Bankacılıkta toplam aktif 732,7 milyar TL

ANKARA - Türkiye'de bankacılık sektörünün toplam aktifleri 2008 yılı sonu itibarıyla 732,7 milyar liraya yükseldi.

2007 yılının Aralık döneminde 14,9 milyar lira seviyesinde gerçekleşen bankacılık sektörü dönem net karı, yüzde 10,3 oranında azalarak incelenen dönemde 13,3 milyar liraya geriledi.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından hazırlanan 2008 yılı sonu verilerinin yer aldığı Şubat ayı Aylık Bülteni yayımlandı.

Bültene göre, Kasım ayında 720,7 milyar lira seviyesinde olan bankacılık sektörü toplam aktifleri, yüzde 1,7 oranında artarak 2008 yılı sonunda 732,7 milyar liraya çıktı.

Günümüzdeki gibi döviz kurlarının oynak olduğu dönemlerde finansal verilerin daha sağlıklı değerlendirilebilmesi için kur etkisinden arındırılmış değerlere de bakılması gerektiği ifade edilen bültende, bu çerçevede, Türk Parası ve Yabancı Para cinsinden aktiflerin ayrı ayrı izlenmesinde yarar bulunduğu belirtildi.

Toplam aktifler yüzde 2 arttı

Bültene göre, 2008 yılı Kasım döneminde 500,4 milyar lira seviyesinde olan Türk Parası cinsinden toplam aktifler son bir aylık dönemde yüzde 2 oranında artarak 510,4 milyar lira seviyesine yükseldi. Aynı dönemde euro cinsinden toplam aktifler yüzde 0,8 artışla 37,5 milyar euro, dolar cinsinden ve diğer para birimleri cinsinden aktiflerin dolar karşılıkları toplamı ise yüzde 0,2 artışla 93,5 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Söz konusu dönemde mevduat bankaları, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının bankacılık sektörü toplam aktif büyüklüğü içerisindeki payları sırasıyla yüzde 93,4, yüzde 3,5 ve yüzde 3,1 seviyesinde gerçekleşti.

Bankacılık Kanununda yer alan kontrol tanımı esas alınmak suretiyle banka sahipliği açısından bakıldığında, Aralık 2008 döneminde, yerli özel bankaların, kamu bankalarının ve yabancı bankaların, bankacılık sektörü toplam aktif büyüklüğü içerisindeki payları sırasıyla yüzde 52,5, yüzde 30,5 ve yüzde 17 oldu.

2008 yılı Kasım döneminde 370,2 milyar lira olan bankacılık sektörü toplam kredileri son bir aylık dönemde yüzde 0,7 oranında azalarak Aralıkta 367,6 milyar liraya geriledi.

Kasım ayında 194,8 milyar lira olan bankacılık sektörü menkul değerler cüzdanı ise bir aylık dönemde yüzde 0,4 oranında azalarak 2008 yılı sonunda 194 milyar lira olarak gerçekleşti. Vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerin menkul değerler cüzdanı içerisindeki ağırlığı incelenen dönemde yüzde 59,4 olarak belirlendi.

Nakit değerler, merkez bankasından alacaklar, para piyasalarından alacaklar ve bankalardan alacaklar rakamlarından oluşan bankacılık sektörü nakit ve nakit benzeri varlıkları bir aylık dönemde yüzde 23,2 oranında artarak Kasım 2008 dönemindeki 76,9 milyar lira seviyesinden Aralık 2008 döneminde 94,7 milyar lira seviyesine yükseldi.

Bankacılık sektörü aktif dağılımı incelendiğinde, 2008 yılı Aralık döneminde sektörün toplam aktiflerinin yüzde 3,6’sının duran değerlerden oluştuğu görüldü. Nakit ve nakit benzeri varlıkların toplam bilanço içerisindeki payı incelenen dönemde yüzde 12,9 seviyesinde gerçekleşti.

Kredilerin aktif toplamı içindeki payı incelenen dönemde yüzde 50,3 iken, menkul değerler cüzdanının toplam aktifler içerisindeki payı yüzde 26,5 olarak belirlendi.

Krediler geriledi

Bankacılık sektörü toplam kredileri 2008 yılı Aralık döneminde 367,6 milyar liraya geriledi. Kasım döneminde 263,7 milyar lira seviyesinde olan Türk Parası cinsinden krediler son bir aylık dönemde yüzde 0,5 oranında azalarak 262,3 milyar lira seviyesine geriledi. Aynı dönemde dolar cinsinden ve diğer para birimleri cinsinden kredilerin ABD doları karşılıkları toplamı yüzde 6,1 azalarak 46,2 milyar dolar, euro cinsinden krediler ise yüzde 11,1 artışla 16,4 milyar euro olarak gerçekleşti.

