Arap Baharı'nın Türkiye'ye faturası ağır oldu
ÇCSİB Yönetim Kurulu Başkanı Kayan: "Arap Baharı ve yerel üreticilerin lobisiyle çimentoda bölge ülkelerine 600 milyon dolar ihracat kaybı yaşadık."
Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri İhracatçıları Birliği (ÇCSİB) Yönetim Kurulu Başkanı Bahadır Kayan, "Arap Baharı ve yerel üreticilerin lobisiyle hedef ülkelerimizin yeni ithalat bariyerleri getirmesi ihracat düşüşünde etkili oldu. Bu nedenle 2008 yılından bu yana sadece çimentoda bölge ülkelerine 600 milyon dolar ihracat kaybı yaşadık" dedi.
Birlik tarafından düzenlenen basın toplantısıyla sektöre ilişkin gelişmeleri paylaşan Kayan, Türkiye'nin dünya çimento ihracatında 2., seramik ihracatında 4. cam ihracatında 17. sırada yer aldığı bilgisini vererek, sektörün karşılaştığı sorunları ve çıkış stratejilerini değerlendirdi.
Çimento, seramik ve cam ihracatında 2014'te düşüş görüldüğünü aktaran Kayan, şunları söyledi:
"Birliğimiz, seramik ve cam sektörlerinde ihracat artışını sürmesine karşın çimento sektörünün özellikle Orta Doğu'daki siyasi krizden olumsuz etkilenmesi sonucunda 2014 yılında yüzde 1 düşüş yaşadı. Birlik ihracatı 3,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Geçen yılki ihracatımızın en belirgin özelliği, komşu coğrafyadaki en büyük pazarlarımız olan Irak, Libya ve Rusya'ya ihracatın düşmesi, buna karşılık Almanya, İngiltere ve ABD gibi gelişmiş ülkelere yüksek oranda artışlar kaydetmemiz oldu. Birliğimizin Orta Doğu ülkelerine ihracatının azalmasında, AB krizi nedeniyle iç pazarda daralma yaşayan Avrupalı üreticilerin yeni pazar arayışları sonrası ihracat pazarlarımızda bize rakip olması, Arap Baharı ve yerel üreticilerin lobisiyle hedef ülkelerimizin yeni ithalat bariyerleri getirmesi etkili oldu. Bu nedenle 2008 yılından bu yana sadece çimentoda bölge ülkelerine 600 milyon dolar ihracat kaybı yaşadık."
Kayan, sektörlerin 2023 hedefinin 7,3 milyar dolar olduğunu anımsattı.
"Irak'a çimento satışı İran'a gitti"
Kayan, birliğin en büyük pazarı olan Irak'ta 2012 yılına kadar artarak devam eden ihracatın, aynı yıl konjonktüre bağlı olarak azalış trendine girdiğini anlatarak, "Ülkeye ihracat 2012 yılında yüzde 10, 2013 yılında yüzde 8 azalmıştı. Irak'a ihracattaki azalma geçen yıl ise yüzde 30 gibi yüksek bir orana ulaştı. Irak'a yaşanan düşüşte, siyasi kaosun yanında ülke içinde devreye giren yeni üreticiler ve düşük fiyatlı ithal edilen İran çimentosu neden oldu" bilgisini verdi.
"İhracat performansı genel olarak her yıl artan Birliğimizle bu grafiği sürdürmeyi ve 2023 yılında her yıl ortalama yüzde 7 büyüme oranıyla 7,3 milyar dolar ihracat gerçekleştirmeyi hedefliyoruz" diyen Kayan, sektörün kurdaki hareketlilik ve jeopolitik gerilimler nedeniyle kısa vadeli başarılı planlama süreçlerine yöneldiğini söyledi.
Birlik ihracatından yüzde 32 pay alan seramik sektörünün, yüzde 2 artışla 1,1 milyar dolar ihracat gerçekleştirdiğini paylaşan Kayan, "Irak krizi ve yılın ikinci yarısında petroldeki düşüşten etkilenen Rusya faktörü, artış oranının düşük kalmasında etkili oldu. Bununla birlikte gelişmiş ülke pazarlarına sergilenen yüksek ihracat artışları seramikteki başarımızı ortaya koydu. En büyük pazarlarımız olan İngiltere ve Almanya'ya ortalama yüzde 10, ABD'ye yüzde 22, İsveç ve Hollanda'ya yüzde 35'e varan oranlarda artış kaydettik" bilgisini verdi.
Geçen yıl en fazla ihracat kaybının ise ülkede yaşanan iç savaşın etkisiyle yüzde 37'lik oranla Libya'da gerçekleştiğini belirten Kayan, şunları kaydetti:
"Diğer yandan gerek ekonomik yaptırımlar, gerekse rublenin değer kaybı ve petrol fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle Rusya'ya ihracat yüzde 30 düştü. Rusya ekonomisindeki sıkıntılar büyüdü ve ihracatımızı durdurdu. Bu ülkeye ihracatta en az üç yıl zorlanacağımızı öngörüyoruz."
Orta Doğu ve Rusya'da yaşanan olumsuz gidişata rağmen Birlik ihracatımız, Almanya, İngiltere ve ABD gibi gelişmiş ülkelere yüzde 30'lara varan oranda artış göstererek motivasyonumuzu artırdı.
"Suriye'ye çimento ihracatı geçen yıl yüzde 73 arttı"
ÇCSİB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ali Özinönü ise, birlik ihracatından yüzde 23 pay alan çimento sektörünün, yüzde 14 düşüşle 645 milyon dolar, miktar bazında da yüzde 10 düşüşle 10 milyon ton ihracat gerçekleştirdiğini söyledi.
"Siyasi karışıklıklar ve petrol fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle en büyük pazarlarımız olan Irak, Libya ve Rusya Federasyonu'nda kaybımız yüzde 40'ı buldu" diyen Özinönü, şöyle devam etti:
"Söz konusu bölgelere ekonomik risk sürerken, buna karşılık en büyük pazarlardan Suriye'ye yüzde 73, Mısır'a yüzde 383 artış gerçekleştirdik. Yükte ağır pahada hafif ürünümüzün Amerika kıtasına ulaşma başarısına rağmen, Doğu Afrika ve Uzak Doğu gibi pazarlara satış yapması olanaksızdır. Bizim ana pazarımız Akdeniz havzası ve yeni alternatifi Batı Afrika'dır. Ancak Batı Afrika ülkelerinde yerel oyuncular talebi karşılayamamalarına rağmen bariyerler koydurarak satışımızı engellemektedir."
Cezayir gibi ülkelerin Türk mallarına uyguladığı gümrük vergisini kaldırılmasını ya da azaltılmasını beklediklerini ifade eden Özinönü, sektörün karşı karşıya olduğu bazı zorluklara dikkati çekti. Özinönü, şunları kaydetti:
"Cezayir'de Avrupa Birliği'nden ithal ürünlere sıfır olan gümrük vergisinin, Gümrük Birliği üyesi olan ülkemize yüzde 15 gibi çok yüksek vergi uygulaması devam etmektedir. Bu ülkeyi Ekonomi Bakanlığımızın yakın takibine rağmen ikna etmek mümkün olamadı. Cezayir'e gümrük vergisinin kalkması halinde çimentoda her yıl yaklaşık 100 milyon dolar ek ihracat yapılması mümkün. Yine Mısır, Türkiye'den yapılan ithalata, siyasi bir kararla AB ülkeleri gibi sınırlamalar getirdi. Ayrıca Türkiye'ye yapılan yurt dışı ödemelerde de zorunluluklar söz konusu. Bu iki durum Mısır'a olan ihracatı azaltmaya başladı.
Suriye'ye ihracat kuzeydeki isyancıların elinde bulunan bölgeye yapılıyor. Başta Nusaybin olmak üzere diğer kapılar kullanılamıyor. Suriye'de kalıcı bir barış antlaşması yapılması halinde, her yıl 3 milyon tona tekabül eden 200 milyon dolar civarında ek ihracat yapacağımıza inanıyoruz."
"Cam sektörü geçen yıl yüzde 8 artışla 880 milyon dolar ihracat yaptı"
ÇCSİB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Haluk Sarıaltın da, birlik ihracatından yüzde 24 pay alan cam sektörünün, geçen yıl yüzde 8 artışla 880 milyon dolar, miktar bazında yüzde 6 artışla 614 bin ton ihracata imza attığını kaydetti.
Türkiye ve çevre ülkelerdeki yatırımlar dahil 5,8 milyon tonu aşan üretim kapasitesiyle dünyada ve Avrupa'da ilk beş arasında yer alan Türk cam sektörün başarılı grafiğinin sürdüğünü belirten Sarıaltın, "Üretiminin yüzde 30'unu ihraç eden cam sektörümüzle en büyük ihracat pazarları olan Almanya'ya yüzde 17, İngiltere'ye yüzde 15, ABD'ye yüzde 17 artış kaydederken, en yüksek artışı yüzde 38 ile İran'a gerçekleştirdik" diye konuştu.