Dış ticarette TL'nin "ayak sesleri"

Uluslararası ticaretin "baş aktörü" dolardaki yükseliş, küresel ticarette ülkelerin kendi para birimlerinin kullanımını artırdı.

Uluslararası rezerv para birimi olan doların son dönemde diğer para birimleri karşısındaki yükselişi, söz konusu para biriminin küresel ticaretteki kullanımının azalacağı sinyalini verdi. Özellikle rekabetçi kur politikasını izleyen ülkelerde bu durum daha belirgin bir şekilde rakamlara yansırken, doların ticaretteki kullanımının Türkiye'de de azaldığı dikkati çekti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlenile bilgilere göre, dış ticarette TL kullanımı 7 ayda yıllık yüzde 6,2 artarak 11,4 milyar dolara ulaştı. Bu dönemde dolar cinsinden dış ticaret yüzde 12,3 ve euro cinsinden ise yüzde 8,8 azaldı.

Türkiye'nin, 2015 yılı ocak-temmuz dönemindeki 209 milyar 608 milyon 570 bin dolarlık dış ticaretinin 11 milyar 426 milyon 152 bin dolarlık kısmı TL karşılığında gerçekleşti. Aynı dönemde dış ticaretin 76 milyar 602 milyon 215 bin dolarlık kısmı euro, 116 milyar 589 milyon 556 bin dolarlık kısmı da dolar cinsinden yapıldı. 

euro ve dolar cinsinden yapılan dış ticaretin, bu yılın ocak-temmuz döneminde yıllık bazda azaldığı görülürken, TL'nin dış ticaretteki payının artması ise dikkati çekti.

Geçen yılın 7 ayında dolar cinsinden dış ticaret 132 milyar 879 milyon 987 bin dolar düzeyinde bulunurken, söz konusu rakam bu yılın aynı döneminde yüzde 12,3 azaldı. Aynı şekilde euro ile yapılan dış ticaret de bu dönemde yüzde 8,8 geriledi. euro ile yapılan dış ticaret geçen yıl 83 milyar 971 milyon 216 bin dolar düzeyindeydi.

Bunlara karşın, TL ile yapılan dış ticaret, diğer para birimlerine kıyasla hacim bazında düşük olsa da 7 ayda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,2 artış kaydetti. Dış ticarette TL'nin kullanımı geçen yılın 7 ayında 10 milyar 756 milyon 97 bin dolar iken, bu yıl 1,2 milyar dolarlık yükseliş yaşandı.

TL'nin ithalatta kullanımı arttı, euro ve doların geriledi

Geçen yılın ocak-temmuz döneminde 6,7 milyar dolar düzeyinde bulunan TL'nin ithalattaki kullanımı, bu yılın aynı döneminde 7,9 milyar dolara çıktı. Böylece TL cinsinden yapılan ithalatta yıllık bazda yüzde 17,6 artış görüldü.

Söz konusu dönemde ithalatta euronun ve doların kullanımında ise sırasıyla yüzde 6,1'lik ve 15,1'lik düşüş yaşandı. Bu yılın 7 ayında euro cinsinden gerçekleştirilen ithalat 2,6 milyar dolar azalırken, dolar cinsinden ithalat da 13,4 milyar dolar geriledi.

İhracatta euro, dolar ve TL'nin kullanımına bakıldığında yıllık bazda tümünde azalış gözlendi. Geçen yıl 4 milyar dolar düzeyinde bulunan TL'nin ihracattaki kullanımı bu yılın aynı döneminde 3,5 milyar dolara geriledi. Aynı şekilde söz konusu dönemde euronun ihracattaki kullanımı 41,6 milyar dolardan 36,8 milyar dolara düştü.

Doların ihracattaki kullanımı ise yılın 7 aylık döneminde 41,2 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Bu rakam geçen yılın aynı döneminde 44,2 milyar dolar düzeyinde bulunuyordu.