İncelenen dönemde takipteki kredilerin (brüt) toplam krediler içerisindeki payı 20 baz puan artarak yüzde 3,6 oldu. Konut kredilerinin (dövize endeksli olanlar dahil) ve bireysel kredi kartlarının sırasıyla 38,9 milyar lira ve 34 milyar lira seviyesinde gerçekleştiği görüldü.

Ayrıca bu dönemde takipteki tüketici kredilerinin (brüt) toplam tüketici kredileri içerisindeki payı yüzde 2,4 olurken, toplam krediler içerisindeki payı ise yüzde 0,5 olarak gerçekleşti. Bankacılık sektörünün KOBİ’lere 87,4 milyar lira nakdi kredi, 31,6 milyar lira gayri nakdi kredi kullandırdığı, KOBİ’lere kullandırılan kredilerin 4,8 milyar liralık tutarı ise takibe düştü.

Bankaların kaynak yapısına bakıldığında, Aralık 2008 döneminde toplam pasiflerin yüzde 88,2;si yabancı kaynaklardan, yüzde 11,8’i özkaynaklardan oluştu.

Toplam mevduat arttı

Bankaların en büyük fon kaynağı durumunda olan mevduatın bankacılık sektörü toplam pasifleri içindeki payı yüzde 62 seviyesinde gerçekleşti. Bankacılık sektörü yabancı kaynakları açısından bakıldığında, bankalara borçlar kaleminin mevduatın ardından yüzde 12,6;lık pay ile ikinci sırada yer aldığı görüldü.

2008 yılı Kasım döneminde 439,1 milyar TL seviyesinde olan bankacılık sektörü toplam mevduatı (toplanan fonlar) bir aylık dönemde yüzde 3,5 oranında artarak 454,6 milyar lira seviyesine yükselirken, tasarruf mevduatı ise önceki aya göre yüzde 1,7 oranında artarak 182,6 milyar lira olarak gerçekleşti.

Yabancı Para mevduatların toplam mevduatlar içerisindeki payının ise bu dönemde yüzde 35,3 seviyesinde gerçekleştiği görüldü. 2008 yılı Kasım döneminde 284,5 milyar lira seviyesinde olan Türk Parası cinsinden mevduat (toplanan fon) rakamı son bir aylık dönemde yüzde 3,4 oranında artarak 294,1 milyar lira seviyesine yükselirken, aynı dönemde euro cinsinden mevduatlar yüzde 0,5 artışla 30,2 milyar euro, dolar cinsinden ve diğer para birimleri cinsinden mevduatların dolar karşılıkları ise yüzde 4,5 artışla 63,2 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Sektörün karı

İncelenen dönemde sendikasyon kredileri, bir önceki aya göre yüzde 0,9 oranında artarak 11,2 milyar dolar seviyesine yükseldi. Aynı dönemde seküritizasyon kredilerinin ise yüzde 0,1 oranında azaldığı ve 12,4 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiği görüldü.

Ağırlıklı olarak yurt dışından sağlanan kaynaklardan oluşan bankalara borçlar kalemi bir önceki aya göre yüzde 2,4 oranında azalarak 92,7 milyar lira oldu. Bir önceki yılın aynı döneminde 23,1 milyar lira seviyesindeki sektörün takipteki alacaklar özel provizyonu sonrası net faiz/kar payı gelirleri yüzde 11 oranında artarak 2008 yılının Aralık ayında 25,6 milyar lira seviyesine çıktı.

2007 yılının Aralık döneminde 14,9 milyar lira seviyesinde gerçekleşen bankacılık sektörü dönem net karı, yüzde 10,3 oranında azalarak incelenen dönemde 13,3 milyar liraya geriledi.

Özkaynak karlılığı, incelenen dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık 615 baz puan azalarak yüzde 18,62 seviyesinde gerçekleşti. Aktif karlılığı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık 90 baz puan azalarak incelenen dönemde yüzde 2,54 seviyesinde gerçekleşti.

Sektörün net likidite fazlası ise tüm vadelerin toplamında 261,1 milyar lira, likidite yeterlilik oranı ise yüzde 163 olarak gerçekleşti.

Vade dilimlerine bakıldığında ise 7 güne kadar vadede 155,3, 1 aya kadar vadede 96,9, 3 aya kadar vadede 96,6, 12 aya kadar vadede 153,4 milyar lira net likidite fazlası olduğu, likidite yeterlilik oranlarının ise vade dilim sıralarına göre yüzde 224,6, yüzde 141,9, yüzde 134,4 ve yüzde 146,1 olarak gerçekleştiği görüldü.

2008 yılının Kasım döneminde negatif 56 milyon dolar olarak gerçekleşen yabancı para net genel pozisyonu, incelenen dönemde 26 milyon dolar oldu.