Bursa ilaç sanayi üssü olmak istiyor

Esra ÖZARFAT

BURSA - Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Meclis Üyesi ve  Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD)  Kimya Sektör Kurulu Başkanı İlker Duran, Türkiye'nin ilaç harcamalarına her gün ortalama 50 milyon TL ödediğini belirterek, artık yerli ilaç üretimine ağırlık verilmesi gerektiğini savundu. 
Sektörün merkezinin Bursa olması gerektiğini belirten Duran, ilaç sektörünün ihtiyaç duyduğu Ar-Ge yatırımları ve yüksek katma değerli ürünler geliştirme kapasitesinin Bursa'da bulunduğunu ifade etti. İlker Duran, “Türkiye ilaç sektörü, dünya standartlarında üretim kapasitesine sahip olmasına rağmen, dünya pazarında yeterli rekabet gücüne ulaşamamıştır. Sektör 2011 yılında 9.1 milyar dolarlık hacmi ile Avrupa'da 6'ncı, dünyada ise 16'ıncı sırada yer aldı. Türkiye'de 15'i yabancı sermayeli olmak üzere 68 ilaç üretim tesisi bulunuyor ve yaklaşık 30 bin kişi istihdam ediliyor.. 2012 yılında ise ithalat 4 milyar dolar olarak gerçekleşirken ihracat 662 milyon dolar olmuş, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 16.6 olarak gerçekleşmiştir” dedi. Yerli ilaç üretiminin cari açığın da ilacı olacağını dile getiren Duran, özellikle Bursa'nın sahip olduğu endemik bitki çeşitliliğiyle ilaç üretiminde avantajlı durumda olduğunu kaydetti. Duran, "Uludağ çok nitelikli ve ender bulunan bitkilere sahip. Uludağ'da 171 tane endemik bitki türü var ve 33 tanesi Bursa'ya özgü. Tüm bunları dikkate aldığımızda Bursa'da ilaca yapmanın önemi bir kez daha ortaya çıkıyor” diye konuştu. Katma değeri yüksek ilaç sektörünün Türkiye'de gelişmesi için devletin de destekleri bulunduğunu hatırlatan  Duran, “İlaç üretimi Türkiye'de muhakkak bir yerde başlayacak. Buradaki amacımız Bursa'yı ön plana çıkarmak” dedi.

Zeytin yaprağı ve çiçeği ilaç ve kozmetikte değerlendirilebilir 
İlaç üretimi için yatırım yapmak isteyen bazı Bursalı firmaların bulunduğuna değinen Duran, kendilerinin de firma olarak Uludağ Üniversitesi Kimya Bölümü ile işbirliği içinde bazı araştırmalar yaptıklarını açıkladı. Daha çok ilaç ve kozmetik sanayinde kullanılmak üzere bir hammadde üzerinde çalıştıklarını dile getiren  Duran şu bilgileri verdi; “Hammadde üretimin ardından mamul olarak üretim de yapmayı planlıyoruz. Türkiye'de üretilmeyen ve ithalatı olan bir ürünün 1 yıldır araştırması içerisindeyiz. Bunu Bursa'da üreteceğiz. Bizim dışımızda da yatırım için araştırmaya yapan 3-4 firma var. Bu kimya üreticilerinin gündeminde olan bir konu. Karlılığı var ve katma değeri yüksek. Bursa'da öncelikle sanayi ayağı oluşturulabilirse ardından ilaç hammaddesi olarak kullanılacak bitkilerin daha bilinçli üretimine de başlanır.Uludağ ve etrafındaki köylerde ciddi potansiyel var. Bursa'da zeytin bile önemli bir değer. Yaprağı ve çiçeği ilaç ve kozmetik sanayinde ciddi anlamda değerlendirilebilir.” 

Uludağ önemli flora ama bitki tarımı da yapılmalı
Uludağ Üniversitesi Kimya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Cevdet Demir: Yerli ilaç üretimi  Türkiye için en az yerli otomobil kadar önemli. Devlet Tekirdağ, Bursa ve İzmir hattı üzerinde bu tip yatırımlar öngörüyor. Sektörün gelişmesi için mutlaka devlet desteği gerekli. Üniversitede bu alanda akademik altyapıyı sağlayacak kapasite var. Firmalar da sanayi altyapısını oluşturabilir. Üniversitenin Ar-Ge boyutunda sürdürdüğü çalışmaların sanayiye ve üretime aktarılması şart. Türkiye'de ilaç amaçlı bitki üretimi yapılıyor ancak yeterli düzeyde değil. Bu açıdan Bursa bitki çeşitliliği açısından önemli bir bölge. Özellikle Uludağ önemli bir flora ama bitki tarımı da yapılmalı. Bu noktada  girişimciler devreye girmeli.
Otomotiv gibi birçok yan sektörü olan ilaç sektörü diğer sektörlerin de karlılığının artmasına katkı sağlayacaktır. Bursa'da bu alanda işletme kurmak isteyen kişiler var. Üniversiteden de destek almak için geliyorlar.İlaç hammaddesinin yetiştirilmesi konusunda da bilimsel temellere oturtularak yatırım yapılmalı. Bazı yabancı firmalar Bursa – Balıkesir bölgesinde köylülere toplattıkları çok miktarda bitkiyi yurtdışına çıkararak ilaç sanayinde kullanıyor. Bölgemizden büyük miktarlarda bitki yurtdışına gidiyor ve ilaç olarak yine bize satılıyor. İlaç sanayinde belli karteller var. Bu da ancak devlet gücüyle aşılır. İlaç üretimi teknoloji gerektiren, stratejik bir ürün. Üretim aşamasına geçilmesi de çok kolay değil.

Sektör firmalarının tamamına  yakını İstanbul ve çevresinde
İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası'ndan alınan verilere göre geçen yıl Türkiye'de  kişi başı ilaç tüketimi 106 dolar oldu. Sektördeki firmaların tamamına yakını İstanbul ve çevresinde faaliyet gösterirken, Türkiye'de 15'i yabancı sermayeli olmak üzere toplam 68 ilaç üretim tesisi bulunuyor. Üretim yapan 12 hammadde tesisinin ise 6'sı yabancı sermayeli. 2012 yılında ithalat yüzde 14,9 oranında gerileyerek 4 milyar dolar, ihracat ise yüzde 16,8 oranında büyüyerek 662 milyon dolara ulaştı. 2011'de yüzde 12,1 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı ise 2012'de yüzde 16,6'ya yükseldi. Türkiye genelinde yaklaşık 30 bin kişiyi istihdam eden sektörde, yükseköğrenim görmüş personel oranı yüzde 50'nin üzerinde bulunuyor.