Bankalar PTT'den bir adım geride koşacak

ANKARA - Hükümet, özelleştirme ihalelerine katılan firmaların pazarlık masasına otururken, kafalarındaki finansman sorununu çözmek için 'bankalar tarafından ihale katılımcılarına döviz kredisi sağlanması' yönünde düzenleme yaptı. Tebliğde PTT Bank'ın döviz alım satımına izin verecek yönde düzenleme yapılmasıda yer alırken bunun haksız rekabete yol açacağı yorumları yapıldı. Bankacılar PTT'nin geniş bir şube ağına sahip olması ve kambiyo muamele (gider) vergisi mükellefi olmaması nedeni ile bankaların bir adım önüne geçmesine neden olacağının altını çiziyor. 28 Şubat tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkındaki 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ'inde özelleştirme ihalelerine göz kırpan firmalara özel bir düzenleme dikkat çekti. Tebliğde özelleştirme ihalelerine katılan Türkiye'de yerleşik kişiler veya yurtdışında yerleşik kişiler ile Türk ve yabancı firmalarının katılımı ile oluşturulan ortak girişim gruplarına ihale bedelinin finansmanı amacıyla bankalarca döviz kredisi açılabileceği yer aldı. Bu düzenlemenin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından satışa çıkarılan ATV-Sabah Grubu'nu 1.1 milyar dolara en yüksek teklifi veren ancak finansman darboğazı nedeni ile peşin ödeme için fondan 3 aylık süre talep eden başta Çalık Grubu olmak üzere birçok yatırımcıya kolaylık sağlaması bekleniyor. Öte yandan tebliğ ile şahısların yurtdışından döviz kredisi kullanımına yönelik açık bir düzenleme olmaması dikkat çekerken, uzmanlar Merkez Bankası'nın 'Sermaye Hareketleri Genelgesi'nin döviz kredisi kullanımına ilişkin bazı maddelerinin bu tebliği sınırlandıracağının altını çiziyor. Özel bankalar tepkili Hükümetin Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik İçeren Düzenleme'yi 8 Şubat'taki Resmi Gazete'de yayımlamasının ardından geçtiğimiz hafta da bu karardaki eksiklikleri bir tebliğ ile tamamladı. Tebliğde özelleştirme ihalelerine katılımcılara finansman sağlamaya yönelik firmaların yüzünü güldürecek düzenlemenin yanı sıra özel bankaların tepkisine sebep olan düzenlemeler de yer aldı. Tebliğde özellikle PTT Bank'ın döviz alım satımına izin verecek yönde düzenleme yapılması özel bankalar ile PTT arasında haksız rekabete yol açacağı yorumlarına neden oldu. Bankacılar PTT'nin geniş bir şube ağına sahip olması ve kambiyo muamele (gider) vergisi mükellefi olmaması nedeni ile bankaların bir adım önüne geçmesine neden olacağının altını çiziyor. Haksız rekabet var Anadolubank Genel Müdür Yardımcısı Mahmut Şener tebliği DÜNYA'ya değerlendirdi. Şener, tebliğde bankaların yanı sıra PTT'nin de yurtdışına döviz transferi yapmasının bankaları olumsuz etkileyeceğinin altını çizerken, "PTT'nin de yurtdışına transfer yapabilir bir kuruluş haline gelmesi, döviz transferlerinde 'bankalara bir rakip kuruluş daha geldi' diye düşünüyoruz. Baktığınız zaman Türkiye'de en çok iletişim ağına sahip kuruluş PTT'dir. 3 bin civarında birimi var. Burada yurtdışından döviz satın alınmasının serbest hale getirilmesi ve yurtdışındaki kuruluşların kambiyo muamele (gider) vergisi mükellefi olmamaları nedeniyle bu vergi oranında avantajlı olduğu ve yurtiçinde döviz satışı yapan kuruluşlara karşı haksız rekabet doğuracağı kanaatini taşıyoruz. Bu nedenle söz konusu verginin kaldırılmasının yerinde olacağı düşüncesindeyiz." Döviz girişi yavaşlar Şener, tebliğ ile transit ticaret satış bedellerinin tasarrufunun serbest bırakılmasının döviz alım satımı ile ilgili hareketin yavaşlayacağı yorumunda bulundu. Şener, transit ticaret bedellerinin tamamen ihracatçının serbest kullanıma bırakıldığını ve bankaların taahhüt takip yükümlülükleri ortadan kalktığını belirtirken, "İhracat bedellerinin serbest kullanıma bırakılması ile döviz piyasalarının işlem hacminin düşeceği, yurda döviz girişinin yavaşlayacağı kanaatini taşıyoruz" dedi. Serbestliğin sınırı var Özelleştirme kapsamındaki ihalelerin finansmanı için Türkiye'de yerleşik bankaların da kredi vermelerinin hükme bağlanmasını 'olumlu' olarak yorumlayan Şener, döviz kredilerinde serbestliğin sınırının olduğunun da altını çizdi. Döviz kredisinin serbestliğine ilişkin konuyu Merkez Bankası yetkilileri ile görüşmeyi planladıklarını dile getiren şener, şunları söyledi: "Bankaların döviz kredisi kullandırmaları yine eskiden olduğu gibi TC Merkez Bankası'nın Sermaye Hareketleri Genelgesi hükümleri dahilinde yürütüleceğinden bazı kesimleri düşündüğü gibi döviz kredisi kullanımı tamamen serbest bırakılmadı. Yönetmelik bu tebliğe göre bir miktar değişecektir. Ancak bilinmelidir ki döviz kredisi kullanımı tamamen serbest değildir. Yurtdışından kredi kullanımı tüzel kişi ve gerçek kişilerin ticari işletmelerinin genelgede yazılı işleri için kullandırılacaktır. Şahısların araç, konut alımı gibi ihtiyaçları için yurtdışından kredi kullanmalarına halen izin verilememektedir kanaatindeyiz."