Döviz büfeleri, 2008'i rekorla kapattı
'Yetkili döviz müesseseleri', geçen yıl 44,2 milyar liralık işlem yaptı
ANKARA - Halk arasında "döviz büfesi" olarak adlandırılan yetkili döviz müesseseleri, geçen yıl hem zarardan kurtuldu hem de kendi tarihinde rekor olarak nitelendirilebilecek işlem hacmine ve kara ulaştı.
Hazine Müsteşarlığı verilerinden derlenen göre, geçen yıl 44,2 milyar liralık işlem yapan yetkili müesseseler, toplam 43 milyon 29 bin lira kar elde ettiler. 2007 yılını 653 bin lira zarar ile kapatan bu kurumlar, geçen yıl işlem hacimlerini de yüzde 43,2 artırdılar.
Hazine verilerine göre, 2008 yılı sonu itibariyle Türkiye'de 756 yetkili müessese faaliyet gösteriyor. Yetkili müessese sayısında 2007 yılına göre bir değişiklik olmazken, şube sayısı 59'dan 57'ye düştü. Yetkili müesseselerin 319'u İstanbul, 58'i Ankara, 48'i Antalya'da bulunuyor. İzmir ve Muğla'da 32'şer adet yetkili müessese faaliyet gösteriyor.
Hazine'ye faaliyet raporu gönderen 711 yetkili müesseseye ilişkin verilere göre, yetkili müesseseler, geçen yıl 44 milyar 194 milyon dolarlık işlem yaptı. Bunun 22 milyar 147 milyon doları alım, 22 milyar 47 milyon doları da satış işlemi oldu.
Önceki yıl 653 bin lira zarar eden yetkili müesseseler, geçen yılı 43 milyon 29 bin lira kar ile kapattı. Devlete 6 milyar 402 milyon lirası kurumlar vergisi, 4 milyon 735 milyon lirası BSMV olmak üzere toplam 19 milyar 620 milyon lira tutarında vergi ve harç ödeyen yetkili müesseselerde, 3 bin 236 kişi çalışıyor. Bu kurumların sermayeleri toplamı, 2008 sonu itibariyle 521 milyon 130 bin lira düzeyinde.
Yetkili müesseselerin ödenmiş sermayesi önceki yıla göre geçen yıl yüzde 5, istihdamı ise yüzde 3 arttı. Bu kurumların, 2007 sonu itibariyle ödenmiş sermayeleri 496,08 milyon lira düzeyindeydi ve 3 bin 119 kişi çalışıyordu.
Hazine Müsteşarlığı verilerine göre, 2001 yılında 25,3 milyar dolar olan yetkili müesseselerin işlem hacmi, 2002'de 18,1 milyar dolara düştü, 2003'te 18,6 milyar düzeyinde gerçekleşti. Bu tarihten sonra sürekli artan yetkili müesseselerinin işlem hacmi, 2004'te 21,4 milyar dolar, 2005'te 23,5 milyar dolar, 2006'da 27,1 milyar dolar, 2007'de 30 milyar 873 milyon dolar, geçen yıl ise tarihinde rekor sayılabilecek 44 milyar 194 milyon dolara ulaştı.
Bu kurumların kar, ödedikleri vergi ve harçlar ile ekonomide oluşturduğu katma değer tutarı da önceki yıla göre yüzde 97,1 artarak, 73 milyon 786 bin lira düzeyinde gerçekleşti.
Yetkili müesseselerin yüzde 43'ünün bulunduğu İstanbul'da, geçen yılki işlem hacminin de yarısından fazlası, yüzde 52,8'i gerçekleştirildi. Geçen yıl İstanbul'da yetkili müesseseler 23 milyar 340 milyon dolar işlem yaparken, Ankara'daki işlem hacmi 1 milyar 597 milyon dolar düzeyinde kaldı. Antalya'da 1 milyar 734 milyon dolar, İzmir'de 771 milyon dolar, Muğla'da ise 396 milyon dolarlık döviz işlemi oldu.