Bu santraller dolar basacak

Mehmet KARA

Yenilenebilir enerji kaynaklarını destekleme mekanizması (YEKDEM) kapsamında, ürettiği elektriği devlete satan santral sayısı artmaya devam ediyor. 2018 yılında üreteceği elektriğini dolar cinsinden sabit fiyatla devlete satacak tesisler belli oldu. 2017 yılında 647 santral bu mekanizmadan yararlanırken, önümüzdeki yıl 708 santral bu hakkını kullanacak. Bu santrallerden 447'sini hidroelektrik, 151'ini rüzgar, 70'ini biyokütle, 37'sini jeotermale dayalı elektrik üretimi yapan tesisler oluşturdu. Listede sadece üç güneş santrali yer aldı.

Kurulu güç yüzde 13.71 arttı

Gelecek yıl elektriğini devlete satacak santrallerin toplam kurulu gücü, 2017'dekine göre yüzde 13.66 artışla 19 bin 225 MW'ye yükseldi. Kurulu güç olarak en büyük pay, bir önceki yıla göre yüzde 9.25 gerilemesine rağmen, 11 bin 706 MW ile hidroelektrik santrallere ait. HES sayısı artmasına rağmen, kurulu güçteki gerilemenin nedeni ise önceki yıllarda listede yer alan görece büyük ölçekli kimi santrallerin YEKDEM süresinin dolması ve liste dışı kalması. Listede yer alan güneş santrali (GES) sayısı ikiden üçe, temsil ettiği kurulu güç ise 13 MW'den 14 MW'ye yükseldi.

HES'lerde gerileme, BES'lerde patlama

YEKDEM kapsamındaki kurulu güçte rakamsal bazda en dikkat çekici artış, rüzgar santrallerinden (RES) geldi. 2017 listesinde 141 tesis ve 5 bin 238 MW'lik kurulu güçle yer alan RES'ler, 2018 listesinde 151 santral ve 6 bin 159 MW ile yer alıyor. Kurulu güçte oransal olarak en yüksek artış ise biyokütle enerji santrallerinden (BES) geldi. 2017 listesinde 57 tesis ve 135 MW'lik kurulu güç ile temsil edilen BES'ler, 2018 listesinde 70 tesis ve 349 tesisle yer aldı. Yani YEKDEM kapsamındaki BES'lerde kurulu güç yüzde 158 artış gösterdi. Kurulu güçte oransal olarak bir başka dikkat çekici artış ise yüzde 32.57 ile jeotermal santrallerde (JES) yaşandı. 2017'de listede 29 tesis ve 752 MW'lik güçle yer alan JES'ler, 2018 listesinde 37 tesis ve 997 MW'lik kurulu güç ile temsil ediliyor.

6 milyar dolar alacaklar

YEKDEM kapsamındaki santrallerin lisanslarına derç edilen yıllık üretim rakamlarına göre, 2018 yılında elde edecekleri elektrik satış gelirleri de aşağı yukarı belli oldu. Buna göre gelecek yıl üretecekleri elektriği YEKDEM kapsamında satacak 708 santrale toplam yaklaşık 6 milyar 16 milyon dolar ödeme yapılacak. Bu rakamın 5 milyar 863 milyon dolarlık kısmı yenilenebilir enerji kaynağından üretim yaptıkları için, 153 milyon dolarlık kısmı ise santrallerde yerli ekipman kullanıldığı için ödenecek.

En yüksek ödeme HES'lere

En yüksek YEKDEM geliri elde edecek kaynak türü ise hidrolik. 2018 yılında yerli ekipman ilave katkısı dahil HES'lere 2.9 milyar dolar elektrik parası ödenecek. Bu rakam, rüzgar santrallerinde 1 milyar 776 milyon dolar, jeotermal santrallerinde 965 milyon dolar, şehir çöpleri ile biyolojik atıklardan elektrik üreten biyokütle santrallerinde ise 360 milyon dolar olacak. En az YEKDEM geliri ise sayıları 3 ile kurulu güçleri 14 MW ile sınırlı güneş santrallerinin payına düşecek.

127 santrale ilave yerli ekipman katkı payı
Döviz cinsinden sabit elektrik satış gelirini garanti eden YEKDEM kapsamındaki santrallere, kullandıkları yerli ekipmanlar oranında ilave katkı payı da verilecek. Bu ilave katkılar da yine elektrik satış gelirine döviz cinsinden ilave ediliyor. YEKDEM kapsamında yer alıp, ilave yerli ekipman katkısı alacak santral sayısı ise 127.