Bankaların kredi ve kredi kartı işlemlerine standart geliyor / Banka risk alan personeline yüksek ücret ödeyemeyecek

ANKARA - Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bankaların kredi riskinin izlenmesi amacıyla iç bünyelerinde uygulayacakları kredi risk yönetimine standartlar getirmeye hazırlanıyor. Kamuoyunun görüşüne sunulan tebliğ taslağına göre bankalar kredi verirken, geri ödenebilirliğiyle ilgili tüm şartları dikkate alacak, kredinin değerlendirme sürecinde banka hissedarlarının etkisi olmayacak. Bankaların faaliyetleri nedeniyle karşı karşıya kaldıkları kredi riskinin kontrolü ve izlenmesi amacıyla, yapacakları uygulamalara ilişkin zorunlulukları içeren rehber niteliğinde bir tebliğ hazırladı. Bankalar kredi riskine ilişkin stratejilerini yazılı olarak belirleycekler, her yıl piyasa koşulları ve özkaynak düzeyi çerçevesinde uygunluklarını inceleyecekler. Bankalar üyelik sözleşmesi imzaladıkları işyerlerinin, satış hacimlerindeki ani artışları kontrol edecek. Gerektiği takdirde bu işyerlerinin ödemesini geçici süre durdurabilecek. Toplam 63 maddelik tebliğde öngörülen bazı uygulamalar şöyle: . Her bir kredi türü için ayrı fiyatlama, kârlılık, vade ve borç servis oranlarına ilişkin sınırlar belirlenecek. . Kredi portföyündeki kalite yapısına bağlı olarak limitler riski en aza indirecek şekilde belirlenecek. . Yeni çıkıralacak hizmetlerde olası riskler, hizmet verilirken karşı tarafa yazılı olarak bildirilecek. . Personele yönelik ücret politikalarında aşırı risk almayı teşvik edici, kısa dönemli kârlılığa dayalı uygulamalar yapılamayacak. . Bankalar kredi riski strateji ve politikaları ile uyumlu ve yazılı olarak kredi rehberleri oluşturacaklar. . Banka yönetim kurulu, kredi değerlendirmesinde hissedarların müdahale etmesi ve baskı kurmasını engelleyecek yapı oluşturacaklar. . Yabancı para cinsinden verilecek kredilerde, dövizin YTL'ye karşı olası değer kazanımının geri ödeme riskini ortaya çıkarıp çıkarmayacağı analiz edilecek. . Kredinin kârlılığının değerlendirilmesinde fonlama maliyetleri ve faaliyet giderleri dikkate alınacak ve fiyatlara yansıtılacak. . Bankalar kredilerinin performansının, kalitesinin ve durumunun kredi ve portföy bazında sürekli ve düzenli olarak izlenmesini sağlayacak sistem, uyguluma usulleri ve süreçleri yazılı olarak oluşturacaklar. . Kredi borcunun temerrüde düşeceğinin tespiti halinde müşterinin geri ödeme kapasitesi yeniden incelenecek. Bu durum kredi onay süreci dışında kalan yetkililer tarafından incelenerek, sorumluluklarını yerine getirmeyenler tespit edilecek. . Bankaların maruz kaldıkları kredi riski düzeyi stres testleriyle ölçülecek. . Stres testi, bankanın kredi portföyünün gerçekleşme olasılığı düşük olumsuz gelişmeler karşısında uğrayacağı kayıp düzeyini ölçecek. . Tüm krediler asgari yılda bir kez bireysel bazda ve yüksek tutarlı ve riskli krediler ise daha sık incelenecek. . İpotek olarak verilen gayrımenkul üç ayda bir değerlemeye tabi tutulacak, gayrimenkul piyasasında fiyatların hızla düştüğü dönemlerde değerleme her ay yapılacak. . Bankalar kredi kartı verirken, talep sahibinin borcu nedeniyle iptal edilmiş kartı, vadesi geçmiş kredi borcu bulunup bulunmadığını tespit edecek. . Kredi kartı sahiplerinin, limit kullanım düzeyi, nakit çekim sıklığı, asgari ödeme tutarı düzeyinde ödeme yapma sıklığı, ödemelerde gecikme sıklığı gibi konular banka tarafından dikkate alınacak. . Bankalar üyelik anlaşması yaptıkları işyerlerinin potansiyeline bağlı olarak günlük satış limiti belirleyecek. Bu limitin aşımı halinde bunun sebepleri değerlendirilecek. Aşım düzeyine bağlı olarak işyerinin alacakları geçici süre kesilebilecek. . Bu işyerlerinin iade ettiği harcama bedelleri de banka tarafından incelenerek yüksek bulunması halinde, ilave teminat alınacak.