Borsada sigorta, gübre ve spora yatıran kazandı

İSTANBUL - Büyük umutlarla girdiğimiz 2008 yılında da geçtiğimiz yıldan miras kalan 'kriz' devam ediyor. ABD mortgage krizi ile dünyada başlayan çalkantıya içeride siyasi belirsizlik eklenince Türk sermaye piyasasında ciddi sarsıntılar yaşandı. Günlük olarak yüzde 5'e aşan kayıpların yaşandığı hisse senedi piyasasında tüm bunlara rağmen yatırımcısının yüzünü güldürmeyi başaran hisse senetleri de oldu. Bu yılın ilk altı ayında piyasa değerleri bazında yaptığımız hesaplamada, hammadde fiyatlarındaki artışları fiyatlarına yansıyabilen ve bu sayede ciro ve kar patlaması yaşayan gübre, yurt içi ve yurt dışı krizlerden etkilenmeyen spor ve ortaklık beklentisi, bedelsiz potansiyeli olan sigorta şirketleri ön plana çıktı. Bu kapsamda yılbaşından bu yana hisseleri yüzde 426,30 prim yaparak 8.69 YTL'den 45,75 YTL'ye çıkan Gübre Fabrikaları'nın piyasa değeri 197 milyon 987 bin YTL'den yüzde 420 yükselerek 1 milyar 29 milyon 309 bin YTL'ye kadar yükseldi. Son altı ayda yüzde 203 prim yaparak 33 YTL'den 100 YTL'ye kadar yükselen Fenerbahçe hisseleri ise 2 milyar 500 milyon YTL piyasa değeri ile dünyanın en değerli kulubü olarak gösteriliyor. Fenerbahçe bu piyasa değeri ile hem Manchester United'ı tahtından ederken hem de içeride yüzlerce sanayi şirketlerini geride bıraktı. Bagfaş ise 213 milyon YTL olan piyasa değerini yüzde 107 artırarak 441 milyon YTL'ye çıkartırkan, şirketin hisseleri bu süreçte yüzde 112 değer kazandı. Gübre sektörünün önü açık Uzmanlara göre, gübre fiyatlarındaki hızlı artış; İMKB'deki gübre sektörü şirketlerinin karlarında ve 2008 beklentilerinde önemli yükselişler meydana getirdi. Uzmanlar, "Şirketlerin 2008 ilk çeyrek karları da bu öngörülerin doğruluğunu gösteriyor. Piyasa değerlemesi listesinde yer alan Gübre Fabrikaları ve Bagfaş ileriye yönelik beklentilerin gücünü koruyor olması, yılın geri kalanında da, aynı şiddette olmasa bile hareketlerini devam ettirmelerini sağlayabilir" dediler. Öte yandan, Gübre Fabrikaları'nın İran'ın en büyük gübre şirketi olan Razi'yi satın alınmasının da yükselişte etkili olduğu kaydedildi. Bagfaş'ın ise ürettiği DAP gübresi fiyatlarının diğer gübre fiyatları ortalamasının iki katı üzerine çıkması, 3 milyon YTL sermayeye karşılık ilk çeyrekte 47.5 milyon YTL kar açıklaması ve sektördeki yüksek karlılığın devam edeceği beklentileri nedeniyle piyasa değerini artırdığı ifade ediliyor. Sektör uzmanları ayrıca sektöre yönelik şu değerlendirmeleri yaptılar: "Küresel talebe bağlı olarak gübre fiyatlarının giderek artması sektörü olan ilgiyi artırıyor. Bu da ihracata ağırlık veren gübre şirketlerinde kar marjlarını yüksek tutuyor. Öte yandan hükümetin tarımda doğrudan gelir desteği uygulamasından ürün destekleme politikasına geçmesi tarımsal üretimi artması gübreye olan talebi olumlu etkiliyor. Ayrıca yurtdışında olduğu gibi etenol ve bio-dizel tüketimi için vergi indirimine gidilmesi, Türkiye'de de bu enerji kaynaklarının kullanımını yaygınlaştırarak gübre talebini artıracaktır. Öte yandan GAP projesinin tamamlanması da gübre faaaliyetlerini olumlu etkileyecek faktörler arasındadır." Euro 2008 spor hisselerini uçurdu Spor şirketlerinini ise yapıları gereği ne ülkedeki siyasi krizden, ne de dünya genelindeki finansman krizinden etkilendiklerini ve kendi dinamiklerinde hareket ettikleri söyleniyor. Uzmanlar, "Fenerbahçe, Trabzonspor ve Galatasaray'ın borsadaki şriketleri, yüksek maliyeti ve gideri olmayan, buna karşılık forma, bilet, ürün, vs. satışından sürekli gelir elde eden firmalar. (Bunlardan farklı olarak BJKAS, futbolcu gelir/giderlerini de içerdiği için, diğerleri kadar yüksek karlı bir şirket değil) Klüplerin, gerek Euro 2008'deki performansımız, gerekse yaptıkları/yapacakları yıldız transflerlerin şirketin gelirlerini artıracağı beklentisi hisselerde yükselişe yol açmıştır" denildi. Borsacılar, sektörde piyasa değerini en çok artıran Fenerbahçe'nin tüm olumlu gelişmelere karşın hisse senetlerinin çok pahalı olduğunu ve böylece temettü veriminin düştüğünü kaydettiler. Sigorta'da yabancı ortaklık beklentileri Sigorta şirketlerinindeki yükseliş ise yabancı ortaklık beklentilerine bağlandı. Yapı Kredi Sigorta'nın yabancıya satışının ağustos sonuna kadar tamamlanması bekleniyor. Benzer şekilde Güneş Sigorta'da da kısa zaman için sonuca ulaşılması öngörülüyor. Şirketin hakim ortağı olan Vakıfbank şirketteki paylarını satmak üzere çalışma başlattı. Uzmanlara göre, bu iki şirket de, daha önce satışı gerçekleştirilen sigorta şirketlerinin çarpanlarıyla kıyaslandığında düşük piyasa değerlerine sahipti ve bu da ilgili haberlerin gelmesiyle birlikte hızlı prim yapmalarını sağlıyor. Feniş'in, alüminyum fiyatlarındaki artışın şirket faaliyetlerine sağlayacağı katkı düşüncesiyle yükseliş gösterdiği söylenirken, F-M İzmit Piston'un ise, uzun zamandır beklenen Taysad'daki arazisini 15 milyon dolar bedelle satması ve şirketin 206,910 YTL olan sermayesine karşılık 1'e 70'in üzerinde bedelsiz sermaye verme potansiyeliyle yatırımcılarını güldürdüğü belirtildi. Bu hissedeki oldukça yüksek bedelsiz potansiyelinin de, hisseyi 2008'in ilk aylarının en hızlı kağıdı haline getirdiği kaydediliyor. Yabancı ilk yarıda 1,1 milyar dolarlık net satış yaptı Bu yılın ilk altı aylık döneminde 1 milyar 103 milyon 849 bin 666 dolarlık net satım yapan yabancı yatırımcılar, haziran ayında ise hisse senedi piyasasında net 116 milyon 958 bin 687 dolarlık alım gerçekleştirdi. İMKB verilerine göre, yabancı banka, aracı kurum veya şahıs nam ve hesabına gerçekleştirilen alım işlemleri Haziran ayında 5 milyar 543 milyon 140 bin 340 dolar oldu. Aynı ayda satış işlemleri ise 5 milyar 426milyon 181 bin 653 dolar şeklinde oluştu. Böylece toplam işlem hacmi 10 milyar 969 milyon 321 bin 993 dolara ulaştı. Geçen yılın Haziran ayında yabancılar İMKB'de 4 milyar 667 milyon 558 bin 563 dolar alım, 4 milyar 605 milyon 622 bin 892 dolar satım gerçekleştirip, 61 milyar 935 bin 671 dolarlık net alım yapmışlardı. İMKB verilerine göre, yılın ilk 6 aylık döneminde ise yabancılar 40 milyar 556 milyon 906 bin 91 dolarlık hisse senedi alımı yaptılar. Aynı dönemde 41 milyar 660 milyon 755 bin 756 dolarlık hisse senedi satış işlemi gerçekleştiren yabancılar yılın ilk 6 aylık diliminde 1 milyar 103 milyon 849 bin 666 dolarlık net satım gerçekleştirmiş oldular. Yabancı yatırımcıların 2007 yılının aynı dönemindeki alımları 30 milyar 971 milyon 62 bin 643 dolar, satımları 27 milyar 287 milyon 255 bin 690 dolar olmuş, böylece net 3 milyar 683 milyon 806 bin 953 dolarlık net alım gerçekleştirmişlerdi. Yabancı yatırımcılar Haziran ayı içerisinde İMKB'de en çok net alımı Garanti Bankası ve Türk Telekom hissesinde gerçeleştirirken, en çok net satımı ise İş Bankası C ve Doğan Yayın Holding hissesinde yaptılar.