 verilerine göre, Almanya, toplam dış ticaret hacmimizde %10’a yakın bir paya sahip ve en çok ihracat gerçekleştirdiğimiz ülke konumunda duruyor. Çin’den sonra en çok ithalatı ise Almanya’dan gerçekleştiriyoruz. Öte yandan, Doğu Avrupa ve Ortadoğu gibi bölgelerle dış ticaret hacmimiz hızla gelişiyor. Rusya ile ilişkilerin gelişmesine paralel olarak da hem kurulan Rus sermayeli şirket sayısı hem de dış ticaret hacmi bakımından olumlu veriler var” dedi.
Yabancı sermayeli şirketler veya girişimciler Türkiye'de piyasaya, ağırlıkla ortak veya yüzde 100 yabancı sermayeli şirket kurarak giriyorlar. Hisse satın alma, ortaklıklarda belli eşik değerlerin üzerinde olanlar Rekabet Kurulu izniyle gerçekleşiyor. Küçükler doğrudan şirket tescil ederek faaliyete başlayabiliyor. Bu haberdeki rakamlar irtibat bürolarını kapsamıyor. Bazı yabancı şirketler alım veya pazarlama faaliyetlerini bürolar üzerinden yürütüyor.
Toptan, perakende ticaret ve inşaat hep gözde
Ekonomi Bakanlığı’nın yabancı şirket girişi verileri, hangi sektörlere ilgi olduğunu da gösteriyor. Bu konu ile ilgili tablo son yıllardaki trendin devam ettiğini gösteriyor. Gelen 3 bin 213 şirketin 789’u toptan, 363’ü perakende ticarete gelmiş. İnşaata gelen şirket sayısı 312. Bu ilk 3 yoğunluğu sırasıyla ulaştırma – seyahat acenteleri, diğer iş faaliyetleri, gayrimenkul faaliyetleri, otel – lokanta, bilgisayar faaliyetleri, elektrik – gaz sektörü ile motorlu taşıt satış, onarım ve perakende yakıt ticareti izliyor.