Bütçe, ocak-nisan döneminde 382,5 milyar lira açık verdi

Hazine ve Maliye Bakanlığı, nisan ayı bütçe gerçekleşmeleri raporunu açıkladı.

Buna göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Nisan 2022'de 214 milyar 281 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 86,9 artışla 400 milyar 444 milyon liraya yükseldi. Böylece 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 4 trilyon 469 milyar 570 milyon lira ödeneğin yüzde 9'u kullanılmış oldu.

Geçen yıl nisanda 31 milyar 33 milyon lira, bu yılın aynı ayında 97 milyar 974 milyon lira faiz dışı açık verildi.

Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 87,5 artarak 365 milyar 947 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2022'nin aynı ayında yüzde 7,8 iken geçen ay yüzde 9,4 olarak hesaplandı.

Nisanda personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 95 artarak 87 milyar 860 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 9,2'si kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, nisanda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 94,6 artışla 13 milyar 369 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 8,9'u kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 318 milyar 685 milyon lira ödeneğin yüzde 9,7'si harcandı. Nisanda yüzde 98,4 artışla 31 milyar 22 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler nisanda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 84 artarak 174 milyar 743 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 681 milyar 997 milyon lira ödeneğin yüzde 10,4'ü kullanıldı.

Nisanda 32 milyar 243 milyon lira sermaye gideri yapılırken sermaye transferi 17 milyar 821 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme giderleri ise 8 milyar 891 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 80,3 artarak 34 milyar 497 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın nisan ayında 164 milyar 114 milyon lira iken geçen ay yüzde 63,3 artarak 267 milyar 973 milyon liraya yükseldi. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin nisan ayı gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 6,4 iken geçen ay yüzde 7 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay Nisan 2022'ye göre yüzde 70,8 artarak 232 milyar 704 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2022'de yüzde 6,2 iken, geçen ay yüzde 7,3 olarak tespit edildi.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 14,1 artışla 26 milyar 247 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 7 milyar 403 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 1 milyar 619 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla nisanda geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 98,6, kurumlar vergisi yüzde 113,2, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 148,7, özel tüketim vergisi yüzde 78,6, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 85,7, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 29,4, damga vergisi yüzde 102,6, harçlar yüzde 38,3, diğer vergiler tahsilatı yüzde 51,6 arttı.

Ocak-nisan dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Nisan 2022 döneminde 785 milyar 996 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 83,9 artışla 1 trilyon 445 milyar 197 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2023'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 4 trilyon 469 milyar 570 milyon lira ödeneğin yüzde 32,3'ü kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri ocak-nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 92,1 artarak 1 trilyon 310 milyar 42 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 33,6 olarak hesaplandı.

Personel giderleri söz konusu dönemde yüzde 106,5 artışla 362 milyar 416 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 38,1'i kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 99,7 artarak 56 milyar 204 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 37,4'ü kullanılmış oldu.

Ocak-nisan döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 318 milyar 685 milyon lira ödeneğin yüzde 31,9'u harcandı. Bu dönemde yüzde 120,9 yükselişle 101 milyar 816 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 100,5 artarak 639 milyar 502 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 681 milyar 997 milyon lira ödeneğin yüzde 38'i kullanıldı.

Söz konusu dönemde 81 milyar 740 milyon lira sermaye gideri, 38 milyar 694 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 29 milyar 671 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 30 artarak 135 milyar 154 milyon lira oldu.

Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-nisan döneminde 766 milyar 638 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 38,6 artışla 1 trilyon 62 milyar 701 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-nisan dönemi gerçekleşme oranı 2022'de yüzde 30 iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 27,9 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde geçen yılın ocak-nisan dönemine göre yüzde 46 artarak 863 milyar 739 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 27 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 3,2 artarak 160 milyar 368 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 27 milyar 726 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 10 milyar 868 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 77,7, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 104,7, özel tüketim vergisi yüzde 97,1, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 93,7, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 43,9, damga vergisi yüzde 98,7, harçlar yüzde 75,7 ve diğer vergi gelirleri yüzde 66,2 artarken kurumlar vergisi yüzde 76,8 azaldı.