Bankalar, tarım kredisinde Ziraat'le rekabet edemiyor

ANKARA - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, bankaların, devlet destekli tarımsal kredi kullandıran Ziraat Bankası ile rekabet edemediğini savundu.

TZOB Başkanı Bayraktar, yaptığı açıklamada, devletin, 2004 yılında Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri aracılığıyla verdiği tarımsal kredilerin faizlerinde indirim uygulamaya başladığını belirterek, "ancak, devletin verdiği destekle kredi kullandıran Ziraat Bankası, çiftçilerimize kredi kullanımında zorluk çıkarmaktadır. Ziraat Bankası kredi kullanmaya gelen çiftçilerimizden, ipotek olarak şehirde daire, arsa; kefil olarak ise memur, esnaf istemekte, bu yüzden birçok çiftçimiz ihtiyacı olan krediyi alamamaktadır" dedi.

Bu durumdaki çiftçilerin, faiz oranı yüksekliğine rağmen özel bankalardan kredi kullandığını ifade eden Bayraktar, Ziraat Bankasının devlet destekli kredi kullandırmasına rağmen çiftçilere kredi kullandırmakta yarattığı zorluklar sebebiyle, 2006 yılında diğer bankaların Ziraat Bankası kadar kredi kullandırdığını öne sürdü.

Ziraat Bankası'nın devlet desteği ile tarım sektörüne yüzde sıfıra varan oranlarda faiz uygulamasının diğer bankaların Ziraat Bankası ile rekabet etmesini zorlaştırdığını da bildiren Bayraktar, şöyle devam etti:

"Bu koşullarda 2007 yılında Ziraat Bankası 4,8 milyar YTL kredi kullandırırken, 11 banka da toplam 4 milyar YTL kredi kullandırmıştır.

2007 yılında tarım kredisi kullandıran bankalardan İş Bankası, Denizbank, Halkbank ve Akbank öne çıkmıştır. Bu 4 banka 2007 yılında 2,8 milyar YTL kredi ile Ziraat Bankasının yüzde 58'i oranında tarım sektörüne kredi kullandırmıştır. İş Bankası 2007 yılında kullandırdığı tarım kredisini yüzde 69 oranında artırarak, tek başına Ziraat Bankasının yüzde 19'u kadar tarım kredisi kullandırmıştır. Sektörde kredi miktarını artıran bankaların yanında, 2006 yılında kullandırdığı traktör ve sera kredileri ile 175 milyon YTL kredi kullandıran Vakıfbank, 2007 yılında kredi miktarını yüzde 93 azaltarak 11,6 milyon YTL'ye geriletmiştir. Benzer şekilde Garanti Bankası ve Şekerbank da kredi miktarını azaltmıştır"

Devletin sadece Ziraat'e desteği, çiftçilere de zarar veriyor

Bayraktar, geçen yıl bir önceki yıla göre Ziraat Bankası kredi miktarını yüzde 36,5 artırırken diğer özel bankaların yüzde 20,8 oranında arttığını bildirdi.

Bankaların tarım sektörüne kredi kullandırmak istediğini ancak devlet desteğinin sadece Ziraat Bankası aracılığıyla uygulanması sebebiyle rekabet şanslarını yitirdiğini ileri süren Bayraktar, bu durumdan çiftçilerin de zarar gördüğünü belirtti.

Yüksek girdi fiyatları ile maliyetleri yıldan yıla daha fazla artan çiftçilerin bir de kullandığı kredi faizlerinin yüksekliği karşısında ezildiğini belirten Bayraktar, şöyle dedi:

"Çiftçi, üretim döneminde girdi alımı ve nakit ihtiyacı için, işletmesini büyütmek için veya yeni bir yatırım yapmak için tarım kredisine ihtiyaç duymaktadır. Tarım kredilerinde devletin desteği ile faiz oranları yüzde sıfırlara varan oranlarda düşmekte iken çiftçi yüzde 35'a varan faiz oranlarında kredi kullanmak zorunda kalmaktadır. Bu kabul edilebilir bir durum değildir. Çiftçilerimiz 2007 yılında toplam 8,8 milyar YTL tarımsal kredi kullanmıştır. Bunun 4,8 YTL'si Ziraat Bankası tarafından, 4 milyar YTL'si özel bankalarca kullandırılmıştır."

Mevcut uygulamada sadece Ziraat Bankası'nın açtığı kredilerin devlet desteğine tabi tutulduğunu, özel bankaların açtığı tarımsal kredileri kullanan çiftçilerin kredi desteğinden yararlanamadığını, bu adaletsizliğin giderilmesi gerektiğini kaydeden Bayraktar, bunun sürdürülebilir bir durum olmadığını, çiftçilerin talepleri halinde düşük faizli kredi kullanabilmeleri sağlanması gerektiğini ifade etti.

Bayraktar, çiftçilerin girdi ve nakit ihtiyacının giderilmesi amacıyla kullandırılan kredilerin de içinde bulunduğu "diğer işletme ve yatırım kredileri" başlığı için uygulanan indirimli faiz oranının yüzde 13,13 olduğunu belirterek, "bu faiz oranı enflasyon oranı dikkate alındığında halen yüksektir. Faiz oranları belirlenirken enflasyon oranlarını geçmemesine dikkat edilmelidir" dedi.

Hububat piyasasındaki sıkıntılar

Çiftçilerin kredi sorunları yanında hububat piyasasında yaşanan sıkıntıların da giderek artmakta olduğunu kaydeden Bayraktar, Çukurova, Güneydoğu Anadolu, Ege ve Akdeniz Bölgelerinde buğday hasadının tamamlandığını, hububat ambarı olan İç Anadolu'da hasadın yüzde 75'nin, Trakya'da ise yüzde 90'ının bittiğini belirtti.

Bayraktar şöyle devam etti:

"Piyasalardaki buğday fiyatları hasadın ilk başladığı dönemde Çukurova, Güneydoğu ve Ege Bölgesinde 58-65 Ykr/kg'ı bulurken, Trakya ve İç Anadolu'nun hasada girmesi ve ürün arzının artmasıyla birlikte fiyat seviyesi 45 Ykr/kg'a kadar gerilemiştir. Hızla düşen buğday fiyatları maliyetin çok altındadır. Bu düşük fiyat çiftçilerimizi fevkalade mağdur etmektedir. Çiftçilerimiz, TMO'nun bir an önce piyasaya girmesini beklemektedir. Tüccar da TMO'nun fiyat ilan etmesini beklemekte ve piyasaya girmemektedir. Bu durum, buğday fiyatlarının düşmesinde etkili olmaktadır. TMO, 61 YKr/kg buğday üretim maliyetini göz önüne alarak, çiftçilerimizin mağdur olmaması için müdahale fiyatını biran önce açıklamalı ve piyasaya müdahale etmelidir."