“Aile şirketleri 2024’ü ‘Dönüşüm Yılı’ ilan etmeli”
Küresel ekonomik değerin yaklaşık %75’ini, dünyadaki 333 milyon şirketin %50’sini aile şirketleri oluşturuyor. 2022 sonunda dünyanın en büyük 500 aile şirketinin cirosu önceki yıla göre %10 artışla 8,02 trilyon dolara ulaşırken, bu ABD ve Çin’den sonra dünyanın en büyük ekonomisi anlamına geliyor.
Ortak Akıl Danışmanlık Kurucusu CEO’su ve aile şirketleri uzmanı Dr. Yılmaz Sönmez’e göre küresel servetin oluşumunda da aile şirketleri çok önemli bir role sahip. Sönmez, “Forbes tarafından hazırlanan milyarderler listesinde her 10 şirketten 4’ü aile şirketi iken, dünyadaki en zengin ilk 10 kişinin 7’si aynı zamanda bir aile şirketi lideri ve yine S&P şirketlerinin üçte biri aile tarafından işletiliyor” dedi. Türkiye’deki aile şirketlerinin ekonomik anlamı da dünyadaki benzerlerinden farklı sayılmaz.
Dr. Yılmaz Sönmez, bu durumu veriler ışığında şöyle özetliyor: “Aile şirketleri tüm şirketlerin yaklaşık yüzde 95’ini, halka açık şirketlerin ise yüzde 75’ini oluşturuyor Milli gelirin yaklaşık yüzde 90’ında ve istihdamın yüzde 78’inde aile şirketlerinin imzası bulunuyor Türkiye’nin ihracat şampiyonu şirketlerinin yaklaşık yüzde 60’ı aile şirketleri olup, bunlar toplam ihracatın yüzde 30’unu tek başlarına gerçekleştiriyor En zengin 10 kişinin 9’u aile şirketi üyesi.” Dr. Yılmaz Sönmez, Türkiye’deki aile şirketlerinin yaşam ömrü konusundaki dramatik verilere vurgu yaparak, şunları söyledi.
Her 10 aile şirketinden 3’ü ikinci kuşağa kalıyor
“Aile şirketlerinin %70’i ikinci kuşağa geçmeden ömrünü tamamlıyor, üçüncü kuşağa %12’si geçebiliyor ve ne yazık ki sadece %3’ü dördüncü kuşağa miras kalıyor. Yeni kurulan aile şirketlerinin yaklaşık %85’i çok değil ilk beş yıl içerisinde yok oluyor. Yüzyılı aşmış markalarımızın sayısı bir elin parmaklarını ancak geçiyor. Birçoğunun sahibi ise artık aile üyeleri değil.”
Türkiye ekonomisi açısından büyük öneme sahip aile şirketlerinin ömrünü uzatmanın stratejik önemine değinen Dr. Yılmaz Sönmez’e göre şimdiden riskler ve öngörülemezliklerle dolu 2024 birçok aile şirketi için “tamam ya da devam yılı” olabilir.
“Türk aile şirketleri nasıl geleceğe kalabilir ve sürdürülebilir büyümeye imza atabilir?” sorusunu Dr. Yılmaz Sönmez şöyle cevaplıyor: “Aile şirketleri tam anlamıyla yol ayrımında. Bu zorlu sürece lehlerine çevirmek için aile şirketi liderleri 2024'ü kurumsallaşma ve stratejik plan yılı ilan etmeli. Üçüz dönüşüm aksiyonlarına bir an önce start vermeli.”