Büyüme hedefi düşürüldü "istikrar"a öncelik verildi

ANKARA - Hükümet, 2009-2001 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Programı yayınladı. Geçmiş yıllarda yayınlanan programlarda, 9. Kalkınma Planı çerçevesinde temel önceliklerini koruyan hükümet, yeni orta vadeli programda da bu hedefleri gözetmesine karşılık, öncelikler arasına güçlü biçimde uluslararası mali kriz, enerji fiyatlarındaki yükseliş ve bunların Türkiye'ye olan etkilerinin en aza indirilmesi unsurlarını aldı. Programın öncelikleri; istikrarlı bir büyüme, reel sektörün rolünün artırılması, enflasyon hedeflemesi sistemin güçlü biçimde uygulanması, para politikasının devamı, faizlerin düşürülmesine yönelik politika uygulaması, yapısal reformlara devam edilmesi olarak sıralandı. Mali Kural hazırlanacak Orta Vadeli Program'ın öncelikleri arasında Mali Kural'a da yer verildi. Kamu Maliye politikasının önceden açıklanmış sınırlarla çizilmesi anlamına gelen ve ekonomik istikrara yönelik program uygulayan bazı ülkeler tarafından benimsenen bu yönteme ilişkin olarak programda, "Mali Kural'a ilişkin teknik çalışma tamamlanacak, kalıcılığı sağlanacaktır" ifadesine yer verildi. Özel sektörün kurumsal kapasitesi artırılacak Hükümet, Orta Vadeli Program'da, makroekonomik politikanın temelini uluslararası krizin etkilerinin en aza indirilmesi olarak çizdi. Öncelikler kapsamında ise buna paralel olarak büyümeyi sürekli kılmak ve geçmiş yıllarda sözü edilmeyen "tasarrufların ve yatırımlarının düzey ve oranını artırmak" ilkeleri ekonomi politikası uygulaması içine alındı. Özel sektörün büyümenin temel dinamiği olmasına özel atıfta bulunulan programda, özel sektörün kurumsal kapasitesinin artırılması ve hükümet ile diyaloğunun güçlendirilmesi ilkelerine de yer verildi. Programda, büyüme ve istihdam için katma değerli malların üretimine özel önem verileceğinin altı çizildi. Hükümet ile MB'nin ilişkileri güçlenecek Programda, para politikası ilkeleri içinde ilk kez hükümet ile Merkez Bankası uyumuna atıfta bulunuldu. "Önümüzdeki dönemde de Merkez Bankası enflasyonun düşürülmesine odaklanacak ve para politikası kararlarını bu doğrultuda oluşturacaktır. Bu çerçevede, orta vadeli bakışın ekonomideki tüm birimler arasında yaygınlaşması enflasyonun düşürülmesi açısından büyük önem arz etmektedir" denildi. Buna ek olarak, mali disiplin ve reformlara atıfta bulunuldu ve "Enflasyonla mücadele konusunda kamuoyuyla iletişimde Merkez Bankası ile hükümet arasındaki işbirliği daha da güçlendirilecektir" ifadesine yer verildi. Büyüme yüzde 5'e çekildi Hükümet, büyüme hedefinde değişikliklere gitti. Daha önce, 2009 için yüzde 5.7 olan GSYH sabit fiyatlarla büyüme hedefi, yüzde 5'e çekildi. 2010 için olan hedef yüzde 5.7'den yüzde 5.5'e çekilirken, ilk kez 2011 için açıklanan hedef yüzde 6 olarak belirlendi. Böylece hükümet, geçmiş yıllarda olduğu gibi "ortalamada yüzde 5.5 büyüme" hedefini korudu. Kamu tüketiminde frene basılacak 2008-2011 Orta Vadeli Program'da, ekonominin tüketim artış hızında azalma olacağı da ortaya konuldu. 2007 programında, 2009 ve 2010 için sırasıyla yüzde 6.2 ve yüzde 6.7 oranında toplam tüketim artışı beklenirken, 2008 programında her iki yıl için sırasıyla toplam tüketimde yüzde 5 ve yüzde 5.5 oranında artış olacağı tahmini yer aldı. Bu kapsamda özellikle kamunun tüketim harcamalarına ağır bir "fren konulacağı" dikkati çekti. Daha önce, 2009 ve 2010 için kamunun yüzde 4.9 ve 2.1 seviyesindeki tüketim harcaması artışı beklentisi, yeni programda yüzde 1.8 ile yüzde 3.7 seviyesine çekildi. Hükümet, harcamalar bakımından 2009'u "tasarruf yılı" olarak gördüğünü açıklamış oldu. Dış ticaret açığı 996 milyar dolar Hükümet, yeni programda, dış ticaret rakamlarını da tamamen revize etti. Yeni programda, 2009 yılında 149.2 milyar dolar ihracak, 234.6 milyar dolar ithalat, 2010 yılında 163.4 ihracat, 254.4 milyar dolar itlahat, 2011 yılında ise 181.7 milyar dolar ihracat, 277.6 milyar dolar ithalat hedeflendiğini açıkladı. Türkiye'nin 2011 yılında dış ticaret açığının 95.9 milyar dolar olacağı tahmini yapıldı. Kişi başına gelir 2011'de 12 bin dolar olacak Programın temel göstergeleri 2009 2010 2011 GSYH (Milyar YTL) 1.109 1.245 1.395 GSYH (Milyar dolar) 773 830 901 Kişi başına milli gelir (GSYİH dolar) 10.689 11.348 12.164 GSYH büyümesi (Yüzde) 5.0 5.5 6.0 Toplam tüketim 4.8 5.4 5.7 Kamu tüketim 1.8 3.7 5.5 Özel tüketim 5.1 5.5 5.7 Nüfus (Milyon kişi) 72.3 73.2 74.0 İşgücüne katılma oranı (Yüzde) 48.1 48.4 48.7 İstihdam düzeyi (Milyon kişi) 21.9 22.3 22.7 İşsizlik oranı (Yüzde) 9.8 9.7 9.7 İhracat (Milyar dolar) 149.2 163.4 181.7 İthalat (Milyar dolar) 234.6 254.4 277.6 Turizm gelirleri (Milyar dolar) 21.4 22.5 23.6 Cari işlemler dengesi (Milyar dolar) -52.4 -56.2 -58.9 Cari işlemler dengesi (GSYH %) -6.8 -6.8 -6.5 Ham petrol fiyatı (Dolar/W) 118.6 117.2 117.2 Ham petrol ithalatı (Milyar dolar) 21.5 22.5 23.8 Enerji ithalatı (Milyar dolar) 58.9 61.3 65.0 TÜFE yıl sonu (Yüzde) 7.5 6.5 5.